Bijzondere Romeinse mijlpaal gevonden in Hazerswoude

“Dit is echt de eerste van zijn soort, echt heel bijzonder.” Conservator Jasper de Bruin van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden vertelt enthousiast over de unieke archeologische vondst die recent is gedaan in Hazerswoude-Rijndijk. Bij opgravingen werd een Romeinse mijlpaal met inscripties ontdekt. “Dit is de eerste keer dat we er eentje hebben gevonden langs de Limes. Dat is de weg die langs de Romeinse forten liep.”

Op de plek waar de nieuwe woonwijk Westvaartpark verrijst in Hazerswoude-Rijndijk, vonden archeologen rode brokken zandsteen. “Normaal bouwden Romeinen muren van een heel ander soort steen, dus dit was al iets bijzonders”, vertelt de conservator. “Ik ben meteen gaan kijken en dan denk je: wat zou dit toch kunnen zijn? Het bleek dus een Romeinse mijlpaal, die de afstand tot de dichtstbijzijnde grote plaats moest aangeven.”

Op de nu gevonden mijlpaal zijn drie letters te zien. Linksboven AS en eronder iets dat op een C lijkt. “Al is dat waarschijnlijk een S”, zegt De Bruin. Hij schat dat het om een vondst gaat van 1800 tot 2000 jaar oud. “De datering zit een beetje tussen zeventig en 240 à 250 na Christus.”

3D-scan
De conservator hoopt dat het mogelijk is om de inscriptie compleet of gedeeltelijk te kunnen lezen, zei hij in het radioprogramma Menno in de Middag van Omroep West. “Want het is een ronde paal waar allemaal letters uitgehouwen zijn. Dus daar zouden dan wel eens de Romeinse namen van Alphen aan den Rijn of Leiden op kunnen staan.” Bij het bedrijf dat de opgraving heeft gedaan, wordt nu geprobeerd een 3D-scan te maken om zo digitaal verder te kunnen puzzelen, want het materiaal is heel kwetsbaar.

Verdedigingslinie
Na deze vondst is er hoop op meer. “Eigenlijk dachten we dat die stenen in de middeleeuwen allemaal hergebruikt waren en dat je ze sowieso niet meer zou vinden, tenzij je in de fundering van een kerk kijkt. Het feit dat we deze vinden geeft aan dat er misschien nog wel meer ligt.” De noordelijke grens van de Limes loopt binnen Zuid-Holland dwars door onze regio. Onder meer in Leiden en Zwammerdam zijn resten uit deze tijd gevonden. Keizer Claudius besloot bijna 2000 jaar geleden het Romeinse Rijk niet verder uit te breiden, maar te stoppen bij de Rijn. De Rijn werd een verdedigingslinie en erlangs werd een reeks forten en wachttorens gebouwd.

Lijmen
“Dat het zo goed bewaard is gebleven, hebben we te danken aan de Zuid-Hollandse grond”, legt Jasper de Bruin uit. “Doordat het zo’n nat gebied is met hoog grondwater en heel veel blubber en klei. Daardoor blijft heel veel materiaal juist extra goed bewaard. Dat maakt onze regio dan ook zo bijzonder voor de archeologie.” Maar hoe nu verder? “Als het aan elkaar te lijmen is, dan zou je ‘m voor een deel in elkaar kunnen zetten. Dan heb je natuurlijk een heel mooi stuk wat je kan tentoonstellen. Of misschien wel een soort 3D-print dat je in Hazerswoude zelf zou kunnen neerzetten.”

Giswerk
Bij eerdere opgravingen in het gebied werden onder meer aardewerk, munten, mantelspelden en leren schoenzolen gevonden. Die vondsten duidden erop dat er in de buurt mogelijk een Romeins militair gebouw moet hebben gestaan waar ook is gewoond. “Die bewoning snappen we nog steeds niet zoveel van. Daar zou je dan een fort of een wachttoren bij verwachten en die is nog niet aangetroffen”, zegt De Bruin. “Dat blijft dus nog een beetje giswerk. En aangezien we daar voorlopig niet verder kunnen graven, zal dat nog wel even een raadsel blijven. Maar dat is ook wel weer leuk.”

Cultuur Leiden Regio