Vermeer en Van Leeuwenhoek ontmoeten elkaar in nieuw boek

Schilder Johannes Vermeer en wetenschapper Antoni van Leeuwenhoek hadden zomaar goede vrienden kunnen zijn die elkaar vaak zagen en lief en leed deelden. Sterker nog, Dirk van Delft, voormalig directeur van Rijksmuseum Boerhaave en biograaf van Van Leeuwenhoek, vond er aanwijzingen voor.

Hoe zou dat zijn geweest? Samen met kunstenaar Elisa Pesapane werkte hij het idee uit tot een boek, waarin je de twee volgt terwijl ze elkaar ontmoeten, praten, grapjes maken en leed delen. Het boek heet dan ook ’t Had gekund, Dialogen tussen Antoni van Leeuwenhoek en Johannes Vermeer.

Van Delft vertelt bij Cultuur071 dat hij  begonnen is vanuit de historische feiten en waarschijnlijkheden. “Ze waren even oud, woonden bij elkaar om de hoek en zaten bij elkaar op school”. Veel historische momenten zullen ze beiden beleefd hebben, zoals de Delftse kruitramp. “Ik ging die dialogen schijven en na twee zinnen zag ik het totaal voor me. Daar heb ik heel veel plezier aan beleefd.”

Pesapane voorzag de scenes van sprekende pentekeningen, die steeds iets toevoegen aan de tekst. “Met Johannes en Antoni gaan kunst en wetenschap met elkaar in gesprek. Dat doen wij als makers ook.” Elisa volgde haar eigen associaties.

Bij de kruitramp dacht Pesapane aan de Hel uit de ‘Divina Commedia’ van Dante en tekende Vermeer en Van Leeuwenhoek terwijl ze vanaf een rots neerkijken op de doden. Maar als de twee gaan kijken bij de nieuwbouw van het Stadhuis in Amsterdam tekent ze de twee ontspannen op het plein, terwijl ze kletsen en neerkijken op het veel kleiner getekende gepeupel om hen heen.

Van Delft blijft een historicus: “Ik geef een tijdsbeeld. Dat moet wel kloppen. En ik begin bij bekende feiten. Ik laat ze schaatsen op het ijs voor Delft, want ik weet dat Vermeer ooit een ‘ijsboot’ kocht. En buiten de muren heersten letterlijk andere wetten. Dus de laveloze bende die ik daar opvoer in Café de Paradijsvogel… dat was ook zo in die tijd.”

Het boek ’t Had gekund, Dialogen tussen Antoni van Leeuwenhoek en Johannes Vermeer, is alvast bij voorintekening te koop en ligt vanaf begin februari in de boekhandel.

Schrijver en historicus Dirk van Delft en kunstenaar Elisa Pesapane vertellen bij Cultuur071 over het ontstaan en de achtergrond van hun boek: ’t Had gekund, Dialogen tussen Antoni van Leeuwenhoek en Johannes Vermeer.

 

Cultuur Leiden