Leidse kak helpt patiënten met chronische darmproblemen

Het inbrengen van poep van gezonde donoren in de darmen van chronisch zieke mensen heeft een gunstige werking op de darmbacteriën van de ontvangers. Ook op langere termijn. Dat blijkt uit onderzoek van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en de Nederlandse Donor Feces Bank (NDFB).

Resistente darmbacteriën zijn bacteriën die ongevoelig zijn voor sommige antibiotica. Dat betekent dat antibiotica niet doen wat ze zouden moeten doen. “Ongeveer 1 op de 6 chronisch zieke patiënten lijdt hieraan. Het probleem is vaak onzichtbaar en wordt een ware sluipmoordenaar wanneer infecties niet meer genezen, doordat antibiotica niet meer helpen”, zegt Liz Terveer, arts-microbioloog bij het LUMC en hoofd van de NDFB.

Bescherming
Poeptransplantatie zorgt ervoor dat de overvloed aan resistente bacteriën die patiënten hebben, onderdrukt worden of zelfs verdwijnen. Die bescherming houdt naar verwachting voor langere termijn aan. Binnen de studie zijn patiënten benaderd om tot drie jaar na hun poeptransplantatie ontlastingsmonsters aan te leveren voor onderzoek naar bacteriën. Daaruit kwam naar voren dat de antibioticaresistentie nog steeds onderdrukt was.

Biodiversiteit
In het LUMC is drie jaar onderzoek verricht naar de mogelijkheid van poeptransplantatie bij chronisch zieke mensen. Terveer: “Dit hebben we gedaan bij alle patiënten die zich hadden aangemeld bij onze donorbank voor een fecestransplantatie. We hebben hun poep op kweek gezet en de persoonlijke gemeenschap van bacteriën in kaart gebracht. Zo kregen we een compleet beeld van de darmomgeving van iedere patiënt. Zo’n omgeving is te vergelijken met een ziek ecosysteem, waarin we de biodiversiteit willen herstellen door nieuwe soorten in te voeren. In dit geval brachten we gefilterde ontlasting van een donor via een sonde in bij de patiënt.”

Het gevolg was dat patiënten na drie weken geen of een sterk verlaagde hoeveelheid resistente bacteriën bij zich droegen. Terveer: “Een mooi en snel resultaat. Een deel van de mensen hebben we drie jaar lang gevolgd en we weten nu dat het effect ook duurzaam is.” Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Genome Medicine.

Kankercellen
Terveer gaat verder met haar onderzoek door andere typen patiënten te betrekken bij poeptransplantatie. “We zijn nu een studie gestart met het Anthonie van Leeuwenhoek Ziekenhuis om te kijken of dezelfde behandeling ook aanslaat bij patiënten met uitgezaaide melanomen om het effect van de immuuntherapie die zij krijgen te versterken. De gedacht daarachter is dat een poeptransplantatie zo’n sterke immuunrespons opwekt dat het eigen immuunsysteem van een patiënt de kankercellen veel adequater gaat opruimen.”

Het langlopend onderzoek heeft tot gevolg dat het LUMC voortdurend op zoek is naar gezonde donoren. Terveer: “Tot nu toe gebruiken we vooral Leidse kak, want de route tussen wc en laboratorium mag niet langer zijn dan 2 uur. Tenzij je op commando kunt poepen natuurlijk, dan zien we je graag langskomen.”

Gezonde donoren in de leeftijd van 18 tot 60 jaar die wonen of werken in de Randstad, kunnen zich aanmelden op: www.ndfb.nl.

Leiden Maatschappij