Leidenaar bouwt planetarium in woonkamer

“Dat wil ik ook”, dacht Leidenaar Chris de Moor toen hij ooit het beroemde planetarium van Eise Eisinga in Franeker zag. Hij overwoog het in eerste instantie op zijn eigen plafond na te schilderen. “Maar toen dacht ik toch: dat is een beetje kitsch. Hij moet het doen ook. En de rest is geschiedenis.”

En inderdaad. In de woning van Chris de Moor in de Drie Octoberstraat in Leiden hangt in de woonkamer een zelfgebouwd, functioneel planetarium van 2,20 bij 2,20 meter aan het plafond.

“Heel simpel gezegd, werkt het zo”, legt De Moor uit. “Er is een server waar de software op draait. Daarop kun je een datum invoeren, waarop de planeten in constellatie moeten. Vervolgens hebben alle planeten een eigen computertje, via wifi komen ze bij de server uit en dan weten ze naar welke plek in het planetarium ze moeten rijden. Je kan elke datum, in het verleden en in de toekomst, invullen en dan gaat vervolgens alles in constellatie.” Constellatie is de onderlinge stand van hemellichamen.

Mars
“Alles bij elkaar, van het eerste idee tot aan het feestje toen het af was, duurde denk ik zo’n tweeënhalf jaar”, vertelt De Moor. Hij werkte er ’s avonds en in de weekenden aan. “En ook weleens een maandje niet. Ik bedoel, we hebben ook nog een gewoon leven.” In die tweeënhalf jaar heeft De Moor een flink aantal prototypes moeten bouwen en mankementen uit de weg moeten ruimen om tot de huidige, afgeronde versie van het planetarium te komen. “Je komt van alles tegen. Elke schroef die erin zit, heeft eerst op vijf andere plaatsen gezeten. Nu lijkt het allemaal logisch, maar dat was het niet. Het was heel veel trial and error. Het is geen bouwpakket. Je moet jezelf verdiepen in dingen waar je je nog nooit eerder mee bezig hebt gehouden. Ik wist eerst eigenlijk helemaal niks van sterren en planeten en dat soort dingen. Ik kon Mars en Venus nog niet uit elkaar halen.”

Kanker
“Mijn zoon is ziek geweest. Kanker. En ook wel zo erg dat we dachten dat hij doodging. Dat was een tijd waarin ons leven erg op de kop stond. En dan kun je twee dingen doen. Je kan het verdoven door elke avond de kroeg in te gaan, of je kan dit” – hij gebaart naar het planetarium – “ter hand nemen om je kop een beetje rustig te krijgen. Dus dat is uiteindelijk de aanleiding geweest.”

Gezond
Komt zijn hoofd dan tot rust van zo’n ingewikkeld project als dit? “Ja. Dat klinkt misschien raar, maar ik word hier heel rustig van. Als mijn zoon er niet geweest was, was het planetarium er misschien ook wel gekomen. Alleen was zijn ziekte op dat moment wel de aanleiding om het te gaan doen. Mijn zoon heeft het trouwens gehaald hoor. Hij heeft het overleefd en is weer helemaal gezond.”

Langskomen
Iedereen is welkom om bij Chris de Moor langs te komen voor een kop koffie. Geïnteresseerden kunnen hem via zijn website, demoor-orrery.com, een berichtje sturen. Bovendien is alle praktische informatie over het planetarium, bijvoorbeeld over het ontwerp en over de software die erin verwerkt zit, gratis op deze website te vinden.