Leidse excuses aan Voorschoten

Voorschoten, 14 juli 2024 om 14:23 uur door Marjolein Altena

Waarnemend burgemeester Peter van der Velden van Leiden en burgemeester Stemerdink gaven zaterdagochtend het startschot voor een regionaal programma over 450 jaar Leidens Ontzet.

“We hadden als Leiden destijds wel wat meer naar onze buren mogen omkijken. Daar bied ik excuses voor aan”, zei Van der Velden in Museum Voorschoten waar nu een tentoonstelling is te zien over Voorschoten tijdens het beleg en ontzet. Het waren natuurlijk symbolische excuses. “Met een lichte glimlach maar wel met een serieuze ondertoon”, aldus de Leidse waarnemend burgervader. “De geschiedenis wordt vooral vanuit Leiden belicht maar zoals zo vaak, zitten er ook andere aspecten aan.”

Stadsgrenzen
Dat ondervond Van der Velden een jaar geleden zelf ook al toen hij, voorafgaand aan zijn benoeming, Leiden per bus bezocht. Hij wist niet precies waar de stadsgrens lag en vroeg aan een echtpaar in de bus: Zitten we nog in Leiden? Het paar antwoordde: “Gelukkig niet, we zijn in Voorschoten.” Dat gaf Van der Velden te denken. “En nee, het ging niet om de 16e eeuw maar om de 20e eeuw. De bouw van de wijk Stevenshof, op gebied dat altijd aan Voorschoten behoorde, heeft blijkbaar nog diepe sporen nagelaten. “Soms gebeuren er zaken waar inwoners niet blij mee zijn”, erkende hij. “Maar je kan er niet omheen dat we één grote Leidse regio zijn waar mensen wonen en werken. De verbindingen zijn heel aanwezig.”

Ambtketens
De excuses werden aanvaard. Eerst door Jan Koster van Museum Voorschoten en later door burgemeester Stemerdink. “Op mijn verzoek staan we hier ook allebei met de ambtsketen om”, zei de Voorschotense burgemeester nog. “Dat staat voor de goede samenwerking in de regio. 1574 was een andere tijd: het was ieder voor zich maar dat gaat niet meer gebeuren. In Leidse regio staan we voor elkaar, op tal gebieden. Er zijn grote uitdagingen, die kunnen we niet alleen aan. Ik prijs me gelukkig met de goede verstandhouding.”

Schout
Die was er in de 16e eeuw zeker nog niet. “Sterker nog, Voorschoten had toen nog niet eens een burgemeester”, vertelt Stemerdink. “De Schout en zijn rakkers, zorgden voor de veiligheid. En die Schout was ook nog eens eigenaar van Het Wapen van Voorschoten, dat nog steeds bestaat. Voorschoten lag in de vuurlinie.”

De verstandhouding tussen beide burgemeesters is meer dan goed.

Groot Leiden
De discussie over fusie, die toevallig afgelopen donderdag in de Voorschotense gemeenteraad werd gevoerd, gaat Van der Velden niet aan, alhoewel hij Leiden wel aanprees als Groot Leiden. “Ik noemde dat als voorbeeld voor de goede samenwerking in de regio. Hoe kunnen we welkaar ondersteunen? Wat de toekomst brengt, is aan de inwoners en bestuurders.” Daar is hij zelf dan niet meer bij. Afgelopen week werd Peter Heijkoop voorgedragen als nieuwe burgemeester van Leiden. Van der Velden zelf wordt in september benoemd tot waarnemend burgemeester in Dordrecht. “Maar Leiden zit in mijn hart en de stad gaat mij nog terugzien.”

Expositie
De tentoonstelling in Museum Voorschoten laat een Voorschoten in oorlog zien, met alle ontberingen van dien. “Een vergeten stukje geschiedenis”, zegt museumdirecteur Hans Rasch. “Voorschoten en de omringende dorpen werden al in 1573 door de Spanjaarden ingericht als versterking met talloze schansen”, vertelt hij. “De bewijzen zijn er nog, ook dat laten we zien.”

Marijn Rikkerink stelde de expositie samen en had de hulp van maar liefst tachtig vrijwilligers, de Leidse Lakenhal en Erfgoed Leiden. “De bezoeker wordt aan de hand van het verhaal op panelen meegenomen in de geschiedenis. Er zijn schilderijen, schoolplaten maar ook een mini-hutspotpan en een beeldje van de legendarische burgemeester Van der Werf.”

3 October Vereeniging
De regionale herdenking van het ontzet is aangejaagd door de 3 October Vereeniging die sinds 1866 verantwoordelijk voor de viering van het Ontzet. “Wees gerust, wij komen in vrede”, grapte bestuurslid Kutsal Yesilkagit zaterdag. “Wij hebben dit jubileum aangegrepen om een nieuw perspectief van de geschiedenis te geven. De verwoesting van de omliggende dorpen met Voorschoten in het middelpunt heeft altijd te weinig aandacht gehad. Door dit in beeld te brengen, ook die van de andere dorpen, willen wij voor een beter begrip laten zien van de oorlog die er woedde. Het is niet alleen maar feest, er was ook flinke ontbering.”

De expositie is nog tot en met 7 oktober te zien in Museum Voorschoten aan de Voorstraat 17. Openingstijden: woensdag tot en met zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Meer info: museumvoorschoten.nl.