Grote botulisme-uitbraak in Oegstgeest

Leiderdorp, 11 augustus 2024 om 10:35 uur door Chris de Waard

Veel eenden worden momenteel slachtoffer van botulisme. In de polders rond Oegstgeest en Warmond zijn de afgelopen dagen tientallen zieke en dode dieren uit het het water gehaald door vrijwilligers van de Zwanengroep Zuid-Holland.

Meer dan tien zieke dieren zijn opgehaald door de Dierenambulance en Vogelasiel Regio Leiden e.o. en overgebracht naar hun opvanglocatie in Leiderdorp. “Met medicatie is botulisme goed te behandelen, mits de dieren niet al te erg verzwakt zijn”, zegt Jaap van Meijgaarden van de dierenambulance. “Daarom is vroegtijdige herkenning van groot belang. Door met name ondiepe wateren regelmatig door te spoelen en het water te verversen kan uitbraak van botulisme door de overheid worden tegengegaan en verdere verspreiding van botulisme worden beperkt.”

Watervogels met botulisme zijn vaak vrij goed te herkennen. Door de verlammingsverschijnselen, hangen de vleugels slap langs hun lijf, zowel op de kant als in het water. Ze lijken daardoor veel breder dan normaal. Botulisme wordt in de volksmond ook wel eendenverlamming genoemd. Het is een bacteriële infectieziekte, die vooral watervogels en vissen treft.

Met name in ondiep en stilstaand water bij temperaturen boven de twintig graden. De toxische stoffen die door de bacterie gevormd worden, leiden tot verslapping van de spieren bij de dieren. Die kunnen daardoor geen voedsel meer opnemen. Bij ernstige gevallen kunnen met name eenden hun kopje niet meer boven water houden.

Afgelopen donderdag werd de dierenambulance opgeroepen door Edwin Vosselman van de Zwanengroep Zuid-Holland. Hij was met een aantal medestanders verzwakte eenden aan het redden in het water bij de Martinus Houttuynhof in Oegstgeest. Daar was in 2018 ook al een grote uitbraak van de ziekte.

Met witje, het rode bootje van de zwanengroep, werden tientallen zieken en dode vogels uit het water en de rietkragen gehaald. Ook dreven er veel dode vissen. “Het zeer ondiepe en modderige gebied maakte het reddingswerk er niet makkelijker op”, vertelt Vosselman. “Op sommigen stukken moesten we met een waadpak het gebied in.”