Standaard zenuwoperatie bij beenamputatie moet postamputatiepijn voorkomen

Het LUMC en zes andere centra gaan onderzoeken of een relatief eenvoudige zenuwoperatie kan voorkomen dat patiënten na een beenamputatie last krijgen van fantoompijn. Als blijkt dat de operatie succesvol is, willen de centra ervoor zorgen dat deze zenuwbehandeling standaard wordt bij beenamputaties.

Momenteel is het zo dat zes op de tien mensen postamputatiepijn ontwikkelen nadat een ledemaat is afgezet. Justus Groen die als neurochirurg aan het LUMC is verbonden, legt uit dat zenuwen een regeneratief vermogen hebben. Dat is de eigenschap om zichzelf te herstellen.

Zenuwlitteken
“Een doorgesneden zenuw zal daarom uitgroeien, op zoek naar aansluiting met de rest van het zenuwstelsel. Dit zenuwlitteken kan ontzettend veel pijn geven. Netjes afsnijden en opbergen kan helpen, maar nog beter is om de zenuw iets te doen te geven”, aldus Groen. “Dat doen we in dit geval door de afgesneden zenuw aan het zenuwuiteinde van een spier in de stomp te hechten. Omdat de zenuw weer verbinding heeft, zal het geen pijnlijk zenuwlitteken vormen. Dat is de grootste winst. Het gevolg is dat mensen na de amputatie kunnen gaan mobiliseren en bijvoorbeeld een prothese kunnen gaan dragen.”

Preventief
De techniek die Groen beschrijft is niet nieuw. In praktijk is al gebleken dat de methode werkt. Alleen gebeurt die ingreep pas nadat een patiënt postamputatiepijn heeft gekregen, vaak weken of maanden na de amputatie zelf. Met als nadeel dat de patiënt opnieuw geopereerd moet worden. Door de operatie preventief uit te voeren wordt gehoopt zo’n tweede operatie te kunnen voorkomen. Het kan patiënten bovendien veel pijn besparen.

Fantoompijn
In Nederland vinden zo’n 3.300 beenamputaties per jaar plaats. Op dit moment is de standaard dat een chirurg de uiteinden van de doorgesneden zenuwen afbindt of doorbrandt. Daardoor blijft zenuwletsel achter in de stomp. In ruim de helft van de gevallen lijdt dat tot postamputatiepijn zoals fantoompijn. Dat is de pijn die iemand voelt in een geamputeerd lichaamsdeel. Die pijn kan van ernstige invloed zijn op iemands dagelijks functioneren en leiden tot hoog medicijngebruik.

Het LUMC en zes andere Nederlandse ziekenhuizen willen de zenuwoperatie preventief gaan doen, dus op het moment dat het been wordt afgezet en de patiënt nog op de operatietafel ligt. Om het definitieve wetenschappelijke bewijs te geven dat de werkwijze werkt, starten de betrokken centra onder leiding van het LUMC met een studie. Artsen schatten dat de zenuwoperatie slechts een half uur extra opereren kost.

Etalagebenen
Aan de studie gaan 260 patiënten meedoen. Het gaat om mensen met ‘perifeer vaatlijden’, ook wel etalagebenen genoemd, die een amputatie van het been moeten ondergaan. De zenuwoperatie kan in de toekomst ook uitkomst bieden voor mensen die vanwege een andere reden een been verliezen. De eerste resultaten van de nieuwe studie worden over vijf jaar verwacht.

Advertentie