Gemeente Teylingen: 'procedure kon niet anders'

Teylingen heeft in de aanloop naar de aanbesteding van agrarische gronden waarvan de gemeente de eigenaar is, in samenwerking met een specialist vooraf duurzaamheidscriteria opgesteld waaraan de inschrijvers moeten voldoen. Dat meldt de gemeente in antwoord op een serie vragen van Sleutelstad naar aanleiding van het gunnen van grasland in de boterhuispolder en Kagerzoom aan een nieuwe partij. Dat ging ten koste van de huidige pachters die ook hun bedrijf in de polder hebben.

Inmiddels is maandagmiddag duidelijk geworden dat de hoogste bieder voor de grond in Kagerzoom zich heeft teruggetrokken. Daardoor is de huidige gebruiker, Theo Warmerdam van de Sophiahoeve, nu de winnaar van de aanbesteding.

“Alle inschrijvingen die beoordeeld zijn, voldoen in ieder geval aan de voorwaarden die we vooraf hebben opgesteld, anders zouden ze niet geaccepteerd zijn”, aldus een woordvoerder van de gemeente Teylingen. “Daarnaast is er een financiële component in de aanbesteding opgenomen. Hier is per inschrijvende partij een score uitgekomen en op basis daarvan is het besluit genomen.”

Rentmeester
Vorige week zijn de resultaten van de aanbesteding van de huur van vijf stukken agrarische grond in Teylingen bekend gemaakt. Die aanbesteding was nodig, omdat de huidige  huurcontracten afliepen. “Vroeger kon de gemeente gewoon met dezelfde boeren doorgaan. Maar door een uitspraak van de Hoge Raad in 2021 (het ‘Didam-arrest’) moet de gemeente nu een openbare aanbesteding doen. Iedereen mag dus meedoen. De aanbesteding is uitgevoerd door de rentmeester die namens de gemeente het beheer van de agrarische gronden verzorgt.”

Verplichte aanbesteding
De gemeente stelt als overheid soms keuzes te moeten maken die mensen in de samenleving raken. “Dat is lang niet altijd eenvoudig. Tegelijkertijd hebben wij de taak om wetten en regels uit te voeren. In dit geval gaat het om aanbestedingsregels en het Didam-arrest. We doen daarin altijd onze uiterste best om daarin goede afwegingen te maken.”

Volgens de gemeente is er al sinds 2020 verschillende keren contact geweest over de verplichte aanbesteding en het feit dat de pachtovereenkomsten niet meer onderhands kunnen worden verlengd als gevolg van het Didam-arrest. “Tijdens het afsluiten van de overeenkomst in 2020 is duidelijk geweest dat dit om een tijdelijk pachtcontract ging.” Dat neemt niet weg dat de uitkomst van de aanbesteding voor een van de huidige pachters een enorme teleurstelling is. Er is momenteel een bezwaarperiode van twintig dagen gaande waarin de verliezende partij een bezwaar in kan dienen.”

Lakenvelders
In vier van de vijf gevallen heeft dezelfde pachter de grond opnieuw gegund gekregen. De Broekpolder was oorspronkelijk aan een nieuwe pachter gegund, maar deze heeft zich teruggetrokken uit de aanbesteding. Dit betekent dat de huidige pachter – de Sophiahoeve – de grond nu tóch gegund heeft gekregen. In het geval van de Boterhuispolder heeft een nieuwe pachter de grond gegund gekregen. “Dat is een teleurstelling voor de huidige eigenaren van de Lakenvelder Boerderij. De nieuwe pachter wil echter graag met de huidige pachter – de Lakenvelder Boerderij – samenwerken waardoor de Lakenvelders wat hen betreft kunnen blijven.” Het voortbestaan van de Lakenvelder Boerderij is wat de nieuwe pachter betreft niet afhankelijk van de gegunde aanbesteding, zo stelt de gemeente Teylingen.

De gemeente stelt dus gehandeld te hebben volgens de wettelijke bepalingen en had naar eigen zeggen geen andere keus dan de procedure volgens, zoals die nu is verlopen. “We hebben met deze aanbesteding willen borgen dat het gebied duurzaam en met oog voor natuurbehoud zal worden beheerd. Dit is geborgd in de pachtovereenkomst en in de diverse duurzaamheidscertificaten en keurmerken die de inschrijvers konden uploaden. In de aanbesteding is met de inschrijvers gedeeld dat zij punten kunnen ontvangen voor het aanleveren van die certificaten. Daarnaast hebben zij punten ontvangen voor de prijs.”

Didam-arrest
In het aangehaalde Didam-arrest besloot de Hoge Raad in 2021 dat dit soort aanbestedingen openbaar moeten zijn, zodat meerdere partijen een kans maken. Het is wel zo dat ook onder het Didam-arrest zaken als ‘de beleving van de polder’ en meer cultuurhistorische elementen als de aanwezigheid van bepaalde koeienrassen een belangrijke rol kunnen spelen. In dit geval lopen er door veel mensen gekoesterde oude koeienrassen als de Blaarkop en de Lakenvelder. De gemeente zegt zich daarvan bewust te zijn. “Dat is ook meegenomen in de aanbesteding. Met zeldzame landbouwrassen konden extra punten worden verworven voor de puntentelling die relevant was voor de uiteindelijke selectie.”

Welke criteria de gemeente precies heeft gehanteerd en hoeveel punten er met elk criterium konden worden behaald, wil de gemeente niet zeggen. Ook hoeveel punten er in totaal te  behalen waren is volgens de gemeente ‘op dit moment niet openbaar’. Dat geldt eveneens voor het aantal punten dat de winnaars en de verliezende partijen behaalden.

Gemeenteraad
Volgens de gemeente Teylingen staat de uitkomst van de gunning vast, tenzij in de bezwaarprocedure nog zaken naar voren komen waardoor de uitslag ongeldig zou worden verklaard.  Daarvoor moet een verliezende partij naar bij de rechtbank bezwaar aantekenen. De kans dat de uitslag daardoor verandert is erg klein. De gemeenteraad is niet betrokken geweest bij het opstellen van de criteria van de gunningsprocedure en kan volgens het college ook niet alsnog een ander besluit nemen. “Wel is de gemeenteraad betrokken bij het vaststellen van de omgevingsvisie en onder andere op basis daarvan zijn de criteria vastgesteld.”

Leiden Maatschappij Politiek Regio Boterhuispolder Kagerzoom