Generatieve AI dringt binnen in het onderwijssysteem en de vraag rijst hoe hier mee om te gaan. Hoe kunnen verschillende manieren van toetsen studenten en docenten blijven uitdagen, terwijl AI steeds vaker meedenkt. Politicoloog en politiek filosoof Josette Daemen gaat op onderzoek.
Daemen, projectleider bij Fair Educational Assessment in the Age of AI, gaat in januari en februari met een groep van 49 studenten en docenten onderzoeken hoe je eerlijk kunt toetsen in tijden van generatieve AI, zoals ChatGPT en Gemini.
Daemen zegt zelf AI niet veel te gebruiken, omdat ze de negatieve aspecten ervan kent. “Veel tools komen van big-tech bedrijven. Wanneer instrumenten door grote commerciële bedrijven worden aangeboden, ontstaan er vragen over het gebruik ervan. Je wilt niet dat big-tech bedrijven te veel macht krijgen over je leven, onderzoek of onderwijs. Hun producten worden niet democratisch gereguleerd, maar gestuurd door winstbelang.”
Kennismakers Gideon Roggeveen en Gerry van Bakel in gesprek met politiek filosoof Josette Daemen.
Volgens Daemen gaat het naast ecologische aspecten er ook om of je een taak wel wilt uitbesteden. “Sommige taken zijn juist waardevol voor de mens, zoals nadenken en creatief zijn, en die wil ik zo min mogelijk uitbesteden.”
Hoger onderwijsinstellingen worstelen met de vraag hoe AI vorm kan krijgen binnen het onderwijs, nu het gebruik ervan alsmaar toeneemt. “Het gaat in ons onderzoek specifiek om de toetsing binnen het onderwijs. In de praktijk zien we het gebruik van AI voor werkstukken en toetsen steeds vaker terugkomen, waardoor een student kan ‘valsspelen’ op een toets.”
Reflecteren
Maar AI dringt door in de hele keten. “Docenten gebruiken het bij het ontwerpen van toetsen en studenten bij het maken van die toetsen.” Volgens Daemen moedigen docenten studenten ook aan om AI te gebruiken en er achteraf op te reflecteren. “Als de toets wordt nagekeken, zie je dat docenten ook weer gebruik maken van AI. Niet alle docenten, maar er wordt veel geëxperimenteerd met de feedback die je krijgt van AI-tools en zelfs ook bij de becijfering. Dat laatste is het meest controversiële onderdeel.”
Zodra AI alle taken van de docent overneemt, verdwijnt de interactie tussen docent en student. “We willen niet toe naar een situatie waarin AI alle taken van docenten overnemen, daarom voeren we op de universiteit gesprekken over welke regels we hieromheen willen.”
Principes
Het onderzoek van Daemen heeft de vorm van een ‘deliberative assembly’, een bijeenkomst waarin studenten en docenten met elkaar is gesprek gaan om tot principes te komen die het gebruik van AI reguleren. “Wij kunnen als onderzoekers principes bedenken vanuit de literatuur, maar we willen ook dat de academische gemeenschap zelf daar achter staat. Zij moeten ook input leveren bij het bedenken van principes, zodat het onderzoek niet alleen maar top-down is, maar ook bottom-up.”
In het onderzoek komen 49 studenten en docenten gedurende een maand vier middagen samen om in gesprek te gaan. “De universiteit heeft zeven faculteiten, van elke faculteit zijn vier studenten en drie docenten die meedoen aan het onderzoek. De bèta’s weten meer van de inhoudelijke discipline, de alfa’s van de ethische aspecten. Samen kunnen zij tot nieuwe inzichten komen.”
Oproep
“Nog tot 1 december kunnen docenten en studenten van de Universiteit Leiden zich aanmelden om deel te nemen”, zegt Daemen. “Binnen de faculteiten Archeologie, Rechten, Wiskunde en Natuurwetenschappen en Geneeskunde missen we nog een aantal mensen. Als je bij een van deze faculteiten bent aangesloten, kun je via de website van de universiteit aanmelden.”
Sleutelstad
Middelstegracht 87A
2312 TT Leiden
E-mail
redactie@sleutelstad.nl
Telefoon Redactie
071 - 5235907
