Deel dit bericht!  

Hoogleraar Marieke Liem: 'Naast rode vlaggen ook letten op blinde vlekken bij femicide'

“Houd oog voor de blinde vlekken”, bendarukt hoogleraar Marieke Liem tijdens haar lezing over femicide. Het was de afsluiting van de campagne ‘Orange the World’ in Leiden, waarbij wereldwijd aandacht wordt gevraagd voor geweld tegen meisjes en vrouwen.

Liem lanceerde in het voorjaar de Femicide Monitor die moord op vrouwen in een database bijeenbrengt. Om te laten zien hoe vaak het gebeurt, en ook onder welke omstandigheden.  Dankzij haar werk stijgt de aandacht voor vrouwenmoord oftewel femicide. Het begrip ‘rode vlaggen’ heeft brede bekendheid gekregen. De signalen dat er iets niet goed gaat in een relatie, dat er sprake kan zijn van intiem partnergeweld. Extreme controle en isoleren van familie en vrienden, zijn daar voorbeelden van.

“Heel goed dat daar aandacht voor is”, zegt Liem, “maar zorg ervoor dat je geen blinde vlekken ontwikkelt. Ik denk dat we een blinde vlek hebben als we kijken naar psychische problemen. Zowel onder slachtoffers als onder daders. En dat maakt mensen kwetsbaar. Ik vind dat we moeten inzetten op hoe we psychische problematiek kunnen verminderen. Zoals  verslavingsproblemen, maar ook stemmingsstoornissen zoals depressies, suïcidaliteit, persoonlijkheidsproblematiek en psychoses. Daarmee is heel veel terrein te winnen.”

Verslaggeefster Gerry van Bakel in gesprek met Mariek Liem over de Femicide Monitor.

In de collegezaal van het Pieter de la Courtgebouw van de Universiteit Leiden hebben zich woensdagavond 10 december zo’n honderd belangstellenden gemeld voor de lezing van Liem en om stil te staan bij geweld tegen vrouwen en meisjes. Zo leest een medewerker van Amnesty International een gedicht voor van Baharah, een Afghaanse vrouw die sinds 2021 in Nederland woont en haar weg probeert te vinden.

Actieplan
Aan het eind van Liem’s verhaal is er tijd voor vragen uit de zaal. Liem had in haar lezing de rol van de ‘buitenschil’ uitgelicht. Hoe belangrijk het is dat mensen die iets verder afstaan van een vrouw die in een gewelddadige relatie zit, soms beter in staat zijn om in te grijpen. “Ik denk dat we eigenlijk een maatschappij brede aanpak nodig hebben. Waarbij we kijken naar onder andere de rol van de huisarts. Maar ook die van scholen, collega’s, werkgevers. En dan duidelijke handvaten bieden hoe ze kunnen reageren. En wat ze specifiek kunnen doen. Uiteindelijk moet er groot nationaal actieplan komen. Om hier adequaat tegen op te treden.”

Plegers
Liem vindt dat er veranderingen moeten komen in de manier waarop er over vrouwen wordt gedacht en gepraat. “Ik denk dat voetbalclubs en andere sportclubs daar een rol in kunnen spelen. Elkaar aanspreken op dingen die worden gezegd over vrouwen. Over grappen die worden gemaakt over vrouwen. En plegers moeten daarbij worden meegenomen. Het risico is echter dat wanneer we ons alleen op plegers gaan richten, dat andere mannen zich er snel van af kunnen wenden. Omdat ze denken: ik heb hier niks te maken, ik ben geen pleger, ik behoor niet tot deze categorie. Maar ik denk dat we alle mannen nodig hebben om geweld tegen vrouwen in te kunnen dammen.”