Balkenende: Nederland moet koppie beter gebruiken

Nederland is niet dommer dan andere landen, maar moet leren beter ‘zijn koppie te gebruiken’. Veel waardevol onderzoek wordt niet benut door het bedrijfsleven. Universiteiten zouden het meer als hun taak moeten beschouwen kennis te verspreiden of te exploiteren. Premier Balkenende heeft dat vanmorgen gezegd bij de opening van het academisch jaar in Leiden. Onderzoekers en ondernemers leven volgens de minister-president in twee verschillende werkelijkheden en leggen onvoldoende contact. Dat gaat ten koste van het innovatievermogen in Nederland. Nederlandse bedrijven halen 20 procent van hun omzet uit nieuwe producten en diensten. Daarmee zit Nederland in de staart van de Europese Unie.

Het leveren van uitmuntende prestaties brengt voor onderzoekers vaak geen cent extra op, aldus Balkenende. Dat mag van hem best veranderen. Daarom is het naar zijn mening onvermijdelijk dat het overheidsgeld voor de universiteiten gaat naar onderzoeksplannen die echt perspectief hebben.,,Het mag uitdagender, prikkelender, ondernemender. Ook aan de universiteit.”

Het Innovatieplatform, geleid door Balkenende, wordt geen poldermolen, maar een ijsbreker, zei de premier. ,,Een middel om doorbraken tot stand te brengen in het pakijs van de Nederlandse kenniseconomie.” Hij wil daarvoor zoveel mogelijk creatieve ideeën mobiliseren, maar ook zo veel mogelijk praktisch vernuft om die ideeën te realiseren. ,,Want ook al is het een zaak van langere adem, er moet in Nederland kennisland echt iets gaan veranderen.”

Het platform zal zich onder andere richten op de vraag hoe meer jongeren gemotiveerd kunnen worden om voor bèta en techniek te kiezen en op de bevordering van innovatief ondernemerschap vanuit de universiteit. ,,De technische basis in Nederland baart mij grote zorgen”, aldus Balkenende. Het percentage opgeleiden in technische en bètavakken in Nederland is 14 procent. Het gemiddelde in de Europese Unie is 21 procent. ,,Kijk ik naar de instroomcijfers op de universiteiten, dan leveren die geen enkele bron tot optimisme. Vorig jaar minder dan 4000 eerstejaars in het wetenschapsgebied techniek, tegen het jaar daarvoor zo’n 5000.”

De minister-president wil het tekort aan bèta’s en technici te lijf gaan. Hij denkt aan een ‘bètabrugjaar’ waarin studenten zonder exact profiel zich kunnen bijspijkeren en aan behoud van studierechten voor studenten die na een jaar willen overstappen naar een studie bèta of techniek.