Unieke aanwinst voor Rijksmuseum van Oudheden

Het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden exposeert vanaf vandaag een Romeinse bronzen plaat met inscriptie in het Latijn, die stamt uit de derde eeuw na Christus. De plaat is afgelopen najaar gevonden in een weiland bij Leersum, maar de vondst is nu pas bekendgemaakt. Vanavond is de plaat te zien in het tv-programma Tussen Kunst en Kitsch.

Mogelijk is het een keizerlijk schrijven aan een nieuwe gouverneur en dat maakt de aanwinst voor Nederland uniek. Nooit eerder werd in ons land een vergelijkbare keizerlijke inscriptie gevonden. De waarde van de bronzen plaat maakt het museum niet bekend.

Specialisten van de Vrije Universiteit in Amsterdam en Museum Het Valkhof in Nijmegen hebben de tekst gedeeltelijk kunnen verklaren. De werkwoordsvorm ‘dixi’ (‘ik heb gezegd’) komt erin voor, waardoor zij de tekst interpreteren als brief of decreet, opgesteld in naam van een keizer of een andere hoogwaardigheidsbekleder.

De Romeinen lieten belangrijke officiële mededelingen in brons graveren om ze aan de muren van overheidsgebouwen te bevestigen. Zo waren ze voor iedereen te lezen. Ook kleinere officiële teksten, zoals de diploma’s die Romeinse soldaten ontvingen na 25 jaar dienst, werden in brons gegraveerd.

De vindplaats van de plaat, Leersum (Utrecht), ligt buiten de vroegere grenzen van het Romeinse Rijk. Uit archeologisch onderzoek blijkt dat de plaat daar niet vandaan komt. Plunderende Germanen zouden hem hebben geroofd bij een Romeins fort of nederzetting en hebben meegenomen. Vanaf dinsdag is de keizerlijke boodschap te zien in het museum, in het gratis toegankelijke informatiecentrum.