Erepenning voor Piet van Sterkenburg

Het leek wel een soort lintjesregen, afgelopen zaterdagavond in de Burgerzaal van het Leidse stadhuis. Maar dan van penningen. Het leek haast niet op te kunnen. Normaal gesproken wordt aan de vooravond van Leidens Ontzet jaarlijks een persoon of instelling die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor de stad met een erepenning geeerd. Dit jaar was echter geen gewoon jaar, zo bleek al snel. Oud-bestuurslid Rens Heruer van de 3 October Vereeniging werd verrast met een Koninklijke Onderscheiding. “Het heeft Hare Majesteit de Koningin behaagd u te benoemen tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau,” zo sprak burgemeester Lenferink een duidelijk overdonderde Rens toe. Vervolgens richtte Lenferink het woord tot de scheidend voorzitter van de 3 October Vereeniging, Professor Piet van Sterkenburg. “Bij zo’n afscheid hoort een bijzonder cadeau,” vond Lenferink die Van Sterkenburg’s verdiensten uitgebreid roemde om hem vervolgens de zogenaamde Sanheribpenning te overhandigen.

Deze penning, waarschijnlijk aan het eind van de 16e eeuw vervaardigd door Gerard van Bylaer (ca. 1540-1617), stempelsnijder aan de Munt te Dordrecht, werd toevallig in juli van dit jaar aan de gemeente aangeboden door dr. Robert Turfboer uit Charlottesville, Virginia, Verenigde Staten van Amerika. De heer Turfboer – inmiddels bijna 89 jaar – had in zijn collectie een exemplaar van de Sanheribpenning, die hij ooit uit de nalatenschap van een overleden penningverzamelaar had gekocht. Hij vond dat de penning in Leiden thuishoorde, de stad waar hij vóór en tijdens de oorlogsjaren medicijnen heeft gestudeerd.

De heer Turfboer met zijn Sanheribpenning. De foto is gemaakt door zijn dochter Terrance.

Uit de correspondentie met dr. Turfboer bleek dat hij zeer ingenomen was met het voorstel de penning als geschenk aan de scheidend voorzitter van de 3 October Vereeniging aan te bieden.De penning – waarvan zich ook een exemplaar in het Stedelijk Museum De Lakenhal bevind – toont aan de ene zijde de bevrijding van Jeruzalem van de troepen van Assyrische koning Sanherib en aan de andere zijde het Ontzet van Leiden op 3 oktober 1574. Het verhaal van de bevrijding van Jeruzalem is opgetekend in het Oude Testament, Koningen 2, hoofdstuk 19.

Erepenning in zilver

Dat was nog lang niet alles. Burgemeester Lenferink en kabinetschef Hein van Woerden hebben er slapeloze nachten van gehad: “Hoe konden ze Piet van Sterkenburg de erepenning toekennen, zonder dat deze dat vooraf te weten kwam?” Traditiegetrouw houden de burgemeester en de voorzitter van de 3 October Vereeniging namelijk beiden een toespraak rond de uitreiking van de erepenning. Van Sterkenburg vroeg daarom geregeld wie de eer te beurt zou vallen, zodat hij zich kon voorbereiden. Bart van Mossel bleek uitkomst te bieden. De directeur van de jubilerende Leidse Schouwburg werd in het complot betrokken en zo kreeg Van Sterkenburg te horen dat de schouwburg vanwege het jubileum de erepenning zou worden toegekend. Om het verhaal nog geloofwaardiger te maken kreeg hij bovendien een boek over de schouwburg ‘om zich goed voor te bereiden’ zo heette het.

Burgemeester Lenferink begon vervolgens een uitgebreid betoog over de prachtige schouwburg. Ook Van Mossel werd daarbij uitgebreid geprezen en gefeliciteerd. Vervolgens overhandigde Lenferink hem een… bosje bloemen.

De zaal voelde inmiddels wel nattigheid, maar Van Sterkenburg had nog steeds niets door. Toen hij uiteindelijk zelf de erepenning in zilver kreeg toebedeeld, was hij zo verbouwereerd dat hij zich keurig aan zijn vooraf ingestudeerde toespraak hield, waarbij hij de schouwburgdirecteur uitgebreid feliciteerde met de erepenning. Tot grote hilariteit van de aanwezigen. Van Sterkenburg zelf kon er achteraf hartelijk om lachen: “Normaal heb ik de touwtjes stevig in handen, maar nu was ik echt van mijn stuk gebracht.”

<u>Overwegingen bij de toekenning van de Erepenning voor prof. dr. P. van Sterkenburg.</u>

Burgemeester en Wethouders hebben besloten de erepenning van de gemeente Leiden, welke jaarlijks aan de vooravond van de viering van Leidens Ontzet wordt uitgereikt, dit jaar toe te kennen aan prof. dr. P.J.G. van Strekenburg, scheidend voorzitter van de 3 October Vereeniging Leiden. De heer Van Sterkenburg legt in juni 2006 zijn functie van voorzitter van de Vereeniging na 13 jaar neer.

In 1992 trad de heer Van Sterkenburg toe tot het bestuur en werd een jaar later voorzitter. Binnen de vereniging heeft hij zijn stempel gedrukt op tal van zaken. Zo deed onder zijn voorzitterschap het fenomeen sponsoring zijn intrede. Tien grote sponsors verenigden zich in het gezelschap De Geuzen van Boisot; zo’n 140 andere sponsors in het 3 October Gilde. Het aantal leden van de Vereeniging steeg van 2400 naar 11.000. Nieuwe elementen werden aan de feestviering toegevoegd, zoals de 3 Octoberlezing, die dit jaar voor de negende keer wordt gehouden. Dit jaar wordt voor de eerste keer de Scholenprijs georganiseerd, een prijsvraag voor alle lagere scholen in Leiden, Leiderdorp en Voorschoten.

Met de gemeente werd op 2 oktober 2002 een belangrijk convenant gesloten waarin de rechten en verplichtingen van Vereeniging en gemeente Leiden ten opzichte van elkaar werden vastgelegd. Daarmee kon een goede organisatie en uitvoering van de festiviteiten voor een lange reeks van jaren worden gegarandeerd.

Het bestuur van de Vereeniging heeft een flinke verjonging ondergaan. Daarnaast is het aantal vrouwen in het bestuur aanzienlijk uitgebreid. De heer Van Sterkenburg zal in juni 2006 voor de eerste keer in de geschiedenis van de Vereeniging door een vrouw worden opgevolgd.

Onder zijn voorzitterschap is besloten de zittingsduur van bestuursleden te limiteren tot twaalf jaar, waardoor een betere doorstroming zal worden bereikt.

Dankzij de inspirerende en bevlogen wijze waarop hij leiding aan de vereniging heeft gegeven, niet in het laatst sterk gestimuleerd door zijn kostelijke, geschreven bijdragen en zijn juweeltjes van toespraken, is de Vereeniging springlevend en draagt deze zeer bij aan het Leidse culturele leven en het behoud van het historische gedachtegoed.

<u>Overwegingen bij de toekenning van de Koninklijke onderscheiding voor Rens Heruer.</u>

Rens Heruer, voormalig vice-voorzitter van de 3 October Vereeniging Leiden, is door Hare Majesteit de Koningin benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. De heer Heruer ontvangt de onderscheiding op grond van zijn grote inzet voor de 3 October Vereeniging Leiden.

De heer Heruer is directeur van het Onderwijsbureau Hollands Midden. Hij is 18 jaar lang bestuurslid van de 3 October Vereeniging geweest waarvan 4 jaar vice-voorzitter. Binnen de Vereeniging was hij bovendien voorzitter van de Optocht- en Taptoecommissie Met grote creativiteit gaf hij leiding aan deze commissie die elk jaar weer een groot spektakel weet op te zetten, dat honderdduizenden bezoekers trekt. Rens Heruer was ook voorzitter van de Commissie Haring & Wittebrood en Hutspot. De uitreiking van haring en wittebrood is traditioneel een van de hoogtepunten van de 3 oktoberherdenking.

De heer Heruer is archivaris van de Vereeniging. Thuis beheert hij het archief van de laatste twintig jaar. Naast de activiteiten voor de Vereeniging is Rens Heruer columnist van Het op Zondag, voorzitter van de Openbare Bibliotheek Leiden en lid van de jury van het Rabobank Wensenfonds. Hij maakte ook enkele jaren deel uit van de jury van de regionale Leidse Cultuurprijs de Zilveren Veer.

Maar vooral heeft de heer Heruer bekendheid gekregen door het schrijven van het Leidse Volkslied, dat hij samen met componist Eric Filemon heeft geschreven en dat inmiddels in geheel Leiden bekend is en wordt gezongen.

Leiden 3 Oktober 2005