Wonen in leidse Hofjes 'om Gods wille'

Gisteravond vond de presentatie plaats van het boek ‘Wonen om Gods wille in Leidse Hofjes’ in Diaconaal Centrum De Bakkerij aan de Oude Rijn. Het boek is geschreven door Ine Leermakers en Wietske Donkersloot. Leermakers opende de feestelijke bijeenkomst met een uitleg over het ontstaan van het boek. Al eerder waren de Leidse hofjes het onderwerp van een boek, dat binnen korte tijd uitverkocht was. Omdat er veel vraag bleek naar dit onderwerp ontstond het idee om een nieuw boek te schrijven vanuit een ander perspectief. Na gedegen onderzoek schetsten de beide auteurs, met behulp van vele vrijwilligers, een goed gedocumenteerde, unieke geschiedenis van acht Leidse hofjes in een veel breder historisch kader dan de voorgaande uitgave. De eerste exemplaren werden aangeboden aan burgemeester Henri Lenferink, Ton Peters (pastoor van de Hartebrugkerk) en Wim Nieboer (van de Stichting Hofjes Diaconie). Lenferink begon zijn toespraak met het feit, dat het leuke aspect van het burgermeesterschap toch wel het ontvangen van dit soort interessante boekjes inhoudt.

Lenferink, die al even een préview op het boek had genomen, vroeg zich af wat destijds, zo’n 500 jaar geleden, de beweegreden van de rijke Leidenaren was geweest om dergelijke hofjes te stichten: “Was het een goed hart of was het eigenbelang” vroeg Lenferink zich af. In ieder geval moesten de bewoners van de hofjes hun hele leven bidden voor hun weldoener, zodat deze verzekerd was van een plaats in de hemel. Daarnaast gaf het de barmhartige stichters ook hoge posities en aanzien op aarde. Een onvermoed doel, aldus Lenferink, was het stichten van een historisch stukje Leidse binnenstad.

Lakenindustrie

Ook beide andere sprekers gingen in op de inhoud van het boek en het ontstaan van de hofjes. Peters en Nieboer verhaalden over de terugval van de Leidse Lakenindustrie en het ontstaan van vele werkelozen en dus armen. Werkeloze immigranten werden de stad uitgewerkt. Vrouwen konden nog wel in een klooster terecht en zo werden de eerste hofjes gesticht voor mannen. Wanneer de heren trouwden, mocht de echtgenote intrekken in het hofje ‘om hun gemak te doen’ met hun man, maar als de man overleed, werd de vrouw zonder pardon op straat gezet. De kerk nam het grootste gedeelte van de armenzorg op zich; pas na de tweede wereldoorlog werd die zorg overgenomen door de staat.

Acht hofjes

Het boek omschrijft acht van de vijfendertig Leise hofjes, die zijn gesticht voor de reformatie. De auteurs schetsen een uitgebreide en zeer verzorgde geschiedenis van elk hofje binnen het historisch kader. Interessante afbeeldingen en bijlagen completeren dit fraai uitgegeven boek.

locatie

De locatie van de presentatie bij het Diaconaal Centrum de Bakkerij is bewust gekozen, vanwege het feit, dat de Diaconie van grote betekenis is geweest bij het beheer en het voortbestaan van de hofjes. Ook is de Diaconie gevestigd in het voormalig ‘huiszittenhuis’, dat de ‘huiszittenarmen’, waaronder ook de hofjesbewoners hoorden, bedeelde.

Het boek is uitgegeven door Stichting Uitgeverij Barabinsk en is verkrijgbaar in de Leidse boekhandels. Ook kan men het boek bestellen bij: www.barabinsk.nl

Leiden