Groot vaccinatieonderzoek onder ouderen in Leiden

In Leiden en Katwijk start aanstaande maandag een grootschalig vaccinatieonderzoek naar de werkzaamheid van een nieuw vaccin tegen de pneumokokkenbacterie. In totaal zal een groep van 85.000 mensen van 65 jaar en ouder in heel Nederland meedoen aan het onderzoek. In de regio krijgen senioren een brief met informatie. Deze zijn door hun eigen huisarts geselecteerd voor mogelijke deelname. Eén op de honderd 65-plussers krijgt een ernstige infectieziekte veroorzaakt door deze bacterie, zoals longontsteking, hersenvliesontsteking en bloedvergiftiging. De sterfte veroorzaakt door pneumokokken bij 65-plussers die ziek zijn geworden door een infectie bedraagt 30 tot 50% bij senioren en risicopatiënten.

Het onderzoek heet CAPITA (Community Acquired Pneunomia Immunization Trial in Adults) en duurt twee jaar. Het Julius Centrum, onderdeel van het UMC Utrecht, coördineert de studie. Het is een dubbelblind placebo-gecontroleerd onderzoek. De helft van de deelnemers krijgt een placebo zonder werkzame stoffen toegediend, de andere helft het onderzoeksvaccin. Na gebleken effectiviteit van het vaccin, zal deze groep alsnog worden gevaccineerd. Het te onderzoeken vaccin is het zogenaamde 13-valente pneumokokken conjugaat vaccin. Dit is een uitgebreidere versie van het 7-valente pneumokokken conjugaat vaccin, een vaccin dat in 2006 is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen.

Aan het onderzoek moeten 85.000 ouderen (65-plussers) in vijf regio’s deelnemen om significante (betrouwbare) resultaten te krijgen. In het najaar van 2008 hebben al duizenden mensen deelgenomen aan het onderzoek. Naast het vaccinatieonderzoek in Leiden wordt het onderzoek ook in vele andere plaatsen in Nederland opgezet. De selectie van deelnemers gebeurt zorgvuldig in samenwerking met huisartsen. Deelnemers krijgen het pneumokokkenvaccin of de placebo op een vaccinatiecentrum bij hen in de buurt. Het CAPITA-onderzoek wordt gefinancierd en mede mogelijk gemaakt door het farmaceutische bedrijf Wyeth.

De internationale World Health Organization heeft een positief advies uitgebracht omtrent het vaccineren van ouderen tegen pneumokokken. De meeste Europese landen hebben dit advies al opgevolgd. De Gezondheidsraad heeft in 2003 de minister geadviseerd om nader onderzoek te verrichten in Nederland.