Leidse regio moet sterke 'netwerkstad' worden

Als Leiden en de buurgemeenten Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten en Zoeterwoude er niet in slagen een stevige operationele samenwerking met elkaar aan te gaan, dreigt dat flinke concequenties te krijgen voor de Leidse regio. Door herindelingen in de rest van Zuid-Holland wordt Leiden relatief minder belangrijk, omdat enkele nieuwe gemeenten die daardoor ontstaan, groter dan Leiden worden. Leiden daalt dan qua omvang naar plek acht of zelfs negen van steden in Zuid-Holland. De centrumfunctie van Leiden wordt daardoor kleiner en dat heeft gevolgen voor de algemene uitkering uit het gemeentefonds. ‘Size does matter’ in bestuurlijk Nederland. Dat blijkt uit een zeer uitgebreide uiteenzetting van de Leidse positie die het college heeft opgesteld naar aanleiding van vragen van D66 over de bestuurlijke toekomst van de Randstad.

Om een sterke centrumfunctie in de Randstad te behouden zal Leiden steeds nauwer moeten gaan samenwerken met de regiogemeenten. Ook is het voor Leiden belangrijk dat omliggende gemeenten niet alleen met elkaar gaan samenwerken. “Schaalvergroting om ons heen betekent een relatieve verzwakking van de Leidse positie in Zuid-Holland. Dit geldt niet alleen voor Leiden, maar nog sterker voor de kleinere buurgemeenten. Wanneer buurgemeenten zich afkeren van Leiden en als toekomstperspectief een fusie met een andere (grotere) gemeente als eindbeeld zien (zoals Voorschoten), zorgt dat voor een ‘beknelling’ van de stad,”aldus het college. Leiden hecht, net als de meeste regiogemeenten, sterk aan een zelfstandige toekomst. Aan een discussie over herindeling heeft het Leidse college dan ook geen behoefte. Verderop in de regio spelen dergelijke discussies wel degelijk, ziet ook het college.

“Een fusie in de Bollenstreek resulteert in een gemeente groter dan Leiden. Een heringedeelde gemeente rond Alphen aan den Rijn kan met een lichte groei eveneens onze Sleutelstad in inwoneraantal voorbij streven. Wanneer daarnaast ook Gouda en omgeving het echt grootschalig aanpakt, is Leiden de achtste of negende stad van de provincie. Dit heeft gevolgen voor uitkeringen uit het gemeentefonds, onderlinge verhoudingen in de regio (zoals bestuursposities in samenwerkingsverbanden, Veiligheidsregio e.d.), en invloed op beleid van hogere overheden.”

Als Leiden en de gemeenten in de Leidse regio erin slagen om als eenheid krachtig naar buiten te treden, gaat het qua omvang om het derde stedelijke gebied in de provincie. “Zelfs op nationaal niveau zijn er weinig steden die groter zijn en waar schaalgrootte er toe doet, weegt dit zwaar. Ons ideaalbeeld in regionale samenwerking is een sterke netwerkstad van vijf gemeenten (Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten en Zoeterwoude) die vanuit een zelfstandig positie zoveel en zo intensief mogelijk samenwerken. Elke gemeenten heeft zijn bijzondere kwaliteiten die ingezet kunnen worden voor het geheel van ons stedelijke gebied.”

Naast een operationele samenwerking met de Leidse regio kiest het college voor een strategische samenwerking op het niveau van Holland Rijnland. Die regio wordt vrijwel zeker groter door de fusie van Alphen aan den Rijn, Rijnwoude en Boskoop. Die laatste gemeente maakt nu geen deel uit van Holland Rijnland.

Leiden Regio