College erkent onjuist informeren gemeenteraad

De Leidse (raads)Commissie van de Rekeningen die de afgelopen maanden onderzoek deed naar een serie financiële fouten binnen de gemeentelijke organisatie velt op een aantal punten een te hard oordeel. Dat schrijft het college vanavond in een vijf pagina’s tellende brief aan de raad. Het college erkent dat de raad op een bepaald moment onjuist is geïnformeerd, maar bestrijdt dat dat bewust is gebeurd. “De woordkeuze van de commissie veronderstelt dat wij opzettelijk een verkeerde voorstelling van zaken hebben willen geven. Hiervan was nadrukkelijk geen sprake.” Het college wil lering trekken uit de gemaakte fouten en neemt een serie verbeteringsvoorstellen uit het rapport onverkort over.

Op 19 september gaan raad en college met elkaar in debat over het onderzoektrapport ‘Er Bovenop’. Hoewel in de politiek het niet juist informeren van de raad wordt gezien als een reden voor vertrek, loopt het vrijwel zeker ook nu weer met een sisser af. Zo vlak voor de verkiezingen zit niemand op een crisis te wachten. Bovendien is het razend ingewikkeld om een nieuwe wethoudersploeg te vinden voor de korte periode tot de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014.

Dat het college de raad bewust niet heeft geïnformeerd over het niet verwerken van een amendement wordt dus door B en W bestreden. Zo’n amendement, een door de raad aangebrachte wijziging in een collegevoorstel, móét worden uitgevoerd. In dit geval ging het om een bedrag van een miljoen euro dat de raad wilde bestemmen om de bezuinigingen uit Den Haag op te vangen op die plekken waar ze wel erg veel pijn zouden doen. Dit amendement ‘zachte landing’ vergat het college te verwerken in de cijfers. Toen de wethoudersploeg erachter kwam deed wethouder De Haan er mondeling een mededeling over in de raadscommissie Werk & Inkomen. Daarmee dacht het college voldaan te hebben aan de informatieplicht. De raad oordeelde anders en inmiddels vindt ook het college dat de communicatie wel beter had gekund.

Het college neemt de aanbevelingen uit het rapport over die gaan over een betere financiële sturing. Opmerkingen over gebrek aan financiële kennis bij het ambtenarenapparaatdeelt het college allerminst. “Wij onderschrijven veel van uw conclusies over de financiële organisatie, maar nemen afstand van de stelling dat in de ambtelijke organisatie “specifieke kennis” over grondzaken ontbreekt. Die stelling achten wij onvoldoende onderbouwd. Voorts betreuren wij dat het rapport tot personen herleidbare uitspraken bevat over medewerkers in onze organisatie.”

Ook op een ander punt is het college het niet eens met de raadscommissie. Die stelde in haar rapport namelijk dat de gemeente stelselmatig uitgaat van te hoge opbrengsten van gronden en gebouwen. De verschillen tussen waardering en de praktijk zouden in sommige jaren oplopen tot wel 35 miljoen euro. Daarvoor zouden voorzieningen getroffen moeten worden, concludeerde de onderzoekscommissie onder leiding van PvdA-raadslid Robert-Jan van Ette. Die commissie werd bijgestaan door Deloitte Consulting. “Wij constateren hier dat sprake is van verschillende inzichten over de waardering van projecten. Voor wat betreft de grondopbrengsten constateren wij dat we weliswaar meestal later dan voorzien verkoop van gronden realiseren, maar dat gronden over het algemeen verkocht worden tegen de waarde waarvoor zij in de boeken staan.” Het college onderbouwt die stelling aan de hand van een viertal steekproeven. Daaruit zou blijken dat er realistische bedragen in de boeken staan.

Het college wijst er tenslotte op dat er al jaren flink werk wordt gemaakt van het verbeteren van de financiële organisatie. “In control” komen noemt wethouder Strijk vsn financiën dat al jaren. Dat gaat in een aantal stappen, waarbij eerst wordt erkent wat er nog niet goed gaat en er vervolgens actie wordt ondernomen om tot verbeteringen te komen. Strijk heeft de afgelopen jaren inderdaad bij herhaling aangegeven dat als je naar fouten gaat zoeken, je het niet raar moet vinden als je ze ook vindt. Ook sloot hij bij herhaling niet uit dat er nieuwe financiële missers boven tafel zouden komen, zolang er geen sluitend (piep)systeem is (bedoeld wordt een systeem waar fouten bijna automatisch worden ontdekt, red.). “Tegen deze achtergrond betreuren wij het dat naar aanleiding van uw rapport in de media een negatieve beeldvorming is ontstaan over het stadsbestuur van de gemeente Leiden. Die beeldvorming komt niet overeen met de feiten. In veel opzichten presteert Leiden zeer goed ten opzichte van andere 100.000+ gemeenten. Dit blijkt onder andere uit de stresstesten die in 2012 zijn uitgevoerd, uit de gezonde positie van ons “grondbedrijf” en de hoge score van Leiden in vele benchmarks.” 

Het college besluit de brief met een herhaling van de excuses voor de gemaakte fouten. “In deze brief hebben wij uiteengezet dat het altijd onze intentie is geweest om de raad goed, tijdig en volledig te informeren. Door onhandigheid is dat in 2012 een aantal keer niet goed gebeurd. Dat is niet wat u van ons mag verwachten en dat spijt ons oprecht. Wij hebben daar tijdens de raadsvergadering van 13 september 2012 onze excuses voor aangeboden. Die herhalen wij hier.”

Leiden