Hakketak, Francine sprak... Hans van Scheijndel

Met regelmaat hangt of staat er iets opvallends in Galerie Frederiek van der Vlist aan de Nieuwe Rijn. Zo hing er ooit een manshoog rood polyester bladerbeeld van Oriol Texidor in de etalage en ik móét nú naar binnen om een spierwitte gevederde dame midden in de toonzaal beter te kunnen bekijken.

 

 

“Ze heet de Broedster en is gemaakt door lokaal beeldend kunstenaar Paul van Remundt,” zegt Hans van Scheijndel, eigenaar van deze galerie. Ze heeft pittig hoge hakken aan en ik visualiseer deze Broedster op de rand van een bed in de etalage van een donsdekbeddenwinkel, als voorvechtster van vrij rondlopende kippetjes of op de hoek van de bank in de enorme woonkamer van een kunstliefhebber. Hans grijnst en legt uit dat dit beeld veel mooie en vooral vrouwelijke eigenschappen heeft maar helaas (nog) niet te koop is: “De kunstenaar is er nog teveel mee verknocht.”

Niet Te Koop
In mijn beleving is alles – behalve gezondheid en liefde – te koop in deze wereld. Dus dáárover, en over Hans zelf, wil ik wel even een praatje maken. Hans staat vaak met een beschouwende blik even van de buitenlucht en het eeuwig bewegende Leidse schilderij op en rond de Koornbeurs voor zijn galerie te genieten. Zegt iedereen vriendelijk gedag en regelt de fraaiste kunstexposities waar stijlvolle vernissage’s aan vooraf gaan. Maar verder weten we eigenlijk niks van hem.

“Kopje koffie Francine? Graag!” Terwijl Hans dat gaat maken, kijk ik rond. Verschillende kunstuitingen hangen gegroepeerd aan de neutrale, goed verlichte muren. Een zonnige amberkleurige vloer geeft een warm gevoel. Franse chansons aaien, samen met de koffiezetter, m’n oren. Ik merk dat tijdens mijn rondspieken telkens mijn blik op de gevederde dame blijft hangen.

“Ze pákt je hé?” Zegt Hans lachend, terwijl hij ook gaat zitten. “Maar dénk erom. Ze heet ‘de Broedster’. “Die naam gaf Paul van Remundt aan haar en jij verzint geen andere hoor!” Hans legt uit dat hij zich bevoorrecht voelt om de ‘kindertjes’ – zoals hij de zielenroerselen van diverse kunstenaars noemt – te mogen exposeren en heeft respect voor de objecten. Dat begint al bij het noemen van de juiste naam. Dat is de naam die de maker aan een werk gaf. Het komt vaker voor dat een object niet direct te koop is. Dit beeld vecht beurtelings om je aandacht met de werken die er van dezelfde Paul achter hangen. “Deze kunstenaar werkt thematisch, het geheel pakt je, je wordt er blij van!” Begrip. Hij heeft gelijk en wellicht daarom ook zo’n succes. Want veel kunstminnende mensen weten de weg naar dit Leidse mini-museum te vinden.

Niet interessant
Deze Hans, die al 14 jaar deze galerie heeft, noemt zichzelf niet interessant maar slechts ‘een schakel tussen kunst en mensen’. Hij heeft daar veel voor over. Als je op de fraaie site van de galerie kijkt, zie je dat hij de kunstenaars op locatie bezoekt en filmt terwijl ze bezig zijn. Zo krijg je als eventuele koper de totale beleving van het ontstaan en de realisatie van jouw keus. Net als ik wil zeggen: “Kom op, wie ben jij,” gaat de telefoon. Terwijl ik het eenzijdige gesprek volg – tussen Hans en een mogelijke koper van een schilderij – merk ik dat ik weer naast de Broedster sta. Die veertjes zijn niet zomaar op haar kruintje geplakt, het is verdorie een kapsel! Het moet een heidens karwei geweest zijn om de duizenden spierwitte veertjes op grootte en kleur te sorteren en op precies de juiste ‘groeiwijze’ op het figuur te bevestigen.

“Goed hé,” schrik ik uit gedachten als Hans ineens weer naast me staat. “Ehhh, ja… zullen we weer aan de koffie?” Ik loop weer naar m’n stoeltje. “Eventjes dit wegzetten,” zegt Hans terwijl hij behoedzaam een prachtig schilderij van bijenwas van Marlies Aalbergt van een muur pakt en in kunststof stootranden en folie inpakt. “Verkocht? Yep!” Dat mensen nú kunst kopen kan ik me voorstellen. We zitten nu allemaal een beetje in een kale kamer nu we de kerst weer op zolder gezet hebben. Toch?

Wel interessant
Van het verhaal van Hans sta je net zo verwonderd te kijken als bij zijn gepresenteerde kunst. Zelf is hij er kort over. Hij was uitvoerder in de bouw maar voelde fysiek rond zijn 40e dat – in het kader van het langdurig zelfbehoud – dat beroep niet echt een goede keuze bleek. Op een dag werkte hij aan een verbouwing van de Rijksacademie van Beelden Kunsten in Amsterdam en raakte daardoor geïnspireerd om zijn broer Willem van Scheijndel die kunstenaar is, te gaan helpen met een expositie in Zuid-Frankrijk. Hij startte met het produceren en verkopen van zeefdrukken van het werk van Willem en merkte dat er weinig galerieën van het high-end niveau dat hij wenste in dit land waren.

De rest noemt hij simpel. Hij vertelde vrouw en vier zonen wat hij van plan was en werd eigenaar van Galerie Frederiek van der Vlist. Bij het horen van zoveel daadkracht roer ik respectvol een extra rondje in mijn koffie. Maar Hans is alweer een etappe verder. In januari, vertelt hij, wordt kunst verkocht. Mensen hebben in december beurzen kunnen bezoeken, waar hij uiteraard ook stond, en tijd gehad om na te denken. En waar kun je een nieuw jaar beter mee beginnen dan met jezelf een beetje verwennen? Dat is waar en een mooi schilderij of object in huis is elke dag van dat nieuwe jaar genieten.

Leiden
Lekkere stad, eigenwijs, gezellig druk tijdens marktdagen en toch ook goede stilte in en rond de diverse musea. Zijn dag zoekmaken in het Rijksmuseum van Oudheden vind ‘ie niet vervelend. Het parkeren soms nog wel. Vooral om het uit te leggen aan zijn bezoekers van ver. Als Leiden zou verdwijnen weet hij echt niet wat hij doet, of wat te doen? Zo’n ongelooflijk onmogelijke vraag vindt hij dat.

Motto’s en hakken
“Kan-niet bestaat niet,” zegt Hans en we schieten samen bevestigend in de lach als ik die zin afmaak zoals ik hem zelf leerde: “Kan-niet ligt naast Wil-niet op ’t kerkhof.” Terwijl Hans de namen van enkele van zijn favoriete kunstenaars opnoemt met het verzoek om die toch vooral te noemen, loop ik weer even naar de Broedster. Ik hoor hem opnoemen: Henk van Vessem, Jan van Lokhorst, Marlis Albrecht, Sjaak Smetsers. En natuurlijk broer Willem van Scheijndel waardoor hij met dit werk begon.

“En wat vind jij van Broedsters, eh sorry… vrouwen op hakken Hans,” wil ik nog weten, terwijl ik mijn hakken qua hoogte met die van het beeld vergelijk. “Hartstikke mooi! Vrouwen mogen vrouwen zijn en die hakken kunnen niet hoog genoeg!” Ik schuif mijn notebook in mijn tas en loop bijna eerbiedig langs al dat moois richting uitgang. Keek de Broedster me nu even aan? Verdorie, ik ben in de ban van dat beeld!

Galerie Frederiek van der Vlist: www.galeriefrederiekvdvlist.nl
Galerie Frederiek van der Vlist op Facebook: www.facebook.com/pages/Galerie-Frederiek-van-der-Vlist

Hakketak Hakketak