Vredeswake 2015

Wellicht is het u, tussen al die ‘Dagen Van…’ ontgaan dat het maandag 21 september Internationale Dag van de Vrede was. “U had het kunnen weten,” vertelt Jacqueline Schoonwater van Diaconaal Centrum De Bakkerij in Leiden: “Want er is genoeg publiciteit geweest.” Niet direct voor de dag zelf als wel voor de jaarlijkse Vredeswake, waarvan De Bakkerij de organisatie in handen heeft. Tussen 16.00 uur en 17.00 uur, nauwkeurig te volgen door het kwartierspel van het stadhuiscarillon, gaven zo’n zestig mensen aandacht aan het thema ‘Vrede en Verbinding’; sinds een paar weken een nog actueler onderwerp.

Zestig mensen is niet veel op een bevolking van zo’n 120.000. Wethouder Roos van Gelderen onderschepte die kritiek in haar toespraak: “Het gaat niet om het aantal mensen dat hier nu staat, maar om de verbinding, het gebaar. Het gaat om het opstaan tegen terreur en geweld”. Hoe groot de groep zwijgende instemmers is, blijft wat onduidelijk. Bevraagde passanten bleken geen van allen enig besef te hebben wat er gebeurde. Goede muziek, ja, uit Eritrea: “Maar daar moet je wel van houden”. Het was een ‘lichtgetinte jongeman’ met modieus hoog opgeknipt haar die zich net stond af te vragen:  “Ja, wat dit is. Een soort herdenking, denk ik. Van een kerk? Maar waarvoor?”. Hij was de enige. Van de ‘blankere’ passanten had eigenlijk niemand enig idee. Wellicht dat de reactie van een meisje iets verklaart: “Een wat?! Een wake? O.”

Als aantallen niet zo bepalend zijn, rest de inhoud. Daaruit bleek zorg én hoop. Zorg over de situatie van vluchtelingen, alhoewel Akke Timmermans van het Vrouwennetwerk de aandacht ook vestigde op andere vormen van (on)vrede: huiselijk geweld en geweld tegen vrouwen. “Vluchten is dan de enige weg, in het groot en in het klein”. Maar dat is niet de oplossing. De oplossing zou moeten zijn “loop niet snel door, maar investeer. Een beetje humaan bestaat niet, net zomin als een beetje zwanger bestaat”. Een pleidooi voor handelen.

Vóór haar deed Jaap van Meygaarden, als vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk, een vergelijkbare oproep. Hij verbond er echter iets aan. Handelen, verbinden, doe je alleen vanuit een open positie, zónder religieuze, sociale, of andere dogmatische barrières. “Onze samenleving is harder geworden” Het is meer dan wrang, eerder absurdistisch hem te horen vertellen van jonge mensen die op de dág dat ze achttien worden moeten stoppen met studeren. Toch is het werkelijkheid. Zorgvuldig was zijn waarschuwing dat verbinden niet ten koste van het bestaande mag gaan. “Daarmee voedt je een tweespalt, concurrentie in de samenleving.” Zijn oproep – aan de overheid vooral – was veel energie te steken in het verhogen van de aantallen nieuw te bouwen huizen.

Na afloop doorpratend bleek dat het College voorstellen aan de Gemeenteraad gaat doen om die invulling ook concreet te maken. Niet dat Leiden grootschalige complexen ter beschikking heeft, of denkt te vinden, maar “we denken wel een aantal kleinschaliger locaties te vinden” zei de wethouder. Dat zijn, desgevraagd, bijvoorbeeld het formaat van leegstaande schoolgebouwen of delen van gebouwen. Overigens zal Leiden die waarschijnlijk eerder geschikt maken voor bewoning door statushouders – geaccepteerde asielzoekers – dan voor vluchtelingen. Op die manier, zo redeneert de wethouder, komen plaatsen vrij in AZC’s. Overigens kondigde zij ook aan dat er op korte termijn een stadsgesprek zal worden georganiseerd om ideeën en initiatieven bij elkaar te brengen.

Coördinator van De Bakkerij, Ton Snepvangers, verwelkomde iedereen, leidde alles in goede banen en sloot af. Maar niet dan nadat hij het gedicht Weggewaaid… van Mirad voorlas dat misschien wel het beste van allemaal verwoordde waarom de Vredeswake noodzakelijk is

Wie zou er uit zichzelf vluchten?
Wie zou zonder afscheid te nemen z’n eigen huis,
z’n eigen dorp of stad,
z’n eigen land,
z’n eigen familie
in de steek laten en dan ergens aankomen waar je niet welkom bent?

Leiden Reportage