Erfgoedcommissie vindt Centrale Blokken monumentwaardig

De Adviescommissie Cultuurhistorie Leiden zoals dit adviesorgaan op het gebied van erfgoed officieel heet, heeft zich vanavond uitgesproken voor het verlenen van een monumentenstatus aan alle woningen in vijf blokken in de oude Kooi. Het gaat om de zogenaamde Centrale Blokken die corporatie De Sleutels wil slopen en twee woonblokken aan de Lage Rijndijk.

Chris de Waard sprak na de vergadering met directeur Gerda van den Berg van De Sleutels, commissievoorzitter Dick de Boer en met José Oostendorp en Richard Mittelmeijer van de Stichting Behoud de Oude Kooi.

De commissie onder voorzitterschap van historicus prof. dr. Dick de Boer besteedde het grootste deel van de vergadering afgelopen avond aan het formuleren van de argumenten van het duidelijk reeds ingenomen standpunt. Unaniem is de vakcommissie van mening dat de woningen zo bijzonder zijn dat ze behouden moeten worden.

Vooral het ‘stedebouwkundige ensemble waarde’ weegt voor de commissie zwaar. Er is al veel van de oorspronkelijke wijk uit de jaren 20 van de vorige eeuw verdwenen en wat er nog is is uniek. Vooral in samenhang. Alleen details behouden, zoals de karakteristieke hoeken en poorten, is geen optie. “Dan loop je onder een poort door en dan die je vervolgens  steenstrips die op het beton zijn geplakt,” zo illustreerde commissievoorzitter De Boer een schrikbeeld van velen.

Verschillende belanghebbenden mochten ook hun zegje doen. Erfgoedvereniging Heemschut, de stichting Behoud de Oude Kooi en de Historische Vereniging Oud Leiden waren het allemaal roerend met de commissieleden eens. Directeur-bestuurder Gerda van den Berg van De Sleutels stond alleen in haar pleidooi voor betaalbare sociale woningen. “Daar gaat deze commissie niet over.”

Het feit dat De Sleutels de gesloopte woningen in de Noordelijke Blokken momenteel terugbouwt volgens het beeldkwaliteitsplan, waardoor torentjes en hoekjes worden opgenomen in de nieuwbouw die doen denken aan de verdwenen woningen die architect Jesse eer ooit neerzette, hielp Van den Berg niet. In tegendeel. “Zonder het origineel, heb je ook niks aan een reconstructie,” zo oordeelden de commissieleden.

Een deel van de commissie was maandagmiddag ook nog op werkbezoek geweest in de Kooi. Daar zagen ze naast de bijzondere elementen in de architectuur van Jesse ook zaken die hen ‘plaatsvervangende jeuk’ bezorgde. Lelijke aluminium kozijnen, schuifpuien en tuinafscheidingen die eigenlijk allemaal in de oorspronkelijke staat teruggebracht zouden moeten worden.

De Sleutels beloofde in 2009 om de Centrale Blokken te renoveren in ruil voor instemming van de wijk en de politiek voor sloop en nieuwbouw van de Noordelijke Blokken. Eind vorig jaar kwam de corporatie daar op terug. Renovatie kost volgens De Sleutels zes miljoen meer dan sloop en nieuwbouw en dat geld moeten de huurders ophoesten.

Dat renovatie van de woonblokken mogelijk erg kostbaar wordt, zag de commissie ook in. Voorzitter De Boer gaf dan ook aan dat de gemeente daar wellicht een rol bij moet spelen door een deel van de kosten te dragen. Dat gaat vrijwel zeker niet gebeuren. De gemeente heeft daar het geld niet voor en De Sleutels heeft steeds gezegd er niet om te zullen vragen. Directeur Van den Berg wil geen publiek geld uitgaven aan een in haar ogen slechtere oplossing en geld van de gemeente is ook publiek geld.

Leiden Politiek Oude Kooi