Hoogleraar Taalvariaties zoekt overeenkomsten

De Nederlandse taal lijkt veel op het Duits, het Portugees op het Frans, maar lijkt het Frans bijvoorbeeld ook op het Chinees? Je zou zeggen van niet, maar toch zijn er overeenkomsten. “In sommige talen die niets met elkaar te maken hebben zijn vergelijkbare patronen te vinden”, zegt Jenny Doetjes, de kersverse hoogleraar Semantiek en Taalvariaties. “Er zit iets gemeenschappelijks in taal. Daar wil ik meer over te weten komen.”

Hoewel haar proefschrift voornamelijk over de Franse taal ging, gaat ze talen nu breder bekijken. “Er zijn veel variaties tussen talen, maar ik ben geïnteresseerd in de overeenkomsten.” Dat er overeenkomsten zijn, dat weten we. Zo komt het Nederlands bijvoorbeeld voort uit het oude Germaans vanwege de culturele en historische gelijkenissen. Maar, talen die dat niet hebben kunnen ook op elkaar lijken. “Het Ivoriaanse Frans lijkt bijvoorbeeld op het Armeens, terwijl die mensen nooit contact hebben gehad”, zegt Doetjes. Hoe dat kan? “Het heeft iets te maken met het brein, maar hoe dat precies zit, dat moet nog verder onderzocht worden.”

Tellen

Doetjes focust haar onderzoek op alles wat met tellen en hoeveelheden te maken heeft. Uit onderzoek blijkt dat baby’s al grote interesse hebben voor tellen, zonder dat ze een besef hebben van taal. Dat maakt telbaarheid een interessant onderwerp om naar te kijken als je een relatie wil leggen tussen taal en de processen in het menselijk brein.  “Woorden zoals ‘veel’ of ‘een paar’ zijn namelijk niet in alle talen hetzelfde. Het Chinees heeft bijvoorbeeld veel niet-telbare woorden.” Eerder besteedde Doetjes in haar proefschrift al aandacht aan telwoorden. Ze bestudeerde het Franse woordje ‘beaucoup’, dat ‘veel’ betekent.

Methode

Er wordt veel onderzoek naar taal gedaan en er is dus veel kennis beschikbaar. Toch wil dat niet per sé een voordeel zijn. “Iedereen gebruikt zijn eigen terminologie. Er is veel kennis verstopt in grammatica boeken.” Doetjes wil dat digitaal samenvoegen.

 

Nieuws