Deel dit bericht!  

Jasper van der Veen wint zowel de publieks- als de juryprijs van het Leids Cabaretfestival

De halve finale moet er eigenlijk bij betrokken worden, als je iets wilt zeggen over de finale van het BNNVARA Leids Cabaretfestival afgelopen zaterdagavond in de Leidse Schouwburg. Natuurlijk, het was een mannenfeestje. De twee vrouwen-acts overleefden de halve finale niet. En dat Jasper van der Veen winnaar van zowel de Juryprijs als de publieksprijs is geworden, verwondert niet.

De Studentenprijs naar Vlamousse. Die laatste prijs wordt toegekend door een jury bestaande uit afgevaardigden van Leidse studentenverenigingen. Terzijde, zíj konden kiezen uit meer dan alleen de finalisten.

Ontwikkeling
Het BNNVARA Leids Cabaretfestival (LCF) heeft een reputatie hoog te houden. Winnaars dringen geregeld door tot de gelederen van Bekende Nederlanders. Wat minstens zo leuk is, is dat je bij het LCF heel eenvoudig de ontwikkeling van artiesten in korte tijd kunt volgen. De ruwe diamant die doorgaat naar voorrondes en vóór de halve finale is gecoacht door professionele regisseurs. Díe ontwikkeling zien, is de moeite waard.

Januari
In januari zijn de audities in De Leidse Lente. Gratis! Koop een kaartje voor bij voorbeeld de halve finale – víjf optredens in plaats van de drie in de finale – en zorg vooral ook die audities bij te wonen. Een wéreld van verschil.

Theater
In De Leidse Lente sta je met je neus bovenop je publiek. In de Leidse Schouwburg is er toneellicht en afstand. In De Leidse Lente is het overeind blijven op karakter. In de schouwburg is meer mogelijk. In de halve finale viel Sanne Schumacher af. Volgens de jury omdat haar voorstelling “te gepolijst, gemaniëreerd was” en zij zich de vraag stelde of deze voorstelling wel op een cabaretfestival paste. Daar had de jury een punt. Maar Schumacher kwam wél goed tot haar recht op juist een theaterpodium. Zeker als het ging om de zuiver uitgelichte kleine beelden van twee handen die een a capella lied over geliefden in bed, ondersteunden. Of een lied met alleen een zaklamp om haar eigen gezicht uit te lichten. Inderdaad, geen cabaret; maar wel mooi. Niet verwonderlijk dus dat de jury verwacht haar elders terug te gaan zien.

Polijsten
Ontwikkeling maakten wel meer artiesten door. Niet in alle gevallen was het glashelder of dat voorúitgang betekende. Gavin Reynders bijvoorbeeld, de jongste deelnemer, leek beter tot zijn recht te komen in De Leidse Lente. Misschien dat hij juist ongepolijst en uit het hart sterker overkomt. Maar dat hij “dicht bij zichzelf” bleef, was duidelijk en zijn wrang-komische grappen laten lachen én nadenken. Dat hij in de finale hoorde, was wel duidelijk.

Klassiek
Dat geldt ook voor Jasper van der Veen. Bijna een klassiek cabaretier, omdat hij tussen de Leidse Lente en de schouwburg de voorstelling op een aantal cruciale punten aanpaste. Een versterking van de voorstelling. Er was actualiteit toegevoegd – klimaatspijbelaars “dat zijn eigenlijk wíj en niet die pubers”. De grandioze grappen over ‘hoop’, over ‘yuppies en yuppiebabies’, over ‘beslissen over nageslacht’: ze bléven. En hij bleek de enige die géén instrument speelde noch een lied zong.

Marketing
Afvallers na de halve finale Vlamoes hadden die ontwikkeling ook laten zien volgens de jury. Toch was sprake van “een smalle thematiek en was de voorstelling te weinig persoonlijk”. Zoals bij iedere jurybeslissing: daarover valt te twisten. Een volstrekt originele insteek vinden om sekseverschillen en racisme aan de orde te stellen, is moeilijk. Maar anderzijds, de aandacht die marketingsmensen wél besteden aan vaginale hygiënemiddeltjes is er niet voor de penis “de penis smell”. Hun nieuwe tekst op muziek van Michael Jacksons Earth Song was eveneens terecht. Toch was het te weinig om zich te kwalificeren bij de eerste drie.

Publieksparticipatie
Ook de voorstelling van de Belgische Senne Gins was duidelijk verder ontwikkeld. Hij zat nu steviger in elkaar. Maar wat voor Reynders geldt, geldt ook wel voor hem. De charme van het ongepolijste had ook wel iets. Maar eerlijk is eerlijk: de uiteindelijke voorstelling ‘voelt’ logischer. De rode draad ‘Mozart’ is gebleven, maar de componistenambitie wordt nu ook tentoongespreid door een lied voor het schoolvoetbalteam. Gelukkig zijn de dansende wasmachine, de Spotify sex-speellijst en de vaderproblemen met maillots en de turnjuf gebleven.

Mannen
Alleen mannen, dus. Aan de vrouwen lag het niet. Maar uiteindelijk bleken de mannen nog het dichtst bij de invulling van ‘cabaretier’ te blijven. De vraag waarmee je dan toch ook wel achter blijft, is of dat dan de veilige weg is geweest. Niet dat het uitmaakt, want de strijd is gestreden.

Presentatie en gastoptreden

De presentatie zaterdagavond was in handen van Dolf Jansen die samen met Lebbis exact 30 jaar geleden het festival won. Op cabareteske wijze praatte hij het programma aan elkaar. Het gastoptreden van Steef de Jong tijdens het juryberaad maakte grote indruk. Alleen en binnen een half uurtje speelde hij een volledige opera met verrassende decors en kostuums.

Advertentie