Eikenproceessierups is in aantocht in de Leidse regio

Het seizoen van de eikenprocessierupsen is weer begonnen. De eerste rupsen werden begin april al waargenomen. Ze eten zich op dit moment vol aan eikenbladeren en vervellen. De gemeenten in de Leidse regio nemen volop preventieve maatregelen om de grootste overlast van de rups voor te zijn.

De eikenprocessierups veroorzaakte vorige zomer veel overlast. Om die reden werd op verzoek van de overheid een kennisplatform opgericht. Deskundigen op verschillende gebieden als gezondheid en bestrijding konden daar informatie verzamelen en delen. Dat moet gemeenten, waterschappen, terreinbeheerders en bedrijven helpen in de strijd tegen het beestje. Bij de derde keer dat ze vervellen maken de rupsen brandharen aan die voor veel problemen zorgen en die periode is nu aangebroken.

Leiden zet geen chemische middelen in
In Leiden is een inventarisatie gedaan door twee gespecialiseerde bedrijven die de nesten wegzuigen voordat rupsen de brandharen krijgen. Daarnaast beheert de gemeente de openbare ruimte zo natuurlijk mogelijk zodat meer mezen, sluipwespen, sluipvliegen, gaasvliegen en zweefvliegen in de stad kunnen gedijen. Dit zijn de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups.

“Zo zorgen we er via deze natuurlijke vijanden voor dat het aantal rupsen wordt verminderd. Wij volgen hier het landelijk advies. Ga in elk geval niet zelf proberen de rupsen te verwijderen, maar laat dit over aan de professionals”, waarschuwt een woordvoerder van de gemeente. De methode met het aanbrengen van plastic rondom de boom of lijm-plakstrips wordt niet toegepast. Er is geen speciaal meldpunt, mensen kunnen via de gebruikelijk manier contact opnemen met de gemeente.

Oegstgeest komt niet in actie voor particuliere bomen
Team Beheer en Onderhoud van de gemeente Oegstgeest controleert meerdere malen eikenbomen op de aanwezigheid van nesten van de eikenprocessierups. De gevonden nesten worden doorgespeeld naar een aannemer die de rups komt wegzuigen. Met markeerlint voorzien van de tekst ‘Let op! Eikenprocessierups’ rond de boom worden passanten gewaarschuwd. In Oegstgeest zijn tot nu toe nog geen meldingen van overlast binnen gekomen. Via de gemeentelijke website en sociale media vraagt Oegstgeest meldingen door te geven via de gebruikelijke kanalen.

Mezenkasten in Zoeterwoude-Dorp. (Foto: Robbert Beurse).

Diverse meldingen in Zoeterwoude
“Nee hoor, bewoners kunnen gewoon het algemene nummer van de gemeente bellen”, antwoordt de woordvoerder van Zoeterwoude op de vraag of er een speciaal meldpunt is om overlast van de eikenprocessierups door te geven. En dat is al met enige regelmaat gebeurd. De gemeente heeft eerder dit jaar bij eikenbomen mezenkasten opgehangen. Kool- en pimpelmezen zijn een natuurlijke vijand van de rupsen: ze eten er gemiddeld vierhonderd per week. Door de kastjes op strategische plekken in de gemeente te plaatsen hoopt Zoeterwoude de eikenprocessierups op een natuurlijke wijze te bestrijden. Daarnaast wordt een aannemer ingehuurd om nesten te verwijderen door ze weg te zuigen. Bomen die met een waarschuwingslint zijn gemarkeerd worden zo snel mogelijk ontdaan van de nesten. De gemeente adviseert uit de buurt van deze bomen te blijven.

Meer overlast dan vorig jaar verwacht
Volgens Nature Today is het nog niet duidelijk hoe groot het aantal eikenprocessierupsen dit jaar is. In 2019 is met feromoonvallen in kaart gebracht hoeveel eikenprocessievlinders er gevlogen hebben. Hoewel er minder vlinders werden geregistreerd dan in 2018 door vermoedelijk actieve bestrijding van de rupsen, worden er toch veel eikenprocessierupsen verwacht in 2020.

Mogelijk zijn de rupsen de grond ingekropen door het warme weer en in verlengde diapauze gegaan. Dit kan ervoor zorgen dat er in de loop van het eikenprocessierupsseizoen van 2020 nieuwe rupsen uit de grond tevoorschijn komen. De onderzoekers verwachten een grote plaagdruk. Als rupsen gedurende het seizoen alsnog op grote schaal uit de bodem komen, kan de plaagdruk nog verder toenemen.

Gezondheidsklachten
De brandharen van de eikenprocessierups kunnen erg vervelend zijn. De pijlvormige haartjes hebben kleine weerhaakjes en kunnen de huid, ogen en luchtwegen binnendringen. De klachten kunnen bestaan uit jeuk en huiduitslag, ademnood en zware oogirritaties. Ze kunnen worden veroorzaakt door direct contact met de huid, maar ook door brandharen die met de wind zijn meegevoerd. In het algemeen verdwijnen de klachten binnen enkele dagen tot weken. Brandharen van de eikenprocessierups kunnen overigens vijf tot zes jaar actief blijven.

Maatschappij Regio