Deel dit bericht!  

Leiden moet jaarlijks miljoenen bezuinigen: sluitende begroting vrijwel onmogelijk

De gemeente Leiden staat voor een forse bezuinigingsopgave. Dat blijkt uit de Kaderbrief 2020-2024 die wethouder Paul Dirkse (Financiën) vanavond aan de gemeenteraad heeft overhandigd. De gemeente komt de komende jaren steeds geld tekort. Met name door oplopende kosten binnen het sociaal domein.

Die kosten dekken met lastenverhoging wil het college niet: “We kiezen ervoor om niet de lasten te verhogen. De crisis van 2008 heeft ons geleerd dat investeren de snelste weg naar herstel vormt”, aldus Dirkse die de raad voorstelt om jaarlijks 3,3 miljoen aan kosten te schrappen. “We ontkomen er niet aan om bij te sturen. Bovendien hebben we een aantal activiteiten waar we mee willen doorgaan en een beperkt aantal nieuwe ambities waarvoor we op dit moment geen geld hebben.”

Lagere inkomsten voor gemeentes
Dirkse wil voorzichtig laveren, omdat er naast de oplopende kosten in het sociaal domein nog meer tegenvallers aankomen. De noodfondsen van het rijk om de gevolgen van de coronacrisis te beperken, leiden mogelijk tot bezuinigingen bij de rijksoverheid.

Gemeenten krijgen een belangrijk deel van hun budget via het Gemeentefonds. De hoogte van dat bedrag is onder meer gekoppeld aan de totale rijksuitgaven. Via dat zogenoemde ’trap-op, trap-af’-principe stijgen de gemeente-inkomsten als het rijk meer uitgeeft en dalen ze als het rijk moet bezuinigen. Zo draaien gemeenten, en dus ook Leiden, met wat vertraging alsnog deels op voor de kosten die het rijk heeft gemaakt om de samenleving nu door te laten draaien. De uitkomsten uit het Gemeentefonds vallen de komende jaren sowieso al tegen voor Leiden. In de jaren 2020 tot en met 2023 ontvangt de gemeente per jaar 1,8 tot 3,8 miljoen minder. Vanaf 2024 zijn de vaste inkomsten uit het Gemeentefonds per jaar 1,2 miljoen lager.

‘Niet nog meer kansenongelijkheid’
Ondanks de aangekondigde bezuinigingen straalt de kaderbrief volgens Dirkse uit dat Leiden een sociale stad is. “Weet dat we er voor je zijn als het even moeilijker gaat. Dat betekent wel dat we gaan putten uit onze reserves. We kunnen het ons niet veroorloven om de kansenongelijkheid verder te zien groeien. Al wordt het inmiddels een vrijwel onmogelijke opgave om dat vanuit een sluitende begroting te doen.”

Vorig jaar kondigde het Leidse college al aan dat Leiden het tekort in het sociaal domein zonder extra steun vanuit het rijk vanaf 2020 niet meer zonder beleidsaanpassingen kan opvangen. Sindsdien is de situatie volgens het college alleen maar nijpender geworden. Dirkse: “We zien het tekort op het sociaal domein bij ongewijzigd beleid oplopen naar ruim tien miljoen.”

Grote tekorten
Een aantal aannames over te ontvangen rijksinkomsten op het gebied van jeugdzorg en WMO en aanvullende bijsturingsmaatregelen van 1,1 miljoen per jaar dempen dat tekort enigszins. Maar ondanks incidenteel extra geld voor de Sociaal Domein-reserve voor de jaren 2022 en 2023, houdt Leiden in dat gebied een tekort van 4,7 miljoen per jaar vanaf 2024.

De gemeenteraad behandelt de financiële stukken de komende weken. In de gemeenteraadsvergadering van 16 juli houden de raadsfracties hun algemene beschouwingen, waarna de verschillende raadscommissies de stukken bespreken. Na de zomervakantie vindt de verdere behandeling plaats in de commissies en de gemeenteraad.