Explosieve stijging cybercrime in Leidse regio: Oegstgeest is koploper

De coronacrisis gaat gepaard met een enorme toename van het aantal geregistreerde cybercrime-incidenten in de Leidse regio. In de eerst vijf maanden van dit jaar zijn er 34 incidenten geregistreerd bij de politie, dat waren er in dezelfde periode vorig jaar ‘slechts’ 10. Dit blijkt uit een analyse van de nieuwste landelijke cybercrime-statistieken. In april en mei zijn de meeste meldingen geregistreerd, 27 van de 34.

Inwoners van Oegstgeest hebben relatief het vaakst te maken met cybercriminaliteit met 2,8 incidenten per 10.000 inwoners. Het is daarmee ook de gemeente in de Leidse regio met de hoogste toename: van één geregistreerd incident in 2019 tot zeven in de eerste vijf maanden van dit jaar.

Volgens VPNgids is het aantal cybercrime-delicten sinds 2017 geleidelijk aan het toenemen. De huidige coronacrisis brengt de digitale criminaliteit in een stroomversnelling. Landelijk ligt het aantal geregistreerde cybermisdrijven in de eerste vijf maanden van 2020 nu al op hetzelfde niveau als in heel 2019. Naast het groeiend aantal cybercrime-incidenten voor heel Nederland zijn er verschillen tussen provincies en gemeenten. Met twee aangiften per 10.000 inwoners is Zuid-Holland de provincie met het minst aantal geregistreerde incidenten. Wel is er een stijging van 195 procent ten opzicht van 2019. Dat is bijna vijfmaal hoger dan Friesland waar het aantal incidenten toenam met ‘slechts’ 46 procent. Maar de stijging in Zuid-Holland is fors lager dan de toename van ruim 460 procent in Gelderland.

Cybercrime per gemeente
Consumenten en bedrijven in zowel grote steden als kleinere plaatsen krijgen te maken met cybercrime: computers en smartphones zijn immers overal. Op basis van inwoneraantallen is het niet opmerkelijk dat er in gemeenten met veel inwoners meer delicten worden gemeld. Daarom zijn de absolute cijfers omgezet naar aantal meldingen per 10.000 inwoners.

Oegstgeest valt direct op met een forse stijging van 600 procent. Per 10.000 inwoners steeg het aantal incidenten van 0,4 in 2019 naar 2,8 in 2020. De stijging is voornamelijk gerealiseerd in de corona maanden april en mei. In Voorschoten ligt het aantal geregistreerde incidenten met 2,7 per 10.000 net iets onder Oegstgeest. Omdat het aantal meldingen vorig jaar op 0,8 per 10.000 inwoners lag is de procentuele stijging met 238 procent lager dan Oegstgeest maar nog altijd fors hoger dan de stijging in de provincie. In Leiden is de stijging van het aantal incidenten met 83 procent het minst groot in de regio. Met 1,1 melding per 10.000 inwoners ligt het aantal bovendien fors onder het provinciaal gemiddelde van 2 incidenten.

Nieuw fenomeen
Leiderdorp en Zoeterwoude zijn in 2020 voor het eerst flink geconfronteerd met cybercrime. In Zoeterwoude zijn in mei van dit jaar 2,3 incidenten per 10.000 inwoners gemeld. Met slechts één melding in oktober 2019 is het aantal melding in Leiderdorp tot nu toe op drie uitgekomen, dat is 1,5 melding per 10.000 inwoners en valt daarmee net als Leiden onder het provinciaal gemiddelde.

Ook nieuw is dat mei de eerste maand is waarbij het de eerste keer is dat er meldingen zijn in de gehele Leidse regio. Gevreesd mag worden dat de cijfers over juni nog hoger uitvallen.

Topje van de ijsberg
Uit de cijfers blijkt dat cybercrime iedereen kan treffen. Het aantal pogingen tot cybercrime ligt volgens de onderzoekers van VPNgids nog hoger omdat bij de politie alleen geregistreerde incidenten worden weergegeven. Er wordt niet altijd aangifte gedaan bij de politie van cybercrime, met name in gevallen waar een poging tot cybercrime niet succesvol blijkt. In die gevallen worden incidenten dus niet meegewogen door de politie, omdat er geen slachtoffers gemaakt zijn. Het aantal pogingen ligt veel hoger dan het aantal aangiften.

Toename van alle vormen op elk apparaat
In de corona periode, met veel thuiswerken, veel thuis zijn en veel communicatie via de online-wereld, krijgen cybercriminelen ook de mogelijkheid om snel en in groten getale te acteren. De stijging is waarneembaar bij vrijwel alle vormen van cybercrime. Misleidende berichtjes via sms en WhatsApp springen daar de laatste tijd bovenuit. Ook wordt door het vele thuiswerken vaker een digitale aanslag gepleegd op computers waarbij er wordt geprobeerd toegang te krijgen tot bankrekeningen, bedrijven krijgen vaak te maken met software gijzeling. Dit gebeurt onder meer met phishingmails namens bekende organisaties zoals banken en de belastingdienst. Ook zijn er veel nepwebsites over corona opgedoken. Kortom, het virus zorgt voor een gloednieuwe manier om slachtoffers om de tuin te leiden.

Leiden Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude