Sociale huurmarkt: aantal woningzoekenden groeit, minder woningen beschikbaar

De druk op de markt van sociale huurwoningen neemt toe in de regio Holland Rijnland. Het aantal ingeschreven woningzoekenden is aan het einde van het tweede kwartaal van dit jaar gestegen naar 112.019, dat zijn er ruim 10.000 meer dan vorig jaar. De wachttijden voor een woning blijven lang. Zo staan woningzoekenden in Voorschoten gemiddeld 74 maanden ingeschreven.

Dat blijkt uit kwartaalcijfers van de overkoepelende organisatie van woningcorporaties Holland Rijnland Wonen. Als oorzaak ziet Holland Rijnland Wonen dat het aantal huishoudens sneller groeit dan het aantal huizen. Ook is de stap naar een koopwoning of een duurdere huurwoning voor veel huurders te groot waardoor de doorstroming stagneert. Om meer mensen aan een betaalbare woning te helpen zijn nieuwe woningen nodig.

Actieve zoekers
Een kwart van de ingeschreven woningzoekenden is ook daadwerkelijk actief. Aan het einde van het tweede kwartaal zijn ruim 28.000 actieve zoekers geteld die in het afgelopen jaar minstens éénmaal reageerden op een woning. In 2019 waren dat er nog 23.000. Naar schatting zijn ruim 6.000 woningzoekenden zeer actief om op korte termijn een woning te vinden. De corporaties bezitten ruim 60.000 sociale woningen. Gemiddeld komen er per jaar zo’n 3.000 woningen beschikbaar voor ingeschreven zoekenden. In de eerste zes maanden van dit jaar zijn 1.460 sociale woningen verhuurd. Dit aantal ligt lager dan vorig jaar. Het verschil wordt veroorzaakt door de coronacrisis. Beschikbaar gekomen woningen stonden door de crisis langer leeg. Het aantal reacties per vrijgekomen woning is vergeleken met dezelfde periode vorig jaar gestegen van 132 naar 254.

Jongeren met haast en behoudende ouderen
Het zijn vooral jongeren tot 34 jaar die, volgens de enquête ‘Wie zoekt een woning?’ van Holland Rijnland, als voornaamste reden van inschrijven aangeven op zeer korte termijn een woning nodig te hebben. Voor deze groep is een koopwoning onbereikbaar en legt een particuliere huurwoning een te groot beslag op het inkomen. Mensen van 55 jaar en ouder hebben zich het meest vaak ingeschreven met als doel in de toekomst een passende ouderen of zorgwoning te krijgen. Deze groep is ook minder bereid om te verhuizen. Omdat verhuizen binnen de sociale huursector ook een hogere nieuwe huur betekent als de inschrijver ergens al heel lang woont.

Hans Al, voorzitter van het bestuur van Holland Rijnland Wonen: “We hebben afgesproken tenminste 70 procent van de beschikbare woningen bereikbaar te maken voor woningzoekenden die recht hebben op huurtoeslag. We realiseerden vorig jaar 83 procent. Dit sluit aan bij de vraag van de woningzoekenden.”

Toewijzen woningen
Van de verhuurde woningen is het merendeel naar woningzoekenden gegaan die op basis van inschrijfduur vooraan in de rij stonden. Een kwart van de vrijgekomen woningen is verhuurd aan bijzondere doelgroepen zoals urgentie- en statushouders. Met een gemiddelde inschrijfduur van 78 maanden (in 2019 nog 72 maanden) en de wijze van aanbod op basis van inschrijving lijkt de kans op een woning op korte termijn voor jongeren laag.

Toch blijkt uit cijfers van het onlangs verschenen jaarrapport Woonruimteverdeling 2019 dat jongeren tot 22 jaar met een gemiddelde inschrijfduur van 36 maanden al aan een woning komen, zij zoeken ongeveer 15 maanden actief. Een huishouden met drie tot vijf personen zoekt gemiddeld het langst (tot 30 maanden) naar een woning en kenmerkt zich ook met een inschrijfduur van 67 maanden. Veel ouderen staan langer dan gemiddeld (100 maanden) ingeschreven en worden pas actief als zij aan verhuizing toe zijn.

Inschrijfduur Leidse regio
“De gemiddelde inschrijfduur is geen juiste graadmeter”, zegt beleidsadviseur Ben Noorlander van Holland Rijnland Wonen. “Hoe hoger de huur en hoe hoger het inkomen in combinatie met de samenstelling van een huishouden, hoe langer de inschrijfduur. Voor kwaliteit en wensen moet je langer wachten.” In de Leidse regio is de gemiddelde inschrijfduur in Voorschoten met 74 maanden het langst. Zoeterwoude kent de kortste inschrijfduur van 53,1 maand, gevolgd door Oegstgeest (60), Leiderdorp (65) en Leiden met 68,4 maand. Net buiten de Leidse regio is Teylingen met een inschrijfduur van 86,5 maand koploper.

De woningcorporaties in Holland Rijnland zetten in op verduurzaming en uitbreiding van de woningvoorraad. Ook wordt gezorgd dat er voldoende woningen voor de laagste inkomens beschikbaar zijn. Het doorstromen van senioren naar aantrekkelijke nieuwbouwwoningen bevordert het beschikbaar maken van de overwegend grotere woningen voor verhuur aan meerpersoonshuishoudens. Compacte woningen zijn weer geschikt voor de grote groep jonge een- en tweepersoonshuishoudens die zich de afgelopen jaren heeft aangemeld bij Holland Rijnland Wonen.

Dak- en thuisloos
Woningen met een tijdelijk karakter zijn, door ze tijdelijk te verhuren of omdat de locatie maar korte tijd beschikbaar is, interessant voor huishoudens die met spoed een woning nodig hebben. Daarmee wordt voorkomen dat mensen dak- of thuisloos worden. Hans Al: “We zien dat er op de lange termijn voldoende locaties zijn om bij te bouwen. Op de korte termijn is dat helaas niet overal het geval. We zetten alles op alles om meer tempo te maken.”

Maatschappij Regio