Verdubbeling aantal coronagevallen: wordt Leiden een brandhaard?

Het aantal positieve coronatests is afgelopen week in de regio opnieuw verdubbeld tot een aantal van 123. Vooral in Leiden was er een scherpe toename, van 43 naar 93 nieuwe besmettingen. Sinds 1 september stijgen de aantallen hier twee keer zo hard als elders. Is Leiden een brandhaard aan het worden?

Afgaand op het aantal ziekenhuisopnames is er nog steeds weinig aan de hand. De afgelopen week werd er geen enkele nieuwe coronapatiënt uit de Leidse regio opgenomen. Dat klopt met het landelijke patroon van oplopende besmettingen en – tot nu toe – weinig ziekenhuisopnames.

Maar de vrees van epidemiologen en longartsen is dat al die besmette personen in de herfst wel tot een flinke stijging van ziekenhuisopnames kunnen leiden. En met de huidige trend lijkt het er steeds meer op dat de Leidse regio dan even veel risico loopt als Amsterdam of Den Haag.

Scherp gestegen
Tot ver in juli was onze regio nog een soort witte vlek op de kaart van coronabesmettingen. Daarna liepen de cijfers wel wat op, maar kwam het aantal besmettingen per inwoner nooit boven het landelijke gemiddelde. Steden als Amsterdam, Rotterdam en later ook Den Haag scoorden drie keer zo hoog.

Maar die achterstand is in twee weken tijd bijna ingelopen. Vooral in Leiden zelf is het aantal nieuwe besmettingen scherp gestegen: in twee weken van 25 naar 93. Dat zijn er bijna vier keer zoveel. Ook elders in het land stijgen de coronacijfers, maar daar zijn ze in twee weken tijd slechts verdubbeld.

Onze regio is nu geen oase van coronarust meer. Leiden telt nu per inwoner al twee keer meer nieuwe besmettingen dan het landelijke gemiddelde. En met deze aantallen ligt de stad nog maar een week achter op de drie grootste steden. In het kielzog van Leiden laten ook de omliggende gemeentes meer besmettingen zien. Voorschoten telde er deze week dertien, Oegstgeest negen, Leiderdorp vijf en Zoeterwoude drie. Alleen Leiderdorp scoorde al eerder zo hoog.

Verontrustend
Wie scherp naar de GGD-cijfers kijkt, ziet twee dingen die je verontrustend kan noemen. Punt één is het aantal tests. Landelijk is dat aantal – ondanks alle vertragingen – sterk gestegen en dús worden er sowieso meer besmettingen gevonden. Maar in onze GGD-regio bleef het aantal geteste personen sinds half juli vrijwel constant. Dat er toch meer besmettingen worden gevonden, is dan een serieus signaal.

Landelijk steeg het aantal positieve tests sinds week 30 van 1,2 procent naar 4 procent. In Amsterdam ging het van 2,5 procent naar 7,5 procent. Maar in Leiden ging het, afgaand op de GGD-cijfers van 0,5 procent naar een record van ongeveer 10 procent. Er zijn wat onzekerheden (de GGD lijkt tests op andere locaties soms niet consequent mee te tellen), maar binnen twee maanden een twintig keer zo hoog percentage besmettingen is een ongekende versnelling.

R-getal
En die versnelling is meteen het tweede verontrustende punt. Het RIVM en het kabinet kijken steeds kritisch naar de R. Dat reproductiegetal geeft aan hoeveel nieuwe besmettingen elke drager van het coronavirus veroorzaakt. En als dat getal ruim boven de 1 ligt, breidt de epidemie zich uit.

Landelijk ligt dit ‘versnellingsgetal’ nu op 1,17 en dat is dus al iets te hoog. Maar de scherpe toename van het percentage positieve tests in Leiden betekent dat de R hier aanzienlijk hoger moet liggen. Officieel wordt er geen R per regio berekend, maar op basis van de Leidse cijfers ligt een getal van 2 of hoger voor de hand.

Avondklok
Als de versnelling in onze regio doorzet, zal Leiden snel herkend worden als brandhaard. De GGD Hollands Midden heeft echter nog geen alarm geslagen voor Leiden en omgeving. Wel meldt ze steevast dat een toename van besmettingen komt doordat mensen – en vooral jongeren – te weinig afstand houden. Blijkbaar lukt dat afstand houden in Leiden minder dan elders. Maar de GGD heeft nog weinig gezegd over hoe dit nou precies zit.

Jaap van Dissel van het RIVM noemde gisteren tegenover diverse media wel man en paard. De toename van besmettingen in de Randstad is volgens hem voor een groot deel terug te voeren op studenten(-feestjes) en de horeca. En om die toename te beteugelen lijkt hem een soort avondklok in de steden met veel besmettingen een logische maatregel.

De Leidse studentenhuizen en horecagelegenheden zijn gewaarschuwd.

Leiden Leiderdorp Oegstgeest Regio Voorschoten Zoeterwoude Coronacrisis De virus-estafette