Hoe Leiden profiteerde van Leiderdorp tijdens de 80-Jarige Oorlog

De stad en omliggende dorpen zijn nauw met elkaar verweven. Op dat thema gaat emeritus hoogleraar Middeleeuwse geschiedenis Dick de Boer in tijdens in lezing bij de Historische Vereniging Oud Leiden. Dat doet hij aan de hand van de positie van Leiden en Leiderdorp tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De lezing is te volgen via een livestream via de website van de HVOL of direct via Youtube.

Al ruim voordat het Beleg door de Spaanse troepen Leiden in een wurggreep nam, probeerde de stad haar greep op het ommeland te versterken. Allerlei ‘buitenneringen’ werden als bedreiging gezien. “Sinds 1540 had de stad het recht in het gebied binnen 500 roeden van de muren alle nieuwe nijverheden te verbieden. Maar het verkrijgen van rechtstreekse bestuursmacht door de omringende ambachtsheerlijkheden te verwerven, was het meest effectieve middel om controle te kunnen uitoefenen”, schrijft de historische vereniging over de lezing die vrijdagavond 16 oktober om 20.00 wordt uitgezonden.

Eind vorig jaar was Dick de Boer te gast in ons programma Cultuur071 om te vertellen over het gelijknamige boek van zijn hand.

Toen het levenseinde van de ambachtsheer Filippe de Ligne naderde, zag Leiden haar kans schoon om Leiderdorp te verwerven. Alleen de timing deugde niet: in 1582 werd een koopcontract gesloten en pas daarna probeerde de stad ook werkelijk met de heerlijkheid beleend te worden. Daarbij werden het beleg en de daardoor veroorzaakte ellende als argumenten gehanteerd en Leiderdorp als economische reddingsboei afgeschilderd.

Het zou tot 1597 duren voordat de Staten van Holland formeel toestemming gaven. In die vijftien jaar probeerde de stad uit alle macht alle activiteiten in Leiderdorp te blokkeren of te controleren. Vanaf 1597 ontwikkelde Leiderdorp zich letterlijk en figuurlijk in de ban van Leiden. De stad profiteerde van het bezit van de heerlijkheid door belangrijke stadsvergrotingen te realiseren. Leidse burgers verwierven in toenemende mate onroerend goed in de heerlijkheid. En Leiderdorp profiteerde van de opleving van de Leidse economie en de groei van de bevolking.

Cultuur Leiderdorp