Romeinse paal met inscriptie in Rijksmuseum van Oudheden

Een eikenhouten Romeinse paal met inscriptie is door de provincie Zuid-Holland in bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. De paal werd met nog bijna 500 eikenhouten palen uit het jaar 125 na Christus in 2018 bij Valkenburg opgegraven tijdens werkzaamheden voor de RijnlandRoute. De paal maakt nu deel uit van de tentoonstelling ‘Romeinen langs de Rijn’ die nog tot en met februari volgend jaar te zien is bij het RMO.

Op één van die palen is de Romeinse inscriptie ‘COH II CR’ ontdekt, wat de afkorting is van Cohors II Civium Romanorum. Dat betekent ’tweede gevechtseenheid van de Romeinse burgers’: de naam van een groep Romeinse soldaten die rond 125 na Chr. aan de bij Valkenburg gevonden weg hebben gewerkt. Het RMO krijgt het exemplaar met inscriptie in bruikleen van de provincie Zuid-Holland. De paal is geconserveerd door een restauratieatelier in Heerlen.

Valkenburg
De oude noordgrens van het Romeinse Rijk, de limes genoemd, volgde het verloop van de rivier de Rijn. Bijna 2000 jaar geleden, in 125 na Chr., werd hierlangs een weg aangelegd die de Romeinse forten met elkaar verbond: de limesweg. De weg bestond uit twee rijen houten palen, waarbinnen een soort dijk was opgeworpen. Hierop lag de weg zelf, die was bekleed met grind. Tegenwoordig is in het landschap bij Valkenburg niets meer te zien van die Romeinse weg, maar bij opgravingen in 2018 zijn honderden houten palen van de weg aangetroffen, waaronder enkele exemplaren met een inscriptie.

De opgraving van de Romeinse weg bij Valkenburg (ZH) in 2018.

Het Cohors II Civium Romanorum was een Romeinse militaire eenheid van ongeveer vijfhonderd man. Waarschijnlijk waren zij gelegerd in De Bijland bij Lobith. Wat precies hun rol was bij de aanleg van de Romeinse weg van Valkenburg wordt nog verder onderzocht. Mogelijk kapten zij de bomen, waren ze verantwoordelijk voor de eerste bewerking van het hout of leverden zij de mankracht om de palen de grond in te slaan.

Conservator Jasper de Bruin vertelt in de video over de inscriptie en de houten palen van de Romeinse weg.

De familietentoonstelling ‘Romeinen langs de Rijn’ is verlengd en nog te zien tot en met 28 februari 2021. Vooraf kaarten reserveren is verplicht.

Cultuur Leiden Maatschappij Oegstgeest Regio