Wat het riool ons kan vertellen over coronabesmettingen

Als er in een stad meer mensen besmet raken met corona, komen er via de ontlasting sporen van COVID-19 terecht in het riool. Door die deeltjes te volgen in rioolwater, krijgt het RIVM niet alleen meer zicht op de bestaande infecties in een stad, maar ook een beter beeld van de besmetting op langere termijn. Bij alle zuiveringen in Rijnlands gebied wordt wekelijks gemonitord.

Dankzij het monitoren van rioolwater kunnen we bij wijze van spreken iedere winter weten waar mensen in welke regio extra alert moeten zijn. Door het afvalwater te checken kan het RIVM genetisch materiaal van corona aantreffen. Vaak is het virus al één of twee dagen eerder zichtbaar in de ontlasting voordat de eerste klachten opkomen, meldt Trouw. Metingen in het afvalwater kunnen op deze manier een uitbraak signaleren voordat de geïnfecteerden zich melden bij een teststraat. Dit helpt de overheid om eerder te reageren op regionale uitbraken en voerspreidingen.

Antibiotica en medicijnresten
Iedere week worden er in heel Nederland bij zo’n 300 zuiveringen, waarvan 19 binnen Rijnland, monsters genomen van het binnenkomende rioolwater. Dit is een 24-uursmonster, waarbij afvalstoffen (om het even netjes te beschrijven) worden verzameld, samengevoegd en gemengd tot een representatief monster. Dit wordt in een fles afgevoerd naar het RIVM, waar een onderzoek de hoeveelheid genetisch materiaal kan bepalen. Deze informatie wordt uiteindelijk verwerkt in het landelijke coronadashboard.

Afvalwater wordt overigens al langer gebruikt om onderzoek te doen naar antibiotica en medicijnresten. In de nationale afvalwatermonitoring werken veel partijen nu samen om een beter overzicht te krijgen van coronabesmettingen. Dit systeem kan ook voor toekomstige pandemieën een relevant hulpmiddel zijn.

Het RIVM benadrukt dat de medewerkers van Rijnland niet in direct contact met het afvalwater komen. Er zijn altijd veel virussen en bacteriën in het riool, en zij zijn altijd goed voorzien van beschermingsmiddelen. Zo lopen zij ook geen extra risico om met het coronavirus besmet te raken.

Leiden Regio Coronacrisis