Gemeenten Leidse regio hebben nog veel werk aan winkels

De Leidse regio heeft nog een aantal belangrijke stappen te zetten in het verbeteren van de detailhandel. Uit een tussentijdse evaluatie van de gezamenlijke retailvisie blijkt dat er nog weinig bereikt is. Gemeenten ondernemen te weinig actie en bij ondernemers is geen belangstelling voor het verplaatsen van een winkel. Toch is de aanbeveling niet om de gemeenschappelijke afspraken aan te passen, omdat de trends waarop die is op gebaseerd nog kloppen.

Om in te spelen op ontwikkelingen in de detailhandel, zoals leegstand en toenemend winkelen via internet, werkten zes gemeenten uit de Leidse regio aan een gezamenlijk toekomstplan. In een project van Economie071 kwamen Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten en Zoeterwoude samen met ondernemers tot de retailvisie. Daarmee wilden ze vraag en aanbod beter in balans brengen. Met andere woorden: minder vierkante meters winkelruimte om de toenemende leegstand tegen te gaan.

Fragiel
Dat zou gebeuren aan de hand van een paar doelstellingen voor 2025. Een daarvan was het terugbrengen van het aantal winkelgebieden en -centra: van 41 naar 30. Uit de tussentijdse evaluatie van onderzoeksbureau Blauwberg blijkt dat dat tot nu toe slechts in beperkte mate is gelukt. Niet elf, maar twee winkelgebieden zijn verdwenen. Het rapport verklaart: “Er is geen bedrijfseconomische reden voor winkeliers om te verhuizen. De rendementen zijn prima.”

Een ander doel was om de categorie grote winkels terug te brengen. Dat gaat om zogeheten Perifere detailhandelsvestigingen (PDV) zoals WOOON in Leiderdorp. Het saneren van de PDV-locaties blijkt echter lastig doordat er maar weinig actie wordt ondernomen door gemeenten. “Er wordt op geen van de vijf locaties beleidsinzet gepleegd om winkelmeters te schrappen”, schrijft het rapport.

De beperkte voortgang komt volgens de onderzoekers door het ontbreken van betrokkenheid en belangstelling bij zowel de gemeenten als ondernemers. “Een meerderheid van de geraadpleegde winkeliers blijkt geen interesse te hebben in een verhuizing. De politieke steun voor transformatie is in de praktijk ook fragiel gebleken”, zo schrijven de onderzoekers in de evaluatie.

Beperkte rol
Ton Orleans is namens de gemeente Zoeterwoude projectleider van de Retailvisie en ziet dat er werk aan de winkel is. “Ten opzichte van de doelstellingen is er nog weinig bereikt. Aan de andere kant is het nog geen 2025. Het aanpassen van de regionale winkelstructuur is een zaak van de lange adem”, zegt hij.

Dat er nog stappen gemaakt moeten worden, komt volgens hem door de beperkte rol die de overheid heeft. “De markt bepaalt voor een groot deel hoe de winkelstructuur eruit ziet. Als een ondernemer op basis van zijn eigen visie op de toekomst niet weg wil, dan gaat het niet gebeuren.”

Ondanks dat er nog een lange weg te gaan is om de doelstellingen te behalen, adviseert Blauwberg niet om de regionale retailvisie aan te passen. De ontwikkelingen waar ze bij het opstellen van het gezamenlijke beleidsdocument vanuit gingen, kloppen nog steeds. Dat wordt beaamt door Orleans: “Er is geen reden voor een nieuwe visie.”

Update
Wel is er een spelbreker: corona. De evaluatie is uitgevoerd voordat de pandemie ons land bereikte en plaatst de conclusies in een ander daglicht. Het maakt de gezamenlijke aanpak van het versterken van de winkelgebieden zelfs relevanter, denkt Orleans: “De deelnemende gemeenten vinden het belangrijk om kennis te delen, met elkaar en met de ondernemers.”

Dat gaat onder meer gebeuren aan de hand van een jaarlijkse update: de retailmonitor. Dat is eigenlijk een jaarlijkse stand van zaken, zoals de tussentijdse evaluatie die na vier jaar heeft gegeven. Het moet de ontwikkelingen signaleren en zo de onvoorspelbaarheid van de markt deels oplossen. “Daarnaast is het een goede aanleiding voor ondernemers en gemeenten om met elkaar in gesprek te gaan”, aldus Orleans.

Economie Leiden Politiek