Podcastserie De Ladder over de mensen van de BOP: 'Waar word jij gelukkig van?'

Een huiskamer, een anker in de wijk. In de buurtontmoetingsplek kun je altijd een kop koffie of thee krijgen en een luisterend oor vinden. En een steuntje in de rug om vooruit te komen. Kleine stapjes. In de podcastserie De Ladder komen de mensen van de BOP aan het woord.

Lees alle artikelen terug in het ‘De Ladder’ dossier van Sleutelstad of beluister hier de podcasts

De BOP aan de Willem Klooslaan is al vijftien jaar een begrip in Leiden Zuid-West. Reden voor podcastmakers Andy Clark en Gerry van Bakel om de BOP nader te gaan bekijken. Wie komen daar? Wat zoeken ze er? En vinden ze dat er ook? En hoe maakt een organisatie als Buzz Leiden haar belofte waar. Hoe breng je mensen met weinig kansen, met een afstand tot werk, inkomen, sociale contacten een stapje verder. Op de zogeheten participatieladder. Gewoon een goed bestaan, een beter leven. Het resulteerde in een zesdelige podcastserie De Ladder.

Podcastserie De Ladder over de mensen van de BOP door Andy Clark en Gerry van Bakel.

Leiden Zuid-West heeft veel gezichten: groen, weids, met heel veel voorzieningen op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs, sport en winkels. Maar het is ook een sociaal-economisch zwakkere wijk. Stadsbreed is uitgerekend dat zo’n 12 procent van de Leidse bevolking het financieel lastig heeft, met minder kansen op een baan. En voor Leiden Zuid-West liggen die aantallen waarschijnlijk hoger, zegt sociaal werker Marlies Tiepel, ontwikkelmakelaar bij Buzz Leiden.

Kletsen
Welzijnsorganisatie Buzz Leiden besloot in de zomer van 2020 haar hoofdkwartier op te slaan in Leiden Zuid-West. Buzz Leiden was een van de drie organisaties die de aanbesteding in het sociaal domein hadden gewonnen. “We willen dicht bij de mensen zitten”, zei directeur Kirsten Zitman toen. Langs de deuren gaan en aanbellen, winkels in en mensen aanspreken en ook geregeld ergens een tafel neerzetten met koffie en thee en zeggen: kom lekker even kletsen.

Zo klonken de plannen. Het hoofdkwartier zelf kwam in de Buurtontmoetingsplek op het hoekje van de Willem Klooslaan en de Boshuizerkade. De opdracht van Buzz Leiden is om mensen die op de onderste treden van de participatieladder staan, een stapje hoger te krijgen.

Partcipatieladder
Wat is eigenlijk de participatieladder? De huidige sociaal werkers in de BOP Tessa den Dulk en Marlies Tiepel omschrijven het als een instrument dat de gemeente gebruikt. Zelf zijn ze niet zo bezig met die tredes, maar kijken ze vooral naar wat iedereen nodig heeft. “De participatieladder zes treden”, zegt Marlies Tiepel. “Als je op de onderste trede staat, zit je in een isolement. Dan gaat het niet zo goed met je. Een stapje hoger kom je wel eens buiten en misschien zelfs naar de BOP. En zo gaat het verder. Op trede zes heb je een baan en ben je helemaal zelfredzaam.”

Een van de pioniers van de BOP is Sjuul Paauw. Zij kwam in 1985 in Zuid-West terecht. “Ik kwam toen in dienst van de Speeltuinvereniging. Toen vroegen ze nog gewoon of ik van plan was zwanger te worden. Zou nu niet meer kunnen.” Paauw heeft de wijk zien veranderen, diverser zien worden.

Op de kaart
“Wij vonden dat Zuid-West onder aan de ladder stond bij de gemeente”, vervolgt Paauw. “Eind jaren negentig ging alle aandacht en subsidie naar Leiden-Noord en de binnenstad. Dus we wilden deze wijk graag op de kaart zetten. De woningcorporaties wilden een grootscheepse renovatie van de wijk. Veel woningen zouden gesloopt worden of grondig verbouwd. We hadden toen bedacht dat het fijn zou zijn als er een plekje in de buurt was, waar mensen zouden kunnen uithuilen – het is best ingrijpend als je je huis uit moet waar je misschien dertig of veertig jaar hebt gewoond. Koffie en thee voor iedereen gratis en gerund door vrijwilligers. En die vrijwilligers kregen ook zelf de sleutel van de Buurtontmoetingsplek, de BOP. Voor en door de buurt. Zo is het gekomen.”

Vrijwilliger Sjaan Walraven kende Sjuul Paauw uit de speeltuin en was daar jarenlang vrijwilliger geweest. Toen de BOP eenmaal draaide, kwam ze daar ook terecht. “Ik woonde niet meer in de wijk. En mijn ouderlijk huis is er ook niet meer. Nu is er op die plek een speelplaatsje.” “Dat waren ook hele oude, slecht huizen”, zegt Paauw. “Daar kon niet meer tegenop gerenoveerd worden.”

Roeping
Sjaan Walraven is iemand met wie iedereen in gesprek raakt. “Ik weet niet wat het is, maar mensen vertellen mij altijd heel veel. Ook mensen die verder nauwelijks iets tegen iemand zeggen. Die gaan tegen mij praten. Ik heb misschien mijn roeping gemist.” Maar Sjuul Paauw denkt dat dit misschien juist Sjaan’s roeping is. “Jij bent de eeuwige vrijwilliger.”

Sjuul Paauw is inmiddels niet meer zelf betrokken bij de BOP, maar de mensen en het werk gaan haar nog steeds aan het hart, samen met Sjaan haalt ze herinneringen op aan de successen van de BOP. Te horen in de eerste aflevering van de podcastserie De Ladder. Ze ziet niet zo heel veel verschil met het werk zoals zij het deed. “Er zijn steeds golfbewegingen. Wij gingen in 1998 ook op huisbezoek, dat willen ze nu ook weer gaan doen. Uiteindelijk is er maar een belangrijke vraag: waar word jij gelukkig van?”

Dit is deel 1 van de podcastserie De Ladder over de mensen van de BOP in Leiden Zuid-West. Je kunt de De Ladder ook terugvinden in je favoriete podcastapp. Deze serie is tot stand gekomen dankzij een financiële bijdrage van het Leids Mediafonds.

Leiden Maatschappij De Ladder