Vijf vragen aan de dijkgraaf over het VN-klimaatrapport: 'zorgen terecht'

De snelheid waarmee het klimaat verandert, is niet eerder voorgekomen in ten minste tweeduizend jaar en mogelijk nog veel langer. Dat schrijft het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties. Ook de hoogste baas van het Hoogheemraadschap Rijnland, dijkgraaf Rogier van der Sande, maakt zich zorgen over het klimaat. Vijf vragen aan hem over hoe het droog houden van onze voeten ons leven gaat veranderen.

Moet ik me als inwoner van Zuid-Holland zorgen maken?
“Ja, je moet je zorgen maken maar ook niet meteen in paniek raken. Dat is ook niet nodig. We wisten al dat het klimaat verandert en dat de weersextremen groter worden. En dat gaat invloed hebben op ons dagelijks leven. We weten nu door het rapport van het IPCC dat het veel sneller gaat en we weten zeker dat het gebeurt. Maar we weten ook dat de mens er invloed op uitoefent. Dat laatste betekent dat je er ook wat aan kan doen en dat is positief.”

Hoe gaat het klimaat ons leven beïnvloeden?
“Het gaat invloed hebben op waar we kunnen wonen en hoe we kunnen wonen. Daarnaast gaat het invloed hebben op onze portemonnee en gaat het voor agrarische bedrijven iets betekenen. Iedereen wordt er wel op een bepaalde manier door geraakt. Ik denk wel dat hoe sneller wij maatregelen nemen, hoe minder schokken het teweeg brengt. Als we nog tien jaar wachten dan zullen de maatregelen veel ingrijpender zijn.”

“De grootste maatregelen zullen we echt als land en provincie en gemeente en waterschappen moeten nemen. De aanpak van de opwarming van de aarde is een mondiaal probleem dus dat moeten we met z’n allen doen. Aanpassen aan de veranderende omstandigheden is iets wat we hier moeten doen. Denk aan de stijgende zeespiegel en de rivieren in Limburg. Daar kunnen we op regionaal niveau en lokaal wat aan doen, te beginnen in je eigen tuin. Probeer van je tuin een spons te maken met minder tegels in je tuin.”

“Agrariërs zullen het merken in hun bedrijfsvoering in de toekomst. Misschien moeten ze naar een andere teelt toe, in sommige gebieden in het Groene Hart zal in de toekomst misschien geen landbouw meer kunnen plaatsvinden. Dat weten we al en misschien gebeurt het sneller dan we denken. Ik vind het voor de boeren belangrijk dat wij als overheid vroeg duidelijkheid geven aan deze ondernemers. Want niets is funester voor een ondernemer dan in onzekerheid leven. Als je een vervelende boodschap op tijd vertelt, dan hebben ze de tijd om zich erop voor te bereiden en is er nog tijd om ze te compenseren.”

Wat gaat klimaatverandering ons kosten?
“Laat ik eerst cryptisch antwoorden: hoe langer je wacht hoe meer het gaat kosten. Het gaat in ieder geval meer geld kosten. Extra maatregelen als hogere dijken, meer waterberging kost gewoon extra geld. Hoeveel precies is nu nog lastig te berekenen. Wat we wel weten is dat als we het niet nu doen, de kosten over tien of twintig jaar veel hoger zullen zijn. Je moet het zien als een soort verzekering: je betaalt voor iets waarvan je hoopt dat het niet gebeurt.”

“Als we nu bijvoorbeeld zouden gaan bouwen op veengrond dan weet je al dat dat onverstandig is. Want dan zakken die woningen weg of als je ze op palen zet zakken de wegen en nutsvoorzieningen weg. Dus dan worden die kosten alleen maar hoger. Je moet dat slimmer doen. Neem een nieuwe woonwijk zoals het Valkenburgse Valkenhorst. Die moet je verstandig aanleggen door zoveel mogelijk dingen te doen om waterproblemen voor de toekomst te voorkomen. Dat kost nu extra geld, maar voor de toekomst bespaart dat juist geld. Dat moeten ontwikkelaars doen samen met gemeenten en het Rijk moet dat wat mij betreft ook voorschrijven. Daarnaast zouden mensen het eigenlijk ook zelf moeten willen ook al kost je dat nu wat extra’s.”

Klimaatverandering is toch van alle tijden, dus waarom zou ik me druk maken?
“Ja er zijn nog steeds mensen die dat denken en die zal je ook houden. Maar kijk naar het weer van de afgelopen periode en wat je zelf meemaakt. Je ziet gewoon dat er in de winter meer regen valt en je ziet dat de zomers extremer worden. Eerst drie hele droge jaren, en nu een extreem natte zomer. Kijk naar wat er in Limburg is gebeurd. Je kunt je hoofd in het zand steken, maar de verandering is er echt. De buien die voorspeld zijn voor 2050 vallen gewoon vandaag.”

Hoe zit de toekomst eruit voor onze kinderen -en kleinkinderen?
“Ik hoop goed. Ik ben een ras-optimist, dus ik ga ervan uit dat het ons lukt. Ik heb zelf drie kinderen en die willen ook allemaal hier wonen en werken en recreëren. Die willen niet over 20, 30 of 40 jaar allerlei problemen krijgen. Dus ik roep de bestuurders in Den Haag die nu een nieuw kabinet aan het formeren zijn op om van de aankomende vier jaar geen verloren jaren te maken als het gaat om klimaatbestendig bouwen en klimaatbestendig beleid. Want als ze dat niet goed doen hebben onze kinderen en kleinkinderen straks veel problemen. Als ze het wel goed doen zullen ze nog steeds last hebben van klimaatverandering, maar veel minder en zullen ze hier veel prettiger kunnen wonen.”

“Ik heb goede hoop dat ze dit echt wel meenemen. Wat dat betreft is de timing van het VN- klimaatrapport goed, en Limburg zit nog vers in het geheugen. Uit het ambtelijk apparaat hoor ik in ieder geval dat men zich in Den Haag realiseert dat er wat moet gebeuren. Bewindspersonen zijn in Limburg geweest, men heeft het VN-rapport gelezen dus men kan niet met een akkoord naar buiten komen waarin dit niet centraal staat. Dit is de toekomst van onze kinderen -en kleinkinderen waar het om gaat.”

Duurzaamheid Leiden Maatschappij Regio