Anton de Kom raakte bij de Leidse historica Liang de Beer een snaar met zijn boek ‘Wij Slaven van Suriname’. Zijn verhaal deed haar beseffen dat de kolonie ook in haar familie doorwerkt. “Ook al zijn we al 75 jaar hier.” In haar winnende essay legt De Beer een tapijt neer van familie-anekdotes en losse voorvallen. “Een familiekroniek? Ja, ik ben er al mee bezig.”
Een docent van de schrijversacademie raadde De Beer aan haar verhaal over migratie in te sturen voor de essaywedstrijd voor een verhalenbundel over het gedachtegoed van de Surinaamse vrijheidsstrijder Anton de Kom. “Ik had nooit verwacht te winnen. Mijn familie komt uit Nederlands-Indië, nu Indonesië. Anton de Kom is een Surinamer. Maar ik denk dat zijn verhaal heel universeel is. Het heeft mij geïnspireerd.”
Verslaggeefster Gerry van Bakel in gesprek met Liang de Beer over haar essay in de verhalenbundel Antonlogie.
De winst kwam totaal onverwacht voor De Beer. “Ik ging naar de perspresentatie om andere mensen te ontmoeten die hadden meegedaan aan de wedstrijd en de uitgever. Maar ik had verder niemand meegenomen. En ineens bleek dat ik gewonnen had en moest ik het podium op, persfoto’s laten maken. Daar moest ik wel een weekend van bijkomen. Maar het was een hele leuke verrassing.”
Canon
Anton de Kom betekent voor iedereen iets anders, vertelt De Beer. “De een ziet hem als een mensenrechtenactivist, of als een inspirator, of als een antikoloniale verzetsheld, een Nederlandse verzetsheld. En hij is dat allemaal. Voor mij is hij vooral iemand die een nieuw perspectief aan onze verhalen en onze literatuur toevoegt. Hij heeft als eerste op literaire wijze de geschiedenis van het kolonialisme in Suriname vanuit het perspectief van de verdrukten verteld.”
Het boek ‘Wij Slaven van Suriname’ van Anton de Kom werd in 1934 gepubliceerd en verwierf toen wel enige faam, maar verdween na de oorlog naar de achtergrond. In 2020 kwam het boek ineens weer in de belangstelling. Anton de Kom werd toegevoegd aan de Nederlandse Canon, die de geschiedenis van Nederland door de eeuwen heen vertelt.
En na de anti-racismedemonstraties, naar aanleiding van de dood van de Afrikaans-Amerikaanse man George Floyd door een witte politieagent, bestormde het boek de bestsellerslijst. Aan het eind van dat jaar kozen de luisteraars van NPO Radio 1 het boek tot boek van het jaar.
Familiekroniek
Dat was voor Black Archives, Anton de Kom-stichting en uitgeverij Atlas Contact reden om een verhalenbundel samen te stellen over het gedachtegoed van Anton de Kom, met als titel ‘Antonlogie’, en werd ook een essay-wedstrijd aan gekoppeld. “Mijn essay gaat over hoe kolonialisme doorwerkt in generaties.”
De Beer zelf typeert haar essay als een nog onafgemaakt verhaal. De logische vervolgvraag is dan wanneer haar familiekroniek uitkomt. Ze kan er wel om lachen, om vervolgens toe te geven al wel druk aan het schrijven te zijn. “Het is nog niet een coherent geheel, maar work in progress. Ik sta open voor aanbiedingen van uitgevers.”
Sleutelstad Media
Middelstegracht 87A
2312 TT Leiden
E-mail
redactie@sleutelstad.nl
Telefoon Redactie
071 - 5235907
