Twee oplossingen voor één probleem: 'Ik snap niet dat je de rivierkreeft wilt beschermen'

Amerikaanse rivierkreeften zijn zogeheten ‘invasieve exoten’. De diertjes komen hier oorspronkelijk niet vandaan, maar doen het geweldig goed in de Leidse wateren en de rest van Nederland. Dat gaat wel ten koste van de inheemse planten en dieren. Moeten we ermee leren leven of gaan we de strijd met ze aan? Daar wordt verschillend over gedacht. D66-raadslid Antje Jordan dient deze week een voorstel in om het de Amerikaanse rivierkreeften flink moeilijk te maken. Martine van Schaik, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren, stelt een andere aanpak voor en komt met een tegenvoorstel.

Jordan ziet de oplossing in het wegvangen van de rivierkreeften. Ze geeft wel aan dat dit een deel van de oplossing is. Volgens haar moet ook het ecosysteem versterkt worden. Van Schaik is het niet eens het deze aanpak. Volgens haar kan het wegvangen juist averechts werken: “Je vangt over het algemeen de grote dieren. En normaal gesproken eten die de kleine, jonge rivierkreeftjes op. Als je de volwassen kreeften wegvangt, hebben de kleine kreeftjes alle ruimte om groeien en om nog meer schade aan te richten.”

Debat tussen Antje Jordan (D66) en Martine van Schaik (PvdD) over aanpak rivierkreeften in Leiden

Van Schaik benoemt ook dat het risico op bijvangst groot is en daardoor schade aan de biodiversiteit ook. Volgens Jordan kan die bijvangst beperkt blijven. In de motie stelt ze voor dat de rivierkreeften met een vergunning weggevangen mogen worden. “We houden rekening met dierenleed door ze te vangen in kreeftenfuiken en legen die fuiken iedere 24 uur”, zegt Jordan.

Tijd
Volgens Van Schaik lost het wegvangen niet het achterliggende probleem op. “Een gezond ecosysteem kan de opkomst van een invasie exoot aan. Dat kost wel tijd. Pas als het ecosysteem uit balans is, veroorzaken de kreeften verstoringen”, legt Van Schaik uit. Daarom is het volgens haar belangrijk om het natuurlijke ecosysteem te versterken, zodat het aantrekkelijk wordt voor de natuurlijke vijanden van de kreeften: “Het wegvangen is dan niet nodig. Je bespaart daarmee oneindig veel dierenleed.”

Volgens Jordan kan het honderden jaren duren voordat het ecosysteem zichzelf hersteld. “In die jaren hebben we inmiddels wel een zinkgat in onze grachten. Ook beschadigen de kreeften de kademuren, omdat ze erachter gaan zitten en het zand weggraven. Daarom zeg ik: help dat deels voorkomen door ze weg te vangen en maak het ons ecosysteem makkelijker door de aantallen laag te houden.”

Hoogheemraadschap Rijnland
Van Schaik vindt het raar om dit op eigen houtje te doen: “Er is nog zo veel niet bekend, er lopen nog veel onderzoeken, er liggen nog veel vragen open en er zijn innovatie challenges hoe we hier het beste mee om moeten gaan. Daarom vind ik het heel bijzonder dat D66 denkt dat ze de oplossing klaar hebben liggen.”

“Waarom sluiten we ons niet aan bij de onderzoeken van het Hoogheemraadschap Rijnland?”, vraagt van Schaik zich af. Jordan reageert dat dit ook het geval is: “De wethouder heeft toegezegd om in gesprek te gaan met het Hoogheemraadschap om de samenwerking voor de komende jaren te bespreken.”

Ondertussen wil Jordan met deze maatregel het ecosysteem een handje helpen. “De afgelopen jaren hebben de rivierkreeften zich snel uitgebreid. In Leiden zijn ze zelfs verhonderdvoudigd. Ze zorgen ervoor dat het water vertroebeld, kaders instorten en dat de inheemse planten en dieren verdwijnen. Ik snap niet waarom Martine het leed van de modderkruipers en de donderpadden accepteert alleen maar om de rivierkreeften te beschermen.” Jordan vindt die afweging ‘niet consequent’.

Oevers inrichten
Van Schaik blijft erbij dat een goed functionerend ecosysteem de komst van een nieuwe diersoort aan kan en dat er dus alleen maatregelen moeten komen die het lokale ecosysteem versterken, zoals de oevers op een andere manier inrichten. “Als je gaat vangen komt er nooit een nieuw evenwicht en blijf je dweilen met de kraan open. Dat is niet waar de Partij voor de Dieren voor staat.” De gemeenteraad stemt donderdag over de moties.

Leiden Politiek