Stolpersteine geplaatst in Leidse wijken

Bij zes woningen in de Vogelwijk en de Raadsherenbuurt in Leiden zijn woensdagmiddag in totaal negen zogenoemde ‘Stolpersteine’ geplaatst. De herdenkingsstenen zijn een initiatief van de Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden. Ze zijn ontworpen door de Duitse kunstenaar Günter Demnig.

De struikelstenen zoals ze in het Nederlands heten, zijn geplaatst bij woningen waar in de Tweede Wereldoorlog Joodse Leidenaren woonden die in concentratiekampen zijn vermoord. Bij elke steen werd stilgestaan bij de personen die ermee worden herdacht. Soms door nabestaanden en als die niet waren gevonden door leden van de Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden. “Door hun namen te noemen, brengen we iets van hun bestaan terug. We eren hen, dat doen we samen”, aldus Pieter Schrijnen.

Het was voor het eerst dat er in een gecombineerde plechtigheid op één dag op meerdere adressen in Leiden Stolpersteine worden geplaatst. Het is de bedoeling dat de struikelstenen de komende jaren in alle Leidse buurten worden geplaatst. “Maar dat is een project van misschien wel tien jaar”, zegt bestuurslid Ton de Gans. Voor plaatsing vindt er per adres overleg plaats met de huidige bewoners. Die hebben tot nu toe allemaal hun medewerking aan het bijzondere project gegeven. In totaal komen er zo’n 250 Stolpersteine verspreid over alle Leidse wijken waar de weggevoerde Joodse stadsgenoten hebben gewoond.

Met de Stolpersteine die woensdag zijn geplaatst, worden in de Leeuwerikstraat Leo Henri en Heimanna Louise Klein-Markus herdacht. In de Mezenstraat ligt nu een steen voor Käthe Hannes-Glaser en in de Lijsterstraat voor Albert Kamm. Henriette Freund-Spiegel wordt herdacht met een steen bij het huis waar ze woonde in de Johan de Wittstraat. In de Fagelstraat liggen Stolpersteine voor Adolf en Gabrielle Mohr-Kaufmann en Herta Theresa Mohr en in de Hogerbeetstraat voor Leon van Gelderen.

Tot woensdag lagen er in het centrum van Leiden dertien Stolpersteine bij vijf verschillende adressen. Elke steen heeft een plaatje met daarop een inscriptie waarop is vermeld wie in het huis woonde, de geboortedatum van de bewoner, wanneer deze is weggevoerd en waar deze is vermoord. De eerste struikelstenen werden in 2010 in Leiden geplaatst. Dat was bij Breestraat 161 voor de entree van boekhandel De Kler. In de bovenwoning woonde Ernst Loeb met zijn gezin. Ook in de Van der Waalstraat werd toen een struikelsteen gelegd. Dat was bij de woning van Jacob Philipson, de administrateur van het Joods Weeshuis. Hij werd in Sobibor omgebracht.

Leiden Maatschappij