Deel dit bericht!  

Stikstofprofessor: 'Biodiversiteit is noodzakelijk voor natuur en landbouw'

Boerenprotesten tegen de stikstofplannen van het kabinet domineren het nieuws. Maar het gaat volgens hoogleraar Jan Willem Erisman niet alleen om stikstof of het verdwijnen van heide. “Biodiversiteit is noodzakelijk voor natuur en landbouw”, zegt hij. “Het helpt bij het tegengaan van ziektes en plagen, dat doet de natuur beter dan wij met antibiotica.”

Erisman staat bekend als de stikstofprofessor van Nederland. Sinds september 2020 is hij hoogleraar Milieu en Duurzaamheid aan de Universiteit Leiden. Maar met stikstof houdt hij zich al veel langer bezig. “Reactieve stikstof zit in mest en bevordert de groei. Dat is op zichzelf niet slecht voor landbouwproductie. Maar teveel is nooit goed. En onze natuur floreert op stikstofarm. Teveel stikstof bedreigt de biodiversiteit in zowel natuur als landbouw en over dat laatste maak ik me eigenlijk het meeste zorgen.”

Verslaggeefster Gerry van Bakel in gesprek met prof. dr. ing Jan Willem Erisman, hoogleraar Milieu en Duurzaamheid bij de Universiteit Leiden over de stikstofcrisis in Nederland.

Bij afnemende biodiversiteit heeft Erisman het niet alleen over de heide die verdwijnt en de opmars van brandnetels, bramen en berenklauwen die alles overwoekeren. “Als je gras waarin ook allerlei kruiden groeien, gaat bemesten, houd je alleen een monocultuur van gras over. Biodiversiteit zorgt voor weerstand. Dan hoef je minder bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Dat bespaart ook een heleboel geld. Jaarlijks veroorzaakt de landbouw 6,5 miljard euro milieuschade, dat betalen wij allemaal via de belasting.”

Omschakelen
De stikstofcrisis staat nu centraal in de discussie en dat komt vooral door de uitspraak van de Raad van State van drie jaar geleden. “Daarin werd gezegd dat het Nederlandse beleid niet voldoende deed om de natuur te beschermen”, zegt Erisman. “We hebben in Europa afspraken gemaakt over behoud en verbetering van natuurgebieden en daar voldoen we niet aan.” Voor Erisman is de stikstofcrisis onlosmakelijk verbonden met de kwaliteit van water, lucht en bodem. “Bij de landbouw gaat het niet alleen om stikstof, maar ook om dierenwelzijn, het gebruik van bestrijdingsmiddelen en stankoverlast. We moeten omschakelen naar duurzamere landbouw.”

Markt
En dat betekent voor Erisman niet per definitie minder boeren. “Ik denk dat er veel meer boeren verdwijnen als we het aan de markt overlaten, dan door de maatregelen om stikstof omlaag te brengen. De politiek moet gaan praten met boeren en hen perspectief bieden. We moeten af van dat oude groeimodel. Wat heel succesvol is geweest, maar waarbij er te weinig aandacht is geweest voor het milieu. En daar betalen we nu de rekening voor.”