Deel dit bericht!  

Energietransitie: gemeente komt binnen twee jaar met eerste uitvoeringsplannen

Voor de transitie naar een aardgasvrij Leiden in 2050 gebeurt er van alles, maar er is ook nog veel onduidelijk. Inwoners zijn bezig met individuele oplossingen voor hun warmtevoorziening, zoals het plaatsen van zonnepanelen, maar de in het vooruitzicht gestelde gemeentelijke uitvoeringsplannen voor een warmteaanpak per wijk zijn voorlopig nog niet klaar. De eerste worden binnen twee jaar verwacht.

Dit blijkt uit het antwoord van de gemeente Leiden op vragen van omroep Sleutelstad over de voortgang van de energietransitie in Leiden. Gemeenten hebben de taak om in hun gebied de energietransitie concreet te maken. Het gaat daarbij om vermindering van de CO2-uitstoot en stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen, zoals aardgas. De uitzonderlijke stijging van de kosten van gas en energie, ook vaak opgewekt met gas, maakt de voortgang extra dringend. Hoe sneller van het gas af hoe beter.

Volgens de woordvoerder van verantwoordelijk wethouder Yvonne van Delft (GroenLinks) is de energietransitie in Leiden in volle gang: “De Transitievisie Warmte, in maart vastgesteld door de Leidse gemeenteraad, zet in op een strategie van meerdere energiebronnen, zoals zonne-energie, aardwarmte en restwarmte uit de Rotterdamse haven. Zowel regionaal als lokaal wordt er voortgang geboekt om energie te besparen en duurzaam op te wekken.”

Twijfels
Leidenaren hebben twijfels en vragen over het aardgasvrij maken van hun woning. Moet ik nu al zonnepanelen op mijn dak leggen? Moet ik een warmtepomp aanschaffen? Moet dat dan een luchtpomp worden of een dure grondlus? Hoeveel duurder gaat het nog worden bij de huidige inflatie? Hoe kun je aardgasvrij zijn als je bij een luchtpomp toch moet bijstoken met een cv-ketel? Of: moet ik wachten en rekenen op een adequate collectieve warmteaanpak voor mijn wijk?

Zulke wijkplannen zijn er echter nog niet. “In de Transitievisie Warmte staat dat we aan de slag gaan in negen kansrijke wijken, namelijk: Zuidwest, Stevenshof, de Mors, Leiden Noord, Waardeiland, Merenwijk, Meerburg, Vogelwijk en het Houtkwartier”, zegt de gemeente. Dat betekent volgens haar niet dat in de andere wijken niets gebeurt. Daar blijven wijkambassadeurs en energiecoaches om bewoners van goed advies te voorzien, zodat ze kunnen blijven verduurzamen.

Onderzoek
Voor de negen genoemde wijken gaat de gemeente wijkuitvoeringsplannen opstellen, in de ene wijk eerder dan in de andere. Dat betekent dat zij samen met bewoners gaat onderzoeken wat de beste warmteoplossing is voor die wijk. Ze werkt aan een interactieve kaart die voor het einde van het jaar online moet komen. Daarin kun je zien welke warmteoplossing in een wijk wordt verwacht en wanneer. Ook valt daar bijvoorbeeld te lezen wat je moet doen als je cv-ketel binnenkort aan vervanging toe is.

De vraag die op de lippen brandt, is wanneer deze wijkuitvoeringsplannen dan klaar zijn. De gemeente Leiden antwoordt: “We verwachten dat we in de eerste wijken binnen twee jaar een wijkuitvoeringsplan kunnen laten vaststellen door de raad: een gedragen uitvoeringsplan, dat beschrijft wat de voorkeursoplossing voor de wijk is en welke investeringen daarbij horen.”

Gagoed
Volgens de gemeente is de subsidieregeling lokale energie-initiatieven een groot succes: “Daardoor wordt de hele stad in staat gesteld om mee te doen met de energietransitie.” Ook zijn er initiatieven van bewoners die met hun straat, buurt of wijk onderzoeken op welke manier ze kunnen besparen en omschakelen naar aardgasvrij.

Leidenaren die willen verduurzamen, kunnen zich laten adviseren door wijkambassadeurs en energiecoaches. In 2019 waren de wijkambassadeurs bij twaalf procent van de inwoners bekend, in 2021 bij achttien procent. De verduurzamingswebsite gagoed.nl wordt langzaamaan ook wat bekender (van negen procent in 2019 naar elf procent in 2021). Afgelopen jaar kwamen er meer dan 270 aanvragen binnen van particuliere woningeigenaren voor een gesprek met een energiecoach en nog eens ruim 70 van Verenigingen van Eigenaren en huurders.

Aardgasvrij
Het verbruik van aardgas en elektriciteit in Leidse woningen laat een dalende trend zien, terwijl het totaal vermogen aan geïnstalleerde zonnepanelen hard stijgt, zegt de gemeente. De komende jaren voorziet zij dat het omschakelen naar aardgasvrij steeds meer in uitvoering komt. Leiden zegt ook veel aandacht te besteden aan ‘energie-armoede’, met geld van de rijksoverheid en met eigen gemeentelijk geld. Energie-armoede houdt in dat mensen hun energierekening niet meer kunnen betalen en ook geen geld hebben om te investeren in duurzaamheid door, bijvoorbeeld, het isoleren van hun woning.

Kritiek
Er gebeurt dus van alles, maar er is ook kritiek op de gemeentelijke aanpak van de energietransitie. Zo ageerde Burgerinitiatief Tegengas Merenwijk fel tegen een keuze voor slechts één enkele warmte-oplossing in de vorm van restwarmte uit de Rotterdamse haven via Warmtelinq+. Tegengas hamert op keuzevrijheid voor de inwoners en zolang niet alle opties duidelijk zijn, moeten er geen deuren worden dichtgegooid. Er kwam een petitie met die strekking en de Leidse gemeenteraad besloot op 10 maart dat meerdere scenario’s om Leiden te verwarmen uitgewerkt moesten worden.

De SP, D66 en de Partij voor de Dieren kapittelden het college van B&W over het kleine aantal subsidieaanvragen voor warmtepompen dat in Leiden is ingediend. Slechts vier gemeenten hebben nóg minder aanvragen voor de aanschaf van een warmtepomp. “Doe daar wat aan”, luidt hun boodschap aan het college.

Partij Sleutelstad, Partij voor de Dieren en Studenten voor Leiden eisten inspraak van de burgers via een burgerberaad over de grote maatschappelijke kwestie van de energietransitie. Zij bestempelden de energietransitie als ‘vooral het domein van bestuurders, ambtenaren, experts en belangenorganisaties, terwijl de besluiten hierover grote gevolgen hebben voor onze manier van leven, wonen, werken, recreëren en zeker ook voor onze portemonnee.’