Deel dit bericht!  

Jonge 'treinengekkies' bouwen weken aan antieke modelspoorbaan

“Dit vind je eigenlijk alleen in vitrines van speelgoedmusea”, zegt de 16-jarige Joris van der Werff terwijl hij in Smalspoormuseum Stoomtrein Katwijk-Leiden vol trots naar de rijdende treinen op de modelbaan kijkt. Weken is hij, samen met andere vrijwilligers, bezig geweest om een honderd jaar oude treinbaan neer te leggen. Met succes, want de hele kerstvakantie is de meterslange vintage modelbaan compleet in werking in het museum te zien.

In bananendozen kwam de baan het museum binnen. Bakken vol met stukjes spoor, seinen, wissels en huisjes. De medewerkers van het museum schatten dat er alles bij elkaar wel zo’n tweehonderd meter rails is. De bijzondere Märklin-modeltreinbaan was van Peter Lammens. De treinenman in hart en nieren overleed in 2020 op 87-jarige leeftijd. Hij liet het museum in Valkenburg zijn honderd jaar oude collectie aan antiek en zeer zeldzaam speelgoed na.

Het kostte hem jaren om de unieke collectie te verzamelen. Joris was er getuige van, want hij kende Peter persoonlijk: “Hij begon met een klein baantje, maar hij ging er steeds meer bij kopen via Marktplaats en eBay. Er zitten ook wel stukjes spoor tussen die wat nieuwer zijn, maar de locomotieven zijn van blik, echt authentiek en honderd jaar oud”, vertelt hij aan Omroep West.

Aandoenlijk
Een jaar geleden is de volledige modelbaan door de dochter van Peter Lammens overgedragen aan het museum. Een team jonge vrijwilligers ging er mee aan de slag. Het opbouwen ervan duurde weken. De bouwers hadden weliswaar ruime ervaring met Märklin-banen, maar dit was volgens Peter Soonius van het museum wel even iets anders: “De schaalgrootte is bijvoorbeeld verschillend; deze is twee keer zo groot, twee keer zo lang en twee keer zo breed als de moderne modelbanen. Eigenlijk is alles aandoenlijk groot. De techniek was in de jaren twintig van de vorige eeuw nog niet zo verfijnd als nu.”

Het aan elkaar zetten van de rails bleek een stevige klus voor de jonge vrijwilligers. Omdat ook de stukjes rails van blik zijn, is het materiaal namelijk vrij kwetsbaar. Als je het te vaak aan elkaar schuift en dat onzorgvuldig doet, dan gaat het wijd staan en past het niet meer. Zeer tijdrovend dus, maar niet enorm ingewikkeld volgens Joris: “Het is oude techniek, dus er zit niet heel veel poespas aan. De elektriciteit konden we gewoon doen met speakerkabels. Koperdraadjes eigenlijk.” Peter Soonius vult aan: “De jonge bouwers moesten wel even wennen aan de enorme antieke transformators die erbij hoorden.”

Ruim drie weken lang stond het leven van Joris volledig in het teken van de modelspoorbaan van Peter Lammens. Natuurlijk moest hij ook gewoon naar school, maar zodra het maar even kon ging hij samen met zijn vader naar het museum om eraan verder te werken: “Ik was hier bijna wel elke dag.” Dat de baan er nu rijdend te bewonderen is, is vrij uniek. “Het was het speelgoed voor de welgestelden: de treinbaan waar onze grootvaders en overgrootvaders mee speelden, maar vooral van droomden”, zegt Peter.

Voor de medewerkers van het museum heeft de baan ook emotionele waarde. Het is een eerbetoon aan de oorspronkelijke eigenaar Peter Lammens. “Hij is echt heel erg belangrijk geweest voor dit museum”, vertelt naamgenoot Peter Soonius: “Hij was een van de mannen van het eerste uur en heeft er mede voor gezorgd dat dit museum er gekomen is. Tot vlak voor zijn dood heeft hij hier nog op de stoomtrein gereden.”