Lilian Gonçalves-Ho Kang You houdt Cleveringalezing

Jurist en mensenrechtenactivist Lilian Gonçalves-Ho Kang You is dit jaar de nieuwe Cleveringahoogleraar. Op 26 november houdt zij de Cleveringa-oratie binnen het thema vrede, recht en vrijheid.

Lilian Gonçalves-Ho Kang You toont zich ‘buitengewoon verrast en vereerd’ dat ze stil mag staan bij moed en verzet tijdens het jaar dat ze de Cleveringaleerstoel bezet. Gonçalves-Ho Kang You (1946) studeerde rechten aan Universiteit Leiden. Na haar studie verhuisde zij terug naar haar geboorteland Suriname waar zij jurist werd bij het kabinet van de minister-president. Daar ontmoette zij haar echtgenoot Kenneth Gonçalves, met wie zij later een advocatenpraktijk had.

Geëxecuteerd
Na de staatsgreep van militairen onder leiding van Desi Bouterse in 1980 spraken Gonçalves-Ho Kang You en haar man zich allebei in het openbaar uit over de misstanden en het gebrek aan democratie. Kenneth Gonçalves was in december 1982 een van de vijftien Surinamers die door het regime Bouterse werd geëxecuteerd.

In 1983 verhuisde Gonçalves-Ho Kang You met haar dochter naar Nederland, omdat ze zich niet langer veilig voelt in Suriname. Ze ging hier weer als advocaat werken en later als staatsraad bij de Raad van State. Daarnaast was zij onder meer actief bij Amnesty International, het Landelijk Bureau Racismebestrijding en de Commissie Gelijke Behandeling. Zij is nu onder andere nog voorzitter van de Commissie Koloniale Collecties.

Eredoctor
In 2015 kreeg Gonçalves-Ho Kang You een eredoctoraat van Universiteit Leiden vanwege haar inzet voor de mensenrechten, in het bijzonder de rechten voor vrouwen.

De Cleveringa-oratie wordt dit jaar gehouden op 26 november van 16 tot 17 uur in het Academiegebouw. De oratie is die middag ook live te volgen via de website van de Universiteit Leiden.

Cleveringa
De universiteit staat jaarlijks op of rond 26 november stil bij de protestrede van de Leidse hoogleraar rechtsgeleerdheid, Rudolph Cleveringa in 1940. Op die dag sprak Cleveringa zich in een openbaar college uit tegen het ontslag van zijn Joodse collega Eduard Meijers.

Na zijn rede werd Cleveringa door de Duitse bezetter gearresteerd en Meijers kwam na Westerbork terecht in concentratiekamp Theresienstadt waar hij de oorlog zou overleven. Ook andere Leidse hoogleraren zoals rechtsgeleerde Ben Telders, medicus Ton Barge en theoloog Lambert van Holk protesteerden openlijk tegen de nazi’s. Van deze hoogleraren overleefde Telders de oorlog niet.

De Cleveringaleerstoel is een wisselleerstoel van een jaar en symboliseert het grote belang van het vrije woord en de moed op te staan tegen de bezetter(s). Een motto dat de universiteit als ‘Bolwerk van Vrijheid’ als geen ander past. De universiteit herdenkt jaarlijks de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Tenminste 663 studenten, medewerkers en alumni kwamen om het leven.

Leiden Maatschappij