Gemeente steekt 75.000 euro in behoud Kasteel Oud Wassenaar

De gemeente Wassenaar steekt 75.000 euro in maatregelen die nodig zijn voor het behoud en een nieuwe toekomst van Kasteel Oud wassenaar. Het college stelt het bedrag beschikbaar aan de Stichting Monumentenbezit. Ook de provincie Zuid-Holland draagt bij vanuit middelen die beschikbaar zijn voor het herbestemmingsbeleid Rijksmonumenten.

De Stichting Monumentenbezit wordt gezien als de meest geëigende professionele en ervaren organisatie voor het beheren en in stand houden van het uitzonderlijke rijksmonument. “Omdat deze ontwikkeling op zeer korte termijn in beeld kwam en deze in die zin onvoorzien, onuitstelbaar en onvermijdelijk is, legt het college dit besluit ter bekrachtiging voor bij de Voorjaarsnota 2025”, zo staat in een brief aan de Wassenaarse gemeenteraad.

Icoon
Het negentiende-eeuwse Kasteel Oud Wassenaar is een top-100-rijksmonument. “Een icoon binnen de Wassenaarse landgoederenzone dat al langere tijd wacht op een toekomstbestendige herbestemming en een eigenaar die het pand in een goede staat van onderhoud weet te brengen en te houden”, aldus het college. “Het kasteel is als landhuis van de gelijknamige buitenplaats een gaaf en rijk voorbeeld van een op de Hollandse en Franse renaissance geïnspireerde uitbundige architectuurstijl. Dat geldt ook voor het interieur met behorende meubilair dat zich kenmerkt door de zeer hoge kwaliteit van materialen en technieken in verschillende neostijlen.”

Duitsers
Na het vertrek van de eerste bewoners fungeert Kasteel Oud Wassenaar sinds 1910 als hotel-restaurant. Het kasteel kreeg bekendheid en status als onderkomen voor vele koninklijke gasten, diplomaten, regeringsleiders, politieke en culturele bekendheden. Historisch meer beladen is de periode dat Kasteel Oud Wassenaar tijdens de Tweede Wereldoorlog onderdak bood aan hooggeplaatste Duitsers.

Wiedergutmachungen
Internationaal van betekenis zijn de eerste onderhandelingen die hier in 1952 hebben plaatsgevonden tussen Israël, de Verenigde Staten en de Bondsrepubliek Duitsland om te komen tot compensatie en restitutie voor alle slachtoffers van nazi-vervolgingen en hun nazaten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hier werd de basis gelegd voor wat nu bekend staat als de ‘Wiedergutmachungen.’ De bloeitijd van het Kasteel zette zich tijdens de naoorlogse periode lange tijd voort.

Appartementen
In de jaren 70 volgde een kentering. De hotelvleugel werd gesloopt en vervangen door de huidige appartementencomplexen, waarmee het gebruik als hotel kwam te vervallen. Tussen 2001 en 2005 werd met behulp van een Kanjersubsidie van het Rijk het exterieur gerestaureerd. Verdere investeringen in het kasteel bleven in de loop van de jaren achterwege met als dieptepunt overlastgevende activiteiten en het ontslag van de voormalige bestuurder van de Monumentenstichting Kasteel Oud Wassenaar door de rechtbank. Die  heeft vervolgens een tijdelijk bestuurder aangesteld met als taak de schulden van Monumentenstichting Kasteel Oud Wassenaar te vereffenen.

De huidige tijdelijk bestuurder van Monumentenstichting Kasteel Oud Wassenaar heeft te kennen gegeven dat hij in lijn met de doelstellingen van deze stichting in liquidatie bereid is mee te denken over een toekomstbestendige oplossing voor het behoud, beheer en de exploitatie van het Kasteel. Echter het uitwerken van plannen hiervoor kost tijd, terwijl Monumentenstichting Kasteel Oud Wassenaar niet over liquide middelen beschikt om in de tussentijd het noodzakelijke onderhoud te plegen. “Met het op korte termijn verlopen van de verzekering op het pand ontstond eind november vorig jaar een urgente noodzaak om snel te komen tot oplossingen om de veiligheid van het pand te blijven garanderen en het pand verzekerd te houden”, zo schrijft het college.

Stichting Monumentenbezit
In de zoektocht naar een oplossing is Stichting Monumentenbezit recent in beeld gekomen en bereid gevonden om de helpende hand te bieden en het beheer van het kasteel over te nemen. Deze stichting is een publiekrechtelijke stichting zonder commercieel winstoogmerk. Zij is in 2014 opgericht met als doel een pakket rijksmonumenten over te nemen van de Staat der Nederlanden. Sindsdien fungeert de organisatie ook als vangnet.

Als landelijke beheersorganisatie heeft zij inmiddels diverse typen monumenten in haar portefeuille met hoge monumentale waarde, beperkte exploitatiemogelijkheden en met publieke toegankelijkheid. Stichting Monumentenbezit is door het Ministerie van OCW erkend als professionele organisatie voor monumentenbehoud (de zogeheten POM-status) en heeft een ANBI-status.

Opstalverzekering
De Stichting Monumentenbezit heeft het beheer van het kasteel inmiddels overgenomen. De stichting begint met het nemen van technische maatregelen om het kasteel weer wind- en waterdicht te maken, zodat de opstalverzekering kan worden verlengd. “Hierdoor ontstaat een stabiele situatie, waarin vervolgens in overleg met diverse belanghebbenden een bedrijfsplan kan worden ontwikkeld om een nieuwe passende toekomst van het monument vorm te geven, met als uitgangspunt het pand (semi)publiek toegankelijk blijft.”

Met de financiële bijdrage wil de gemeente, in nauwe samenwerking met de Provincie Zuid- Holland en Stichting Monumentenbezit, bevorderen dat Kasteel Oud Wassenaar een duurzame toekomst tegemoet gaat. Als de Stichting Monumentenbezit het Kasteel Oud Wassenaar ook in eigendom krijgt, zal de bijdrage van de gemeente van 75.000 door deze stichting worden terugbetaald. Indien Stichting Monumentenbezit Kasteel Oud Wassenaar niet in eigendom verkrijgt, dan stelt de Monumentenstichting Kasteel Oud Wassenaar in liquidatie zich garant voor de terugbetaling aan de gemeente van het genoemde bedrag.

Maatschappij Wassenaar