Voorschoten loopt uit voor dodenherdenking

Of het nou om 80 jaar vrijheid ging of de dreigende situatie in de wereld, feit was dat Voorschoten zondagavond massaal uitliep voor de dodenherdenking op 4 mei. Tussen de zes- en zevenhonderd mensen waren aanwezig bij het herdenkingsmonument. Stil was het, muisstil.

Na het noemen van alle 41 namen op het monument werd het Taptoe-signaal gespeeld door Laurentius. In haar speech ging burgemeester Stemerdink in op het oorlogsverleden van het dorp. Ze memoreerde dat Voorschoten op 5 mei 1945 nog helemaal niet vrij was, er werd zelfs nog gevochten. Pas op 8 mei reden de Canadezen en de Prinses Irenebrigade het dorp binnen. Aan het begin van de Bijdorpstraat stond de triomfboog al klaar. Inwoners aten kauwgum en chocolade, een jongetje dronk voor het eerst cola en vond het vies.

Ze noemde ook de lokale verzetshelden wiens namen zijn vereeuwigd in de verzetsheldenbuurt in Starrenburg II en staan vermeld op het herdenkingsmonument. Zoals Alexander Adamski. Hij en Bram Limburg spioneerden voor de inlichtingendienst Packard. Bram haalde het bevolkingsregister uit het gemeentehuis weg. Samen met die andere verzetsheld, Jan Wagtendonk, werden ze in Rotterdam gefusilleerd voor een aanslag waar ze niks mee te maken hadden.

Of de slachtoffers van het Silbertanne moordcommado. Bertus van Aken werd in de deuropening van zijn huis neergeschoten. Vier kogels maar door snel ingrijpen van de huisarts, redde hij het. Teun de Groot en Frans Kusters hadden dat geluk niet. Ook Frans Eversteijn, leider van het Nationaal Steunfonds, overleefde de oorlog niet. Hij overleed in concentratiekamp Neuengamme. Cor van Osnabrugge hielp onderduikers, hij overleefde de oorlog. Net als dokter Martinus van der Stoel die in het artsenverzet zat. Hetzelfde geldt voor Leo van der Bijl die na de oorlog een boek schreef over zijn verzetswerk.

“Als ik dit allemaal lees, lopen de rillingen over mijn rug”, sprak Nadine Stemerdink. “En dan vraag ik me altijd af: zou ik zo moedig zijn? Ik hoop het antwoord nooit te hoeven geven. Ze memoreerde ook Lewise Judith Polak en Mauritz Heiman. Twee Voorschotenaren die werden weggevoerd en vermoord in de kampen. Onlangs werden er nog twee struikelstenen bij hun laatste adres gelegd. De eersten in Voorschoten.

“Dankzij onze veteranen en verzetshelden kregen wij in 1945 onze vrijheid terug. De vrijheid om te mogen zijn wie je bent. In vrijheid leven en werken. Het lijkt zo vanzelfsprekend voor ons. Maar dat is het niet.” Ze riep ook op de andere namen op het monument te onderzoeken. Mensen die de moed hadden om op te staan.

“We waren zojuist twee minuten stil. Voor mij is de vraag: wat gaan we doen na deze twee minuten stilte? Wat gaan wij doen met de gedachten die wij hadden? Wat gaan wij doen met de vele verhalen van onder andere onze verzetshelden? Wat zijn onze lessen, die wij vanaf morgen in praktijk gaan brengen? Blijf elkaar eraan herinneren dat we 80 jaar geleden aan onszelf, en alle toekomstige generaties, een belofte hebben gedaan: dit nooit weer”, besloot de burgemeester.

De Fortgensschool was dit jaar uitgenodigd om mee te helpen met de herdenking. Noortje en Jolien mochten met de burgemeester namens de gemeente een krans leggen. Kiki, Juna en Hanna droegen een zelf geschreven gedicht voor.

Vrijheid in Nederland
Nu dat wij tachtig jaar vrij zijn
Voelen wij geen pijn.
De pijn die we toen voelden van slachtoffers
Die overleden zijn.

Nu wij tachtig jaar vrij zijn
Kunnen we doen wat we willen
En zijn wie we willen zijn.
We hoeven niet steeds stil te zijn of bang te zijn
Wij kunnen ons vrij voelen wat we ook doen.

Nu wij tachtig jaar vrij zijn
Hoeven we niet te doen wat de Duitsers wilden
Maar kunnen wij doen wat we willen.

Nu wij tachtig jaar vrij zijn
Zien wij niet steeds mensen omkomen
Maar mensen die gelukkig en blij zijn.
Nu wij tachtig jaar vrij zijn
Nu leggen wij elk jaar kransen voor mensen die zijn omgekomen
Omgekomen in de Tweede Wereldoorlog
En voor de mensen die voor ons land hebben gestreden

En nu, nu weten we dat wij vrij zijn.
Kiki

Vrijheid
Wij hebben al tachtig jaar vrijheid in Nederland en dat is prachtig
Maar toch hebben we allemaal rechten,
daar moeten we leren voor te kunnen vechten.

Geen kapotte gebouwen,
daar hoeven we nu ook niet voor de rouwen
Dat hoort ook bij onze rechten, een huis
maar toen had bijna niemand een thuis.

Nu hebben we ook allemaal wel één vriend,
vroeger had iedereen er ook wel één verdiend.
Vroeger wisten ze niet waar hun vrienden waren,
ze zagen ze niet heel wat jaren.

Je moest je verschuilen of verstoppen,
maar nu kan je, als je dat wil, de hele dag shoppen.

Je mocht geen eigen geloof,
hoe zou jij het vinden als ik je van je eigen identiteit beroof?

Yuna

80 jaar vrijheid
80 jaar lang zijn wij al vrij
Vrij van de oorlog.
Van al dat verschrikkelijks wat er toen is gebeurd.

Er is geen stilte meer.
Er is geen angst van wanneer wordt mijn laatste.
Geen kapotte gebouwen.
We zijn nu veilig.
En we hoeven ons niet meer te verstoppen.

We herdenken en vieren het nog steeds ieder jaar.
Al die miljoenen mensen die zijn vervolgd.
Hitler die daarvoor heeft gezorgd.

En mensen die de oorlog hebben meegemaakt vertellen hun verhaal.
Maar hoe zal dat gaan als zij er niet meer zijn?
Dan kunnen ze het niet meer vertellen
Zal dit dan worden vergeten?
Zal er niet meer aan ze gedacht worden?

Dat mag niet en kan niet
Want dit is ons stuk geschiedenis.
En iedereen hier in Nederland draagt er iets van mee in zijn of haar bloed en hart

Iedereen maakte ook een nieuwe start
In een land zonder oorlog
En dat is wat we herdenken

Niet bang maar veilig
Hanna

 

Maatschappij Voorschoten