Lakenhal heeft wereldprimeur met Gerrit Dou-expositie

Gerrit Dou (1613 – 1675) is al in zijn tijd een van de meest gevierde schilders van de Gouden Eeuw. Met de tentoonstelling Gerrit Dou. The Leiden Collection from New York eert Museum de Lakenhal de meester die 400 jaar geleden in Leiden werd geboren. Voor het eerst worden alle schilderijen van Dou uit the Leiden Collection in New York publiek tentoongesteld, en wel in Leiden, de stad waar de werken oorspronkelijk vandaan komen. Een wereldprimeur!

Tot en met 31 augustus zijn 14 werken van Gerrit Dou te zien. Samen met twee schilderijen uit de omgeving van Dou, twee schilderijen van Dou’s leerling Dominicus van Tol en een zeldzaam vroeg schilderij van zijn meest talentvolle leerling Frans van Mieris. Tijdens een rondleiding vertelt conservator Christiaan Vogelaar dat Gerrit Dou een meester was in het schilderen van het alledaagse. Vooral werkende vrouwen zette hij op sublieme wijze op het doek. Daarnaast heeft zijn werk een flonkering, een kleurgebruik en een gedetailleerdheid waarmee het virtuoze talent van Dou al vroeg opviel tijdens zijn opleiding bij Rembrandt. Dou is de grondlegger van de Leidse Fijnschilders, waar ook zijn leerling Frans van Mieris toe behoorde. Vogelaar nodigt het publiek uit om een vorm van ‘slow kijken’ voor het werk van Dou toe te passen: hoe langer je naar een schilderij kijkt, zoals ‘Haringverkoopster met jongen’, hoe meer details je ziet.

Gerrit Dou is een tijd uit de gratie geweest, onder andere rond de tijd van de grovere schildertechnieken die in het impressionisme en expressionisme in zwang waren. Gelukkig is Dou sinds een jaar of twintig weer helemaal terug. Mede dankzij de verzameling die in New York werd opgezet en die voor het merendeel bestaat uit werk uit de Hollandse Gouden Eeuw, zoals van Rembrandt, Johannes Vermeer en Jan Steen, maar vooral werken van de Leidse Fijnschilders bevat.

Directeur Meta Knol noemt het werk van Gerrit Dou ‘gloeiend mooi’, wat ook zeker klopt met de flonkering in het werk dat op de eerste verdieping van de Lakenhal hangt. Zij is vooral gecharmeerd van het schilderij van een geit in een Arcadisch landschap. “Je ziet elk haartje van zijn vacht. En ook het spel van het licht op de bladeren is fenomenaal”. Dou schilderde in zijn atelier aan het Galgewater, op ongeveer 500 meter van de Lakenhal. Hij heeft dus ook de opbouw van de Lakenhal vanaf 1640 (//ifthenisnow.nl/nl/gebeurtenissen/1640-bouw-laecken-halle-leiden) van dichtbij meegemaakt.

Vierhonderd jaar geleden, in 1613, werd Gerrit Dou geboren. Zijn vader was glazenier en hij ging al heel vroeg bij hem in de leer. In zijn schilderijen is die invloed goed terug te zien in zijn kleurbehandeling: waar Rembrandt kleuren naast elkaar zette, zodat het van een afstand leek of ze in elkaar vervloeiden, liet Dou de kleuren daadwerkelijk in elkaar verlopen. En waar Rembrandts werk een concentratie op de hoofdfiguur laat zien, geeft Dou met de tot in de puntjes verzorgde details van de attributen een beschrijving van de hoofdfiguur. Bijzonder aan het werk van Dou is ook dat hij verschillende technieken toepaste, afhankelijk van het onderwerp en de opdrachtgever. Maar ook dat hij zichzelf nooit herhaalde. Zodra anderen hem volgden, ontwikkelde hij weer een andere stijl. Dou is de enige van de succesvolle Leidse schilders uit de Gouden Eeuw die altijd in Leiden is blijven wonen. Hij kon van de verkoop van zijn schilderijen leven. Na zijn overlijden werd hij begraven in de Pieterskerk.

Rond de tentoonstelling vinden er allerlei activiteiten plaats. Zo wordt er een studiedag voor kunsthistorici georganiseerd, is er ook een kijktocht voor kinderen van 8 – 12 jaar, heeft Gerrit Dou een Facebookpagina en is er een actie georganiseerd voor bewoners van alle Dou straten in Nederland. Zij kunnen op vertoon van hun woonadres een tweede persoon gratis meenemen naar de Dou tentoonstelling. Ook kun je een selfie maken in de foyer van de Lakenhal ‘ Dou it yourself’. Redenen genoeg voor een bezoek aan deze tentoonstelling.

Meer informatie over de tentoonstelling op www.lakenhal.nl

Leiden