Deel dit bericht!  

Vrijwilliger: móet dat onbetaald zijn?

Nee, het móet niet. Ook vrijwilligers kunnen worden betaald. Of misschien is het beter te spreken van een vergoeding. De organisatie waarvoor je vrijwilligerswerk doet, kán besluiten je een belastingvrije vergoeding te geven. Dat mag tot €150 per maand, over een periode van maximaal 10 maanden per jaar (en dus maximaal €1500 per jaar). Bij hogere bedragen loop je het risico dat bijvoorbeeld de Belastingdienst brieven gaat sturen. Een recht is het niet. Of het kan, hangt af van de financiële situatie van de organisatie.

onbetaald?
De tijd dat vrijwilligerswerk ‘liefdewerk oud papier’ was, ligt achter ons. Natuurlijk, voor de meeste vrijwilligers geldt nog steeds dat ze het gratis en voor niets doen. Maar inmiddels zijn er ook mogelijkheden gekomen om vrijwilligers wel degelijk ‘iets toe te stoppen’. Deels wordt dat veroorzaakt door het besef dat heel veel organisaties zijn gebaseerd op de inzet van vrijwilligers – en dat dat best mag worden gewaardeerd – en deels op de ervaring dat voor sommigen vrijwilligerswerk een vervanging is voor betaald werk.

rommelig geregeld
De manier waarop de beloning van vrijwilligers is geregeld, is volgens Govert van Iterson van Sportkader Nederland bij veel organisaties niet helder. De een krijgt een vrijwilligersvergoeding, een ander is in dienst, een derde wordt uit de baropbrengsten betaald en een vierde krijgt de mogelijkheid voordeelinkopen te doen. Vooral de gevolgen voor de organisatie, de besturen, zijn niet altijd duidelijk, omdat niet altijd duidelijk is wat nu wel en wat niet mag en kan. Vandaar dat de gemeentelijke breedtesportcoördinator Rik van der Geest een avond belegde over dit thema: woensdag 23 september, waar zo’n vijftien Leidse sportbestuurders en -vrijwilligers op af kwamen. Kwaliteitsverbetering van amateursport is immers ook een juiste juridische en administratieve organisatie.

definitie
Een vrijwilliger is iemand die werk doet dat hij niet óók beroepshalve doet, dat doet zónder gezagsverhouding en dat doet tegen niet-marktconforme tarieven. Dat klinkt eenvoudig, maar levert heel wat spanning op. Een trainer die wordt verplicht een trainerscursus te volgen? De hygiëne-eisen die de Horecawet stelt aan de kantinemedewerker? Is dat niet een gezagsverhouding? De journalist die voor de vereniging best wel een verenigingsblad wil vullen? Is dat niet werk dat hij ook beroepshalve doet? Kun je die nog een vrijwilligersvergoeding toekennen? Of moet er een arbeidsovereenkomst komen?

ondersteuning
Om besturen in dat web bij te staan en de administratieve last over te nemen, zijn er sportservicebureaus, die dit als één van hun diensten aanbieden. Zij nemen dan het ‘formeel werkgeverschap’ op zich en de organisatie het ‘materieel werkgeverschap’, zeg de dagelijkse gang van zaken. Voor D66-raadslid Aad van der Luit, ook aanwezig, is dat een punt van aandacht. Hij telt zo’n negen verschillende werkgevers-uitbestedingen onder gesubsidieerde instellingen en vraagt zich af of het niet doelmatiger is dat aantal terug te brengen.

risico’s
Voor een vrijwilliger die een vergoeding krijgt aangeboden, is het van belang te weten wat de gevolgen zijn. De vrijwilligersvergoeding, bijvoorbeeld, mag niet in één keer als totaalbedrag worden uitgekeerd (dan ga je immers over de €150 per maand). Maar ook de weg van een IB47-formulier – dat geen maximumbedrag kent – heeft gevolgen. Het moet gaan om incidentele werkzaamheden. En je moet je realiseren dat het bedrag belastingplichtig is.

bestuurlijke verantwoordelijkheid
Voor besturen kunnen de gevolgen ernstig zijn. De meeste vergoedingen zijn zo laag, dat je altijd daar één van de twee wordt gebeten: of je overtrad de regels, of je betaalde je werknemer zoveel te weinig dat je een economisch delict beging. Maar geruststellend zijn de woorden dat van een organisatie die goed is georganiseerd in de praktijk een slippertje makkelijk door de vingers wordt gezien dan bij een organisatie die niets regelde.

Voor (veel meer) informatie: Sportkader Nederland.