Deel dit bericht!  

Een echt Leids (muziek)merk

Joop van den Ende en Duncan Stutterheim zijn mérken. Niet omdat ze zelf fenomenale muziek maken of toneel spelen, maar omdat ze een neus hebben welke artiest/kunstenaar op welk moment te presenteren. In Leiden bestaan die merken ook, zij het bescheidener. Zo bescheiden dat ze buiten Leiden niet eens worden herkend tenzij in de circuits waarin ze werken. Zo’n Leids ‘merk’ is Marcel van Schooten.

Een gewone jongen
Een doodgewone precies-veertiger, als je ‘m ziet: niet groot, niet klein, mogelijk ietsje te stevig. Hij heeft een eigen bedrijf, Subblicious, dat websites bouwt en internetcampagnes ontwikkelt en uitvoert. Da’s heden ten dage ook niet zo extreem meer. Maar daarnaast… daarnaast bestaat er nog een Marcel, een die tot in de vezels met muziek bezig is. Dat is de Marcel die wordt gekend door heel, heel veel mensen. Dat is de Marcel die mensen koppelt, schakelt, kortom, nétwerkt.

Netwerken
Er zijn drie woorden die die Marcel karakteriseren: muziek, netwerken en ontdekken. Het verhaal lijkt te beginnen in Noordwijk, zo’n vijftien jaar geleden. Daar speelden bands in The Join. Wilde je vaker of meer, dan moest je naar bijvoorbeeld Leiden. “Met wat vrienden zijn we toen begonnen zelf bandjes te halen. Daarna ben ik er gewoon in gerold: meer en meer”. Maar altijd dingen die hijzelf “tof” vindt. In de loop van de jaren leidt dat tot een uitgebreid netwerk “een bandlid speelt in nóg twee bands. Dan ken je als snel die mensen ook”. Dan leer je zalen en zaaleigenaren kennen. Dan kom je al snel het citaat tegen “een zwaar uit de hand gelopen hobby”.

Curator
Vroeger heetten ze programmeur, tegenwoordig kun je mensen als Van Schooten beter karakteriseren als curator. Waar de programmeur ‘de zaal’ (vol) programmeerde met ‘de bezoeker’ in het achterhoofd, neemt de curator de eigen voorkeuren als uitgangspunt “om bezoekers mee te verrassen. Er zijn bands geweest die ík mooi vond en waarvan ik vond dat ook anderen dat móesten horen”. Van Schooten is ook niet gebonden aan een zaal, zoals een programmeur dat vaak wel is. Hij werkt in – en vooral ook mét – de Vrijplaats, met Gebr. de Nobel, met café’s en tijdelijke zaaltjes, met Paradiso.

Paradiso
Tekenend voor z’n status wellicht: in januari 2017 cureert, programmeert hij (samen met Marijn van Geertruida en Koen van Subroutine) in het Amsterdamse Paradiso het 24 uursfestival Van Onderen, van 7 januari 12.00 uur tot 8 januari 12.00 uur non-stop acts in alle zalen van Paradiso “zo’n 80 muzikale en dan nog het een en ander eromheen”. Paradiso deed dat nooit eerder. Ook voor hen is het een avontuur dat ze met de drie beginnen. Het festival typeert hem. “In de kelder vind je de echt nieuwe bands, die nog van onderen moeten opklimmen. In de grote zaal vind je de bekendere namen. En, ook leuk, als je oplet, zie je het muzikantennetwerk terug in de samenstelling van sommige bands”.

Verrassen
Als je doorhebt hoe Van Schooten (c.s.) denkt en werkt, zal Van Onderen ongetwijfeld ook verrassen. In Leiden kun je dat geregeld meemaken. Begonnen in Hunky Dory, daarna in de Twee Spieghels en nu de Vrijplaats bieden de maandelijkse Unplugged Sessions (ism Zyno en Jaime, red.)) een ‘open podium'”alhoewel het aanbod zo groot is geworden dat we nu echt moeten plannen”. Of de AA Nights in en met Gebr. de Nobel “een breder aanbod, meer van wat wij (Richard Foster, Francis de Souza en hij, red.) tof vinden. Ook meer versterkte muziek, of een performance.” Het levert lijstjes namen op zoals die van SUB071, óók o.a. Van Schooten. En dan is er ook nog Smikkelbaard, z’n platenlabel “wel geheel streaming op Bandcamp (en naar Spotify). Begonnen om muzikanten te prikkelen (zelf) iets te dóen en niet op ontdekking te wachten”.

Muziekcultuur
“In Leiden heb je veel mensen die leuke dingen doen die oorspronkelijk niet uit Leiden komen” roept de vraag op hoe groot die groep is. “Tien programmeurs?! Nee, eerder vijftig of meer. En dan heb je nog heel veel muzikanten. (…) De stad is zich niet bewust van wat ze hier hebben rondlopen, nee”. Het lijkt iets te zijn wat ‘m hindert: “Haagse bands zijn trots op, en nóemen, Den Haag. Kraak&Smaak zíjn Leids, maar noemen dat nooit. Barry Badpak dan weer wel. Het begint bij de muzikanten zelf”. Het is eerder gezegd: Leiden houdt ‘de muziek’ onder de pet, niet alleen voor de rest van de wereld, maar eigenlijk ook voor zichzelf. “In Leiden mutsen we teveel. Het is een soort Leidse hobby: klagerig. We zouden positiever en enthousiaster moeten zijn over onszelf. (…) Er zijn genoeg mensen die wíllen. Deze cultuur, dit netwerk verdwijnt niet snel. Hoeveel festivals zijn er de afgelopen twee jaar niet bij gekomen?”.

Samen sterk
Een afdoende en sluitende verklaring vinden we niet “misschien speelt ook wel mee dat veel muziekmensen van buiten de stad komen (en wel met heel veel plezier blijven) waardoor ze minder snel zeggen dat ze uit Leiden komen?!”. De optimist Van Schooten ziet het wel de goede kant op gaan. “We hebben iets dat Popcom heet. Een informeel netwerk van al die mensen die programmeren en organiseren. Daardoor ken je elkaar beter. Daardoor kun je elkaars kennis en netwerk gebruiken. Dat mérk je. We zouden overigens nog wel voordeel kunnen halen uit het níet langs elkaar programmeren, maar meer afstemmen. Als dat kan”. Popcom heeft 547 likes op Facebook.

Buffer
Paradiso waardeert de kennis en het netwerk, maar ook in Leiden dringt dat besef door. Vertrokken cultuurmakelaar Michaël Roumen erkende die kwaliteit ook toen hij voorstelde ‘een andere manier te zoeken cultuurprojecten te financieren’. Dat werd Thépot: een financiële buffer voor – nu nog – Peel Slowly and See, Subblicious/Van Schooten en JazzedUp/FunkedUp “daardoor hebben we financieel wat vet op de botten; kunnen we iets voorfinancieren of een tegenslag opvangen. Maar wel terugstorten bij winst, hè. Thépot is geen weggeefmachine”.

Dóen
Een beter zichtbare Leidse muziekscene is een lastig doel. Dat eist iemand die respect afdwingt, die respect heeft door z’n sporen te verdienen. Nee, dat is niet alleen Van Schooten, vindt-i zelf. Drie alinea’s terug zei-i het al: “er zijn genoeg mensen die wíllen”. Maar iemand moet dóen. Iemand moet de organisatie van de Popronde – donderdag 27 oktober in Leiden – duidelijk maken dat het jammer is dat die op precies dezelfde avond valt als de AA Nights. Iemand die van die nood een deugd maakt en de AA Kroegentocht start: een playlist met negen getipte lokaties waar zij veel van verwachten. Dat is tóch wat Leiden nodig heeft, een vierde woord: dóen.