Deel dit bericht!  

Moeremans' Ibsen fileert de samenleving

‘Is Crashtest Ibsen: Ik zie spoken niet al in Ins Blau geweest?’ Jazeker. Theatergezelschap Moeremans&Sons heeft een andere manier van spelen ontwikkeld waarin het gezelschap met eenzelfde voorstelling verspreid over een langere periode een aantal keer op een locatie te zien is. Pop uptheater: niet bijvoorbeeld drie dagen achtereen en dan verder, maar drie keer één dag verdeeld over een jaar of anderhalf jaar. “De voordelen”, zegt Joep van der Geest, “zijn dat mensen elkaar enthousiast kunnen maken voor een voorstelling zónder dat ‘maar ze zijn alweer weg’. Er komt een herkansing. En voor theaters betekent het flexibiliteit”.

Collectief
Gemberthee bij Lebkov&Sons ondersteunt het gesprek met Van der Geest. Een “uit de hand gelopen project” lijkt het beginpunt te markeren van het gezelschap. Een afstudeerproject waarin toeval mensen bij elkaar bracht die daarna samen bléven. Wel met een duidelijke kern – Sarah Moeremans – maar verder eerder een groot levend organisme. Spelers spelen, maar verrichten ook alle zakelijke taken. Af en toe krimpt het gezelschap wat, om af en toe ook uit te breiden “ik ben er zelf anderhalf jaar geleden bij gevraagd”. Moeremans&Sons is geen standaard gezelschap.

Crashtest
Crashtest Ibsen doet precies wat het woord zegt: een praktijktest om te zien of wat wordt beweerd, wordt waargemaakt. “Hoe relevant is Ibsen nog?” Door Ibsen tegen de muur van onze moderne tijd te laten knallen, moet dat duidelijk worden. “Ibsen is de man van het fileren van de maatschappij, het ontrafelen en het zichtbaar van de waarheid”. Als tijdgenoot van Freud en geconfronteerd met de opkomst van fotografie, denkt hij de waarheid achter het zichtbare te kunnen onthullen. Moeremans&Sons doet zijn crashtest door het oorspronkelijke verhaal aan te vallen en aan te vullen. Schrijver Joachim Robbrecht is het gelukt een tekst neer te leggen die boeit, vermaakt én tot nadenken stemt: 1881 meets 2017.

Vernieuwend
De oorspronkelijke Ik zie spoken is een ontmaskering van de behoudende burgerlijke moraal eind 19de eeuw. “Ibsen doorbrak conventies. Op het toneel kwam dialect, kwamen mensen van lage komaf. Dat sloeg in als een bom toen. Wij hebben de karakters in opstand laten komen tegen de opvoering en hun rol daarin”. Ibsen, zo stelt Van der Geest, is belangrijk geweest voor het naturalisme, het realisme in de kunst. “De conservatieve psychiater Dalrymple acht hem bijvoorbeeld zelfs ‘verantwoordelijk’ voor de ontvangst van Oasis op Downing Street 10”.

Doordenken
Tragikomisch, dat is de term die het eerst te binnen schiet. De voorstellingen in de serie Crashtest hebben dat allemaal: een grimlach. “Ibsens werk is een vehikel om een nieuwe moraal te formuleren: neem risico!”. In de voorstelling wordt dat explicieter gemaakt door de introductie van vuur, waar Ibsen eindigt met euthanasie. Of moet je dat tóch anders zien? Ook het decor is subtiel van belang: “een tranche de vie“, zegt Van der Geest. Een taartpunt, een uitsnede van het leven: dat is wat er op het toneel staat. De foto’s hieronder geven een indruk van dat toneelbeeld.

Oerol
Moeremans&Sons is alweer bezig aan het vierde deel van de Crashtest-serie: Pijler van de samenleving. Waar Ibsen met Pijlers van de samenleving nog een meervoud hanteert, verlegt Moeremans&Sons ook nu weer: van ondernemers en industriëlen naar ‘de economie’. Net als de vorige voorstellingen zal Pijler van de samenleving in première gaan op Oerol. Net als z’n voorgangers zal-i daarna worden omgebouwd tot een voorstelling die overal, plug and play, gespeeld zal kunnen worden. Want da’s popup: Moeremans&Sons komt weer langs.

Crashtest Ibsen: Ik zie spoken is te zien op 17 maart in het Leidse theater Ins Blau. Crashtest Ibsen: Pijler van de samenleving gaat op 16 september in première, ook in Ins Blau in Leiden, en heeft een try out op 15 september.