De virus-estafette: hoe komt de huisarts uit de coronakramp?

Kunnen we weer terecht bij de huisarts? Patiënten met hoestklachten worden sinds zes weken omgeleid naar de corona-spoedpost bij het Alrijne, maar dat betekent nog niet dat alles bij de huisartsen al ‘back to normal’ is. De ene praktijk zit nog volop in de coronakramp, de andere begint er net uit te komen.

Begin maart, toen het virus de regio Leiden bereikte, stonden huisartsen even in de vuurlinie. Dat was behelpen. Hoe herkende je iemand met milde corona-klachten, hoe besmettelijk was zo iemand en hoe kon je de veiligheid voor jezelf en de andere patiënten waarborgen? Bovendien had lang niet elke dokter genoeg beschermingsmiddelen.

Om de risico’s te verkleinen werd al snel in Leiderdorp een coronaspoedpost opgezet. Vanaf dat moment konden huisartsen iedereen met coronavermoedens buiten hun deur houden. Zelfs de patiënt met een snijwond die ook wat verkouden is, werd naar de spoedpost gestuurd. Bijna honderd huisartsen draaiden er bij toerbeurt diensten.

Telefonisch
Toch zijn de huisartsenpraktijken nog niet terug in hun oude routine. De dokters blijven op hun hoede. Inloopspreekuren zijn afgeschaft.

“We proberen mensen buiten de deur te houden”, zegt huisarts Rieneke Sneep in Leiden Zuidwest eerlijk. Want er kán veel per telefoon en mail. Soms laat ze patiënten een fotootje sturen en komen ze er zo samen uit. Ze is de hele dag aan het bellen en mailen en ziet haar patiënten veel minder dan voorheen. “Maar heeft iemand echt pijnlijke klachten, zoals een ingegroeide teennagel? Dan laten we hem wel komen.”

Bij de Kortmann-praktijk in Zoeterwoude pakt huisarts Marieke Bolkenbaas het iets relaxter aan. “Iedereen moet wel vooraf bellen. De assistente doet dan de triage”. Zij checkt of er sprake is van luchtwegklachten (dan mag je naar Leiderdorp) en of een controle nog een tijdje kan wachten. Ook kijkt de assistente of een e-consult misschien genoeg is. “Maar als er gekeken of gevoeld moet worden, dan kunnen patiënten gewoon op spreekuur komen. Alleen plannen we alles ruimer, zodat het in de wachtkamer niet te vol wordt.”

Bolkenbaas draagt op haar spreekuur geen mondkapje. Dat doet ze ook niet standaard bij haar visites in verzorgingstehuis Emmaus in het dorp. “Maar ik zorg wel voor desinfectie en houd nadrukkelijk afstand.” Want terwijl in dit tehuis nog steeds geen besmettingen bekend zijn, beseft ze zeker dat de bewoners extra kwetsbaar zijn.

Bij andere praktijken zijn de drempels weer hoger. Wie bij groepspraktijk Roomburgh langs wil met een hardnekkige en pijnlijke wrat, krijgt te horen dat dit onder de categorie ‘controle’ valt en dat daar pas eind mei plaats voor is. Zo gaat elke praktijk net even anders om met het coronatijdperk.

Hervatten
Op dit moment telt de hele regio gemiddeld nog maar 2 coronabesmettingen per dag, op 211.000 inwoners. Niet elk hoestje blijkt COVID-19. En niet elke besmetting betekent een doodvonnis, zeker voor gezonde mensen jonger dan zeventig. Daarmee is de ergste coronapiek wel even voorbij. Dus wordt het bij de huisartsen tijd voor verandering.

Op 17 april schreef de huisartsenkoepel NHG het al aan haar leden: nu de besmettingen afnemen, wordt het tijd “om de niet-coronazorg weer geleidelijk aan op te pakken.” Voor regio’s die zwaar getroffen zijn geweest door het virus kon dat wat langer duren. Maar anders werd het nu tijd om uitgestelde zorg weer te hervatten.

Het lijkt erop dat die boodschap bij de huisartsen in de regio nog nauwelijks is doorgedrongen. Zelfs een van de meest relaxte huisartsen, Marieke Bolkenboer In Zoeterwoude, zegt: “Op een bepaald moment moeten we de gewone zorg weer gaan oppakken: de versleten heup, de hartklachten. Maar op dit moment adviseren de landelijke instanties nog een terughoudende aanpak. Dat moet wel een keer veranderen.”

“Wij zien wel uit naar verdere versoepeling,” zegt ook de assistente bij de Pluimgraspraktijk in de Merenwijk. Na alle onrust van de laatste twee maanden hebben huisartsen blijkbaar meer duidelijkheid nodig. Daar hoort ook de zekerheid bij dat de corona-spoedpost in Leiderdorp nog een tijd openblijft. Want anders wordt het voor de huisartsen opnieuw improviseren – en blijven de drempels voor de 99 procent andere zorg nog een tijd flink hoog.

De research voor deze rubriek over de Leidse regio en het coronavirus wordt mogelijk gemaakt door het Leids Mediafonds

Leiden Leiderdorp Oegstgeest Regio Voorschoten Zoeterwoude De virus-estafette