Nieuwbouw Schipholweg: Hoog, hoger, hoogst

De verouderde kantoorgebouwen langs de Schipholweg in Leiden moeten de komende jaren plaats gaan maken voor nieuwbouw. En die mag best flink hoog worden. Ook moeten er veel woningen aan het gebied worden toegevoegd, zodat het een levendige stadswijk wordt en niet zoals nu een verlaten, troosteloos aandoende betonmassa. Vooral ’s avonds als de kantoren leeg zijn. Voor zover ze dat niet sowieso zijn, want leegstand is een groot probleem in dit deel van de ‘Duurzaamste kilometer van Nederland’.

Zelden zijn vastgoedeigenaren, omwonenden en vrijwel alle politieke partijen het in grote lijnen met elkaar eens, maar bij de Gebiedsvisie Schipholweg dreigt grote eensgezindheid. Net als in de plannen van het college kiest ook een overgrote meerderheid van de raadsfracties voor nieuwbouw tot zeventig meter hoog. “Met een hoogte-accent”, opperde D66-raadslid Sander van Diepen. Niemand leek dinsdagavond tijdens de vergadering van de raadscommissie voor stedelijke Ontwikkeling erg van die opmerking te schrikken.

Met hoogte-accent blijkt Van Diepen te denken aan een gebouw van een meter of negentig hoog tussen de Parmentierweg en de Schipholweg. Aan de kant van het spoor is zo’n hoogte ingewikkelder, omdat daar rekening gehouden moet worden met de zogeheten ‘molenbiotoop’. Dat is een beschermd gebied rondom molens, zoals de Maredijkmolen, Molen de Herder en Molen de Valk, om te voorkomen dat ze uit de wind komen te staan en niet meer kunnen draaien. Een ander voordeel van een hoogte-accent is volgens Van Diepen dat de buurt weinig last heeft van schaduwwerking, omdat die dan vooral over de Schipholweg en het spoor valt.

Chris de Waard sprak eerder al eens met wethouder Fleur Spijker over de gebiedsvisie voor de Schipholweg. Net als dichterbij het station bestaat ook hier de hoogbouw uit een plint met daar bovenop hoogbouw die wat naar achter ligt. Een ‘setback’ heet dat in bouwjargon. In die plint is ruimte voor bijvoorbeeld maatschappelijke voorzieningen en ondersteunende horeca.

De bestaande gevelwand (links) moet bij voorkeur worden getransformeerd naar nieuwbouw met een meer ‘menselijke maat’. (Impressie POSAD MAXWAN).

Veel partijen willen op meer plekken hoger bouwen dan het college voorstelt in de gebiedsvisie voor de Schipholweg. In de plannen van wethouder Spijker is langs het spoor en op de hoek met het Schuttersveld ruimte om tot zeventig meter de lucht in te gaan. Onder andere het Golden Tulip Hotel heeft daar belangstelling voor. De hotelketen wil met die nieuwbouw aansluiten bij de De Lorentz, De Geus en het gebouw van de SVB. verderop aan de kant van de Parmentierweg zou de nieuwbouw dan lager moeten worden. Aflopend tot twaalf meter richting de woningen in de Maredijkbuurt.

Overigens is nog niet duidelijk welke panden worden gesloopt en welke bijvoorbeeld worden gerenoveerd. De gemeente is geen belangrijke grondeigenaar in het gebied en de gebiedsvisie maakt vooral ontwikkelingen mogelijk en legt ze niet op.

Het bestaande plantsoen zou in de visie verdwijnen, maar daar zijn veel raadsleden geen heil in. Net als eerder de bewoners uit de buurt, willen ze liever ook aan die kant van de Schipholweg hogere gebouwen als daardoor groen gespaard wordt. Als dat niet lukt, wil wethouder Spijker het groen in de directe omgeving compenseren. Bomen worden verplant of vervangen en het stuk Parmentierweg dat tussen de bebouwing doorloopt richting Schipholweg zou dan vergroend kunnen worden.

Ook de Bomenbond Rijnland is tegen het verdwijnen van het parkje. Daarin staan zeventien volwassen platanen waarin sinds enkele jaren een kauwenpopulatie huist van 300 tot 400 vogels. Het is wettelijk verboden om hun habitat te vernietigen of te verstoren.

Het afsluiten van de aansluiting van de Parmentierweg op de Schipholweg willen veel partijen echter uit het plan schrappen. Spijker ziet dat vooralsnog niet zitten. Ze wil sowieso eerst uitzoeken of het openhouden niet teveel invloed heeft op de nieuwe rondweg, de Leidse Ring Noord, waarvan de Schipholweg in de toekomst deel gaat uitmaken. Ook de doorstroming op de Centrumroute bij het Schuttersveld speelt daarbij een belangrijke rol. Verkeersonderzoek moet uitwijzen wat er op dat gebied mogelijk is. Van Diepen geeft alvast een voorzetje: “Misschien moeten we er alleen een op- en afrit maken en de ‘oversteek’ die nu ook nog mogelijk is er uit halen.”

De nieuwbouw wordt waarschijnlijk breder dan de bestaande gebouwen, maar minder breed dan in de gebiedsvisie die is opgesteld. De parkeerplaatsen aan de achterzijde van de kantoren kunnen worden bebouwd. Parkeren kan voor een flink deel worden opgelost door toekomstige bewoners gebruik te laten maken van de garages van de kantoren. Die staan immers grotendeels leeg op de momenten dat de toekomstige bewoners thuis zijn.

Enkele partijen waaronder de SP willen graag dat er meer woningen en minder kantoren in het gebied komen dan waar nu op wordt aangestuurd. Dat is volgens wethouder Spijker niet alleen onwenselijk, omdat de provincie het gebied rond Leiden Centraal juist heeft aangewezen als locatie voor nieuwe kantoormeters, ook zijn ze volgens de wethouder hard nodig: “Je ziet dat het Leiden Bio Science Park langzaam vol raakt. De vraag naar kantoren komt daardoor deze kant op.” Dat er nu veel leegstand is, erkent ze wel, maar is volgens haar te wijten aan de verouderde gebouwen en de onaantrekkelijke omgeving waarin de gebouwen nu nog staan. Als minder kantoren echt niet kunnen, dan zou de nieuwbouw in elk geval zo moeten worden ontworpen dat transformatie naar woningen in de toekomst goed mogelijk is.

Economie Leiden Maatschappij Politiek Gebiedsvisie Schipholweg