'Het wordt nog heel spannend met dit vaccin'

Het Oxford-vaccin, waarvan Nederland samen met andere landen al 300 miljoen doses heeft besteld, is met goede resultaten door een belangrijke testfase gekomen. Dat bleek maandag uit de officiële publicatie van de fase-tweestudie op 1100 proefpersonen. Volgens de Leidse wetenschapsjournalist Maarten Keulemans is dit zeker goed nieuws. “Maar toch wordt het nog heel spannend hoe het met dit vaccin verder gaat.”

Keulemans, die bij de Volkskrant al vanaf januari alle ontwikkelingen rond het coronavirus volgt, wist vooraf al dat de resultaten van de zogenaamde ‘fase twee’-studie van het Oxford-vaccin maandag bekend zouden worden. Hij had belangrijke experts in binnen- en buitenland vooraf gevraagd om klaar te zitten voor een reactie. Dus kon hij diezelfde middag al bevestigen dat dit vaccin echt veelbelovend is. “Het heeft weinig negatieve bijwerkingen en activeert de aanmaak van antistoffen.”

Viruszomer
De journalist was dinsdag te gast bij het nieuwe programma De Viruszomer van Sleutelstad FM. Daar legde hij ook uit dat minister Hugo de Jonge met de bestelling van het virus bij producent Astra Zeneca echt nog niet de Zilvervloot veroverd heeft. Als alles meezit – en hij ziet zichzelf als een optimist –  komt dit vaccin of een andere kansrijke kandidaat pas in 2021 voor het grote publiek beschikbaar. En zelfs dan zal het geen volledige bescherming bieden, zo meldt de journalist.

Frank Steenkamp sprak tijdens de Viruszomer met Volskrant-journalist Maarten Keulemans. 

“Mensen denken misschien: je krijgt een prikje en dan kun je niet meer ziek worden, maar bij dit soort virussen ligt dat zo simpel niet.” Hij legt uit dat het coronavirus verwant is aan verkoudheids-virussen. En het is nog nooit gelukt om een werkend vaccin tegen verkoudheidsvirussen te maken. Dat komt doordat ons immuunsysteem nogal relaxed op verkoudheid reageert. Bij het nieuwe coronavirus is dat een enorme valkuil. Het is echter niet zo simpel om daar dan opeens een perfecte verdediging tegen te organiseren. Eigenlijk is het al een enorme prestatie als het vaccin een béétje werkt.”

“Als je straks gevaccineerd bent en je krijgt dit virus, dan kun je denk ik nog steeds verkouden worden of een griep krijgen. Maar je wordt waarschijnlijk niet meer zo ziek dat je naar het ziekenhuis moet, of zelfs op de intensive care terechtkomt. Bovendien kan het best zo zijn dat je in die tijd het virus nog doorgeeft aan anderen. Dus nee, zo’n vaccin gaat het virus niet helemaal de nek omdraaien.”

Nieuwe besmettingen
Intussen volgt Keulemans als Leidenaar ook met argusogen de nieuwe toename van het aantal besmettingen in onze regio. Sinds de nieuwe virusuitbraak vanuit een café in Hillegom lopen die cijfers snel op. Dinsdag meldde burgemeester Henri Lenferink, voorzitter van de veiligheidsregio Hollands Midden, bij Omroep West dat we bij het verder oplopen van besmettingen rekening moeten houden met strengere maatregelen, zoals een gedeeltelijke regionale lockdown. Het valt Keulemans op dat veel mensen nonchalant beginnen te worden met afstand houden. Toch zal dat nog zeker een half jaar nodig zijn, want snelle redding door een vaccin zit er volgens hem echt niet in.

Dat geldt ook voor het Oxford-vaccin. Keulemans: “Het is leuk dat Nederland een flink aantal doses daarvan heeft vooruitbesteld, want het ziet er inderdaad kansrijk uit. Maar voor hetzelfde geld blijkt straks bij de grote patiëntenproeven dat het in de praktijk helemaal geen lor uithaalt. En dan hebben we dat geld gewoon voor niks uitgegeven. Als het vaccin wél door dit eindexamen komt, moet je beseffen dat het nog heel veel tijd kost om die miljarden doses te produceren die er straks nodig zijn.”

Het volledige gesprek met Maarten Keulemans is nu terug te kijken. De Volkskrant-journalist gaat ook in op de indianenverhalen over de herkomst van het virus en bespreekt het nut van ruim 150 verschillende vaccininitiatieven (een medicijnkastje vol met vaccins voor verschillende groepen). Ook meldt hij alvast dat Nederland volgens hem toe is aan een herwaardering van het mondkapje. Ook het RIVM lijkt hierin langzaam overstag te gaan, nu omringende landen steeds vaker mondkapjes verplicht stellen.

De research voor “De Viruszomer” en de berichtgeving over corona is mogelijk gemaakt door het Leids Mediafonds

Leiden Science de viruszomer