'Voor insecten is kleine natuurhotspot Spoorweghavenpad een continent'

De kletterende regen op het afdakje en de voorbijrazende treinen noodzaken de natuurminnende omwonenden aan het Spoorweghavenpad om af en toe hun presentatie voor de aanwezige raadsleden te pauzeren. Maar ze laten zich niet uit het veld slaan. De toekomst van een stukje stadswildernis staat op het spel. En dat is volgens hen niet te compenseren met een stukje groen elders in de stad.

Bewoner Rudolf Tenzer, buurtgenoot Kirsten Schuil en bioloog Menno Schilthuizen trekken gezamenlijk ten strijde tegen het voornemen van de gemeente om in de strook groen langs de spoor vanaf de Haagweg tot aan het Schrijverspark een fietssnelweg aan te leggen. Hun gemeenschappelijke streven is biodiversiteit in Leiden te behouden en te bevorderen. En daarbij past het in hun ogen niet om deze strook die slechts tien meter breed is grotendeels te asfalteren voor een fietspad.

Verslaggeefster Gerry van Bakel in gesprek met raadsleden Antje Jordan (D66), Martine van Schaik (PvdD) en Alex Friso (GL) over het lot van natuurhotspot Spoorweghavenpad.

Bioloog Menno Schilthuizen benadrukt dat insecten geen groot grondgebied nodig hebben om goed te gedijen en daarom is juist dit stukje grond dat zo onbetekenend lijkt, zo belangrijk om te behouden. “Voor al die kleine insecten is dit een continent. Ruimte genoeg. Maar als je de bomen, struiken en andere begroeiing weghaalt om een fietssnelweg aan te leggen, dan hebben ze geen leefgebied meer. En uiteindelijk verdwijnen dan ook de grotere dieren zoals de mooie ijsvogel.”

Die laatste is vooral de favoriet van Kirsten Schuil die aan de Potgieterlaan woont en dagelijks met haar verrekijker het stukje groen afspeurt naar vogels. Er zijn er al een veertigtal gespot. Van braamsluiper tot putter en zanglijster. En dus die mooie blauwe flits: de ijsvogel. Op de website ExpeditieLeiden.nl vind je alle waarnemingen terug. Van spinnen is er bijna net zo’n lange lijst, maar die hebben een minder hoge aaibaarheidsfactor voor veel mensen.

Voor Rudolf Tenzer zit er een heel duidelijk stuk eigenbelang aan. In de afgelopen decennia dat niemand naar deze groenstrook tussen spoor en sloot omkeek, heeft hij het stuk langs zijn woonboot omgetoverd tot een mooie tuin. Die ondanks de passerende treinen een oase van rust lijkt te vormen. Als de fietssnelweg er komt gaat dat allemaal verloren en wordt het een stuk drukker langs zijn voordeur. “Ik zie niet in waarom je een fietssnelweg dwars door de stad zou willen. Wij hebben bovendien een goed alternatief. Fietsverkeer kan gewoon over de Potgieterlaan.”

In de afgelopen 35 jaar heeft de natuur ongestoord zijn gang mogen gaan aan het Spoorweghavenpad en de groep betrokken omwonenden willen dat graag zo houden. Daarom grijpen ze elke gelegenheid aan om raadsleden te overtuigen. Ze komen opdagen bij commissie- en raadsvergaderingen om hun verhaal te doen en hebben de raadsleden ook uitgenodigd met eigen ogen te komen kijken. Vijf geven gehoor aan de uitnodiging: Martine van Schaik en Marijke van den Berge (Partij voor de Dieren), Antje Jordan (D66), Anandkoemar Jitan (Leiden Participeert) en Alex Friso (GroenLinks). Een aantal partijen hadden zich afgemeld, anderen lieten niets van zich horen. Wethouder Ashley North komt op een ander moment.

Compenseren
Fractievoorzitter Martine van Schaik van de Partij voor de Dieren hoeven ze natuurlijk niet meer te overtuigen. Maar ze komt toch graag met eigen ogen het wonderlijke groenperceel aanschouwen. Gewapend met paraplu loopt ze zover er iets van een voetpad is. Het grootste gedeelte van de groenstrook is ondoordringbaar voor mensen en dat moet vooral zo blijven. Voor Van Schaik is het geen moeilijke afweging, natuurlijk moet dit behouden blijven.

Antje Jordan van D66 geeft grif toe dat ze nog nooit van dit terrein had gehoord voordat de bewoners erover vertelden in de commissievergadering. Ook al woonde ze jarenlang op 300 meter afstand. Dat de vorige gemeenteraad het plan voor de fietssnelweg heeft goedgekeurd ziet zij niet als een belemmering er nog eens goed naar te kijken. Zeker als er een goed alternatief is.

Voor Alex Friso van GroenLinks is het wel een lastig dilemma. Zijn partij heeft zowel biodiversiteit als ruim baan voor de fiets hoog in het vaandel staan. Hij gaat ter plaatse geen toezeggingen doen, maar laat zich wel goed informeren over wat er allemaal groeit en bloeit door Schilthuizen, Schuil en Tenzer. Deze bewoners maken direct ook duidelijk aan de aanwezige politici dat ‘elders compenseren’ geen optie is wat hen betreft. “Dit krijg je ergens anders niet terug. Je moet het hier behouden. Zo houd je biodiversiteit in stand.”

De regen valt nog steeds met bakken uit de hemel. Soms even onderbroken door een korte pauze die dan benut wordt voor een korte expeditie. Bioloog Jan Wieringa en insectenkenner Aglaia Bouma nemen meteen de gelegenheid te baat nog wat insecten uit de struik te schudden. Eigenlijk alleen om te demonstreren hoe een schudscherm werkt. Maar als ze dan iets interessants zien lopen worden de andere hulpmiddelen waarmee ze de minuscule insecten kunnen verzamelen erbij gepakt en zijn ze druk aan het werk. Raadslid Antje Jordan (D66) doet meteen mee. De anderen kijken belangstellend toe hoe kevertjes, wespen en spinnetjes ter grootte van een mier moeiteloos tussen de blaadjes worden uitgepikt. Echte natuurliefde rust nooit.

 

Duurzaamheid Leiden Maatschappij Politiek